PSV speelt zoals Van Nistelrooy scoorde

PSV legde in de traditionele seizoenopener voor het tweede jaar op rij beslag op de Johan Cruijff Schaal. De Eindhovenaren maakten er met Ajax een spektakelstuk van (3-5, red.) en deelden de belangrijkste titelconcurrent direct een flinke tik uit. Het spel van de Eindhovenaren was soms te kalm, maar had altijd die onmiskenbare rust in het spel die Van Nistelrooy een wereldspits met PSV-DNA maakte. 

Voormalig spitsen die voetbaltrainer worden. Ruud van Nistelrooy is één van de weinige aanvallers die zijn spelerservaring gebruikt om een heel team aan de praat te krijgen. Verdedigers zoals Frank de Boer en Ronald Koeman, verdedigende middenvelders zoals Erik ten Hag, Phillip Cocu en Arne Slot, dat zijn over het algemeen de posities die een trainer tijdens zijn spelersloopbaan al opleiden. Van Nistelrooy is niet alleen op basis van zijn positie een vreemde eend in de bijt. De voormalig scherpschutter van onder andere het Nederlands elftal, Real Madrid, Manchester United en PSV laat zijn elftal spelen zoals hij zelf zijn doelpunten maakte. 

PSV

De Eindhovenaren begonnen met een dynamisch middenveld, waarop Joey Veerman zowel als inschuivende centrale middenvelder speelde in balbezit en als tweede controleur acteerde. Daarmee kregen de Eindhovenaren het eerste gedeelte van de wedstrijd het middenveld niet onder controle, mede doordat Tadic op die manier veel ruimte kreeg om in te zakken en het combinatiespel te laten ontketenen. Dat Ajax, nog steeds met de extreem hoge druk die we kennen uit het Ten Hag-tijdperk, daar van kon profiteren en de Eindhovenaren meteen klem zetten, werd echter ook door de Amsterdammers zelf weer ongedaan gemaakt. 

Gedurende de eerste helft schoof Schreuder middenvelder Kenneth Taylor vanuit de linker defensieve zone van het veld door naar de mandekking. Dat was de kans de ‘spits’ Van Nistelrooy al heel de eerste helft op loerde. Door de startpositionering van Taylor, die praktisch naast Álvarez stond op het moment dat PSV in de opbouw was in het eerste deel van de tweede helft, kreeg PSV geen doorbraak over de flanken doordat er zowel in de linkerzone (Taylor) als de rechterzone (Álvarez) een speler stond die de ruimte afdekte waar PSV over het algemeen de opkomende back en/of de uitzakkende buitenspeler aanspeelt. 

Na de openingstreffer van Bergwijn besloot Schreuder Taylor verder op te schuiven. De Nederlander ging dieper staan op het moment dat PSV in de opbouw was om één van de centrale mannen van de PSV’ers onder druk te zetten in de opbouw. Dat was een idee om de vroege opbouw van PSV, waar de basis gelegd wordt voor het van-links-naar-rechts-voetbal dat de Eindhovenaren via de flanken bij Luuk de Jong of Guus Til gebracht moet worden, te ontregelen. Het effect was echter averechts: PSV kreeg meer ruimte in de linker en de rechterzone, waardoor de rechtsback gemakkelijker kon worden aangespeeld en via het middenveld de bal terecht komen bij de man bij wie het allemaal gebeurt bij de Eindhovenaren: 

Cody Gakpo

Cody Gakpo
Voor iedereen die nog niet overtuigt was van het vermogen van de Nederlandse buitenspeler (lees: Premier League-clubs) zou de wedstrijd in de Johan Cruijff ArenA terug moeten kijken. Gakpo was tot twee keer toe de aangever bij een doelpunt van Guus Til, maar heeft op basis van zijn spelersrol in het systeem van Van Nistelrooy een minder prominente rol dan dat hij in het Schmidt-systeem had. De afgelopen twee seizoenen was Gakpo belangrijk in het druk zetten van de ploeg, terwijl de Eindhovenaren nu zo op het veld opgesteld staan dat Gakpo in de gevaarlijke zones kan blijven hangen als de tegenstander in balbezit is.

