Enorme Memphis-stunt in de maak

Het eerste seizoen van Memphis Depay bij FC Barcelona leek lange tijd ook zijn laatste te worden. De Nederlandse aanvaller heeft nog een contract tot volgend jaar zomer en is met een geschatte marktwaarde van 45 miljoen euro een flinke duit waard op de transfermarkt. Een langer verblijf voor de Oranje-international is echter ook niet uitgesloten. Helemaal niet als Xavi Hérnandez zijn plannen doorzet en we Memphis op een opvallende positie gaan zien. 

Het was afgelopen zomer niet de vraag óf Memphis bij FC Barcelona zou tekenen, maar wanneer. De Nederlandse aanvaller was na vijf jaar Olympique Lyon, dat hem opving nadat een avontuur bij Manchester United in de soep liep, klaar voor een nieuwe kans in de Europese top. Ondanks de financieel aantrekkelijkere aanbiedingen uit andere topcompetities, was het voor Memphis vanaf moment één duidelijk waar hij wilde tekenen: FC Barcelona. Dat laatste had ongetwijfeld wat te maken met de aanwezigheid van Ronald Koeman, die aan de wieg stond van Memphis sterke ontwikkeling in het Nederlands elftal. Een hemelse match leek in de maak, helemaal omdat na de komst van Memphis het vertrek van Lionel Messi wereldkundig werd gemaakt. Een jaar later lijkt Memphis voor dezelfde keuze te staan de Argentijn: blijven of (moeten) vertrekken bij FC Barcelona? 

Memphis Depay

In veel opzichten leek het vertrek van Messi de deuren naar glorie in het Camp Nou wagenwijd open te zetten. In de zomer had FC Barcelona nog niet de middelen om spelers zoals Pierre-Emerick Aubameyang (Arsenal) of Ferran Torres (FC Barcelona) over te nemen en werd de transfervrije Memphis in één klap de ster van de Barcelona-aanval. De Nederlander schoot ook uit de startblokken met acht doelpunten in zestien wedstrijden. Naarmate het minder ging met FC Barcelona en de druk op Koeman groter en groter werd, kon zelfs Memphis het noodlot van de voormalig én toekomst bondscoach van het Nederlands elftal niet langer uitstellen en moest de Nederlandse trainer de club noodgedwongen verlaten. 

Met het vertrek van Koeman vertrok ook de belangrijkste voorvechter voor een belangrijke rol van Memphis. Het speelplan van de Nederlandse trainer hing een beetje tussen de strategie die Koeman bij Feyenoord en het Nederlands elftal wel eens liet zien (5-3-2) en de klassieke Hollandse School (4-3-3), dat al jaren ook het belangrijkste uitgangspunt is voor het voetbal van FC Barcelona. Aangezien Memphis zowel individueel als in de combinatie van meerwaarde kan zijn voor een elftal, is dat voor een trainer als een geschenk uit de hemel. Aan de bal heeft Memphis een constante dreiging, waardoor de tegenstanders altijd op hun hoede zijn en keuzes moeten maken die de organisatie uit elkaar trekken. 

Desalniettemin was Memphis één van de eerste spelers die het lastig kreeg in de aanval van de Catalanen. De accenten die Xavi legt in het aanvalsspel hebben veel overeenkomsten met de tijd dat Xavi vanuit het middenrif zelf het befaamde tikkie-takka-voetbal uiteenzette en regisseerde. Daarvoor weet de Spaanse manager als geen ander wat er nodig is om de fabelachtige combinaties terug te laten keren in het Camp Nou-stadion. Dat daar één bepaalde kwaliteit vaak ontbreekt, en dat over het algemeen de sterkste kant van Memphis is, zorgt ervoor dat de speelstijl van Barcelona en de kwaliteiten van Memphis verder uit elkaar kwamen te liggen in de eerste fase van Xavi in dienst van FC Barcelona. 

Twee keer ‘net niet’

Waar de Nederlandse spits zich onder Koeman nog vrijuit kon laten uitzakken, de bal aannemen en vanuit daar een individuele actie maken, leunt het voetbal dat Xavi (en voorzitter Joan Laporta) graag wil spelen op andere hoekstenen. Over de grond combineren lijkt de meest simplistische vorm van voetbal, waardoor het automatisch ook het moeilijkste uit te voeren is. Dat is in het nadeel van een speler zoals Memphis, die een groot deel van zijn uitblinkersrollen dankt aan zijn individuele actie. Nu heeft FC Barcelona een rijke traditie met spelers die vanuit de punt van de aanval of vanaf de flanken met hun individuele kwaliteit het teamproces van de Catalanen versterkte. Bij Memphis is dat, wanneer hij nu op de flanken staat of in de punt speelt, echter niet het geval. 