Gakpo is onder Van Nistelrooy een stuk minder bezig met de looplijnen die hij moet inzetten zodat het pressie-systeem in stand blijft of hij degene is die ervoor moet zorgen dat hij in zijn acties de snelste route naar de goal kunnen faciliteren. Gakpo kan nu doen waar hij het beste in is: blijven hangen aan de zijkant, wachten totdat hij een vooractie kan maken of de bal aan de zijlijn in zijn voeten krijgt, en vanuit daar die onwaarschijnlijk goede combinatie van kracht, snelheid en techniek ervoor laten zorgen dat hij zonder doelpunten te maken het scorend vermogen van PSV vergroot. 

Er valt echter wel kanttekening te plaatsen bij de eerste twee doelpunten van Til. De handen gingen op elkaar vanwege het voorbereidende werk van Gakpo. Dat een speler zoals de Eindhovenaar moeilijk te verdedigen is, is langer bekend. Je kunt niet te dicht op hem zitten, want dan zet hij zijn sterke lichaam tussen de tegenstander en de bal en dan is hij weg. Geef je hem teveel ruimte, zoals Devyne Rensch tot twee keer deed, heeft Gakpo vaak niet eens een individuele actie nodig om zichzelf of een teamgenoot in een kansrijke positie te krijgen – en daar profiteerde Guus Til het meeste van tegen Ajax. 

Ruud van Nistelrooy

Dat de Eindhovenaren nu meerdere malen in de posities kwamen dat Gakpo een voorzet kon geven in plaats van al van buiten naar binnen getrokken te zijn om dichter bij het doel te komen, is het belangrijkste verschil dat Van Nistelrooy in de ploeg heeft gebracht. Onder Schmidt, helemaal in de Johan Cruijff Schaal van vorig jaar, speelde PSV met de bravoure van Ajax. In de laatste editie was er één ploeg die met bravoure speelde en daar profiteerden de Eindhovenaren op klassieke wijze van: vooral door te profiteren van de aanvalsdrang en de ruimtes die er ontstonden op het veld meer dan goed de gebruiken. 

PSV heeft in Ruud van Nistelrooy niet alleen een trainer die als geen ander weet hoe je een spits in de beste scoringspositie kunt spelen – van links naar rechts voetballen, voorzeten geven op De Jong/Til, die ook oog heeft voor de defensieve positioneringen – ervoor zorgen dat je de tweede bal wint om de druk hoog te houden en de defensie goed opgesteld staat om een counter tegen te houden – en het aller belangrijkste: het middenveld is nu ingesteld om de opbouw te faciliteren in plaats van centraal blok dat als belangrijkste taak heeft de balans te bewaren in het elftal en ballen onderscheppen. 

Dat Van Nistelrooy in de slotfase van de wedstrijd teruggreep naar het ‘originele’ PSV-middenveld met Sangaré en Erick Gutierrez, laat zien dat er volgens de Nederlandse trainer (veel) meer risico en voetbal nodig is op het middenveld van de Eindhovenaren en dat een puur defensief blok louter gebruikt gaat worden als een overwinning over de streep getrokken moet worden. Waar er, óók wanneer het middenveld aanvallender ingesteld staat, wel aan gesleuteld moet worden is het baltempo. Rust in de opbouw is handig, maar te rustig neigt het spel van PSV straks weer teveel naar het Frank de Boer-voetbal van Ajax en Oranje. 

Wel lijkt de belangrijkste winst die PSV geboekt heeft de rust in het spel te zijn dat de afgelopen twee jaar systematisch ontbrak. En als je de spits Van Nistelrooy herinnert, die je de hele wedstrijd niet kon zien en aan één kans genoeg had om een wedstrijd te beslissen, heeft het elftal van de Eindhovenaren niet alleen het DNA van een voormalig topspeler. Het heeft weer het DNA van een oud-topspits van PSV met de talloze voorbeelden uit het crème de la crème van het internationale voetbal.

TIP: Wint PSV van Monaco? Dan pak jij 3.55x je inzet!