In de filosofie van FC Barcelona valt de Nederlander eigenlijk op beide posities tussen het wal en het schip. Memphis kan zeker in de spits voetballen, maar dat heeft wel twee belangrijke voorwaarde. Als Memphis als enige spits voetbalt, dan moet het spel om hem gebouwd zijn. Want op het moment dat je de Oranje-international gaat vragen om diepgaande loopacties zonder de bal in te zetten en achter de defensie te duiken, dan hoef je geen miljoenensalaris te hebben om meer impact te hebben dan de ster van Oranje. Dat lukte Ferran Jutglà, een spits die uit de jeugdopleiding van Espanyol werd geplukt op hetzelfde moment als Memphis bij Barcelona tekende, al voordat de winterse transferperiode begon en FC Barcelona met Aubamayang een spits haalde die deze diepgang wel heeft én qua reputatie te vergelijken is met Memphis, waardoor de spits uit Gabon meteen een streepje voor had op de Nederlander. 

Op de flanken loopt Memphis tegen een ander probleem aan. In het spel van Barcelona ben je als buitenspeler gebonden aan de flanken en van buiten naar binnen acties. Dat maakt het aanvalsspel van FC Barcelona voorspelbaar, bijna transparant, waardoor de individuele acties van de aanvallers van groot belang zijn voor de doelpuntenproductie. Memphis is (lang) niet zo snel als spelers als Ferran Torres en Ansu Fati, die daardoor beter geschikt zijn als vleugelspeler en Memphis richting de bank dirigeerde. Dat de Nederlander vanuit die positie ook nog eens zag dat Luuk de Jong, in heel zijn spelersprofiel dé anti-Barcelona-voetballer, vaak het missende puzzelstukje bleek voor Xavi. 

Memphis-stunt

Toch waren er niet veel gefronste wenkbrauwen in Spanje op het moment dat Memphis verklaarde graag langer bij Barça te willen blijven. De club zou volgens Spaanse media de mogelijkheden aan het onderzoeken zijn om Memphis langer vast te leggen. Aangezien er volgend seizoen weer Champions League-voetbal is gehaald, de club sinds de komst van Xavi sportief in de lift zit en het feit dat Memphis financieel betere aanbiedingen liet schieten voor Barcelona, spreken allemaal in zijn voordeel. Er is alleen één nadeel voor de Nederlander: zijn speelstijl past eigenlijk niet in het grote plaatje van Xavi en FC Barcelona. Nog niet. 

Als je naar Memphis’ spelersprofiel kijkt, is het eigenlijk de perfecte tweede spits. Aangezien dat uit den bozen is bij Barcelona – vraag maar aan Koeman – leverde dat voor Memphis een plek op linksbuiten of in de spits op. Dat zijn posities waar je de Nederlander eigenlijk met moeite in zijn kracht krijgt: met de bal aan zijn voet en met zijn neus naar de goal, het liefst ook nog op snelheid. Als spits ben je het diepste aanspeelpunt, dus komen andere spelers onder jou, en als linksbuiten wordt er van je verwacht dat je die individuele actie kan maken zodat er ruimte ontstaat in de defensie. 

Die situatie verandert echter als je Memphis als aanvallende middenvelder of zelfs inschuivende centrale middenvelder gebruikt. Dan is hij immers dé speler die onder de spits of de buitenspeler kan komen en met zijn neus naar de goal en de bal aan zijn voet het spel kan bepalen – en Xavi weer een reden geven om Frenkie te laten focussen op die fijne dribbels en fenomenale passjes. De balbehandeling en de body van Memphis, die stiekem het spel inmiddels leest zoals de Bijbel, maken hem voor Barcelona-principes bijna perfect voor die positie. Daar draait het bij FC Barcelona sowieso (veel) meer om souplesse en techniek, al kan Memphis’ fysieke kracht het team in het middenrif ook verder helpen. Want laten we eerlijk zijn: een (aanvallende) middenvelder een overwinnaarsmentaliteit, het scorend vermogen én de creativiteit van Memphis krijg je niet voor 45 miljoen euro.

TIP: Een doelpunt van Depay tegen Getafe is bij Circus 2.95x je inzet waard!