Dit is Knutsen: de potentiële nieuwe Ajax-trainer

Ajax wil zich na het dramatische seizoen 2022-2023 snel gaan richten op het nieuwe voetbaljaar. Waar Sven Mislintat achter de schermen druk bezig is met de selectie voor volgend seizoen, is het nog altijd onduidelijk welke hoofdtrainer er voor de groep staat. Volgens diverse bronnen wil de club Kjetil Knutsen uit de hoge hoed toveren. Heeft de Noor de kwaliteiten om Ajax te trainen?

Sceptische reacties over Knutsen

Toen Ajax in januari afscheid nam van Alfred Schreuder en John Heitinga aanstelde als tijdelijke opvolger, was er nog veel anders in Amsterdam. Edwin van der Sar bemoeide zich als algemeen directeur veelvuldig met de technische zaken van de club, Sven Mislintat was nog niet benoemd als directeur voetbalzaken en Jan van Halst was nog geen voetbalman binnen de Raad van Commissarissen. Ajax wilde daarom een geruime tijd geen antwoord geven op de vraag wie aankomend seizoen voor de groep zou staan. Diverse media en analisten zagen Peter Bosz als de ideale kandidaat, maar de Nederlander lijkt een te groot eisenpakket te hebben.

In Nederland waren er niet veel andere opties, waardoor Mislintat na zijn komst zijn blik naar het buitenland richtte. Zo was de Deense bondscoach Kasper Hjulmand een korte tijd in beeld. De Amsterdammers controleerden bij het management de oefenmeester of hij bereid was om de overstap te maken, waarna Ajax nul op het rekest kreeg. Naar verluidt spreekt het momenteel wel met een andere Scandinaviër: Knutsen. De hoofdtrainer van FK Bodø/Glimt is bij het algehele Nederlandse publiek vrijwel onbekend en zal zich daarom volledig moeten bewijzen, al is hij met zijn bijna 30-jarige trainersloopbaan wel wat gewend.

Waar Ajax voorlopig niet wil bevestigen of ontkennen dat beide partijen met elkaar in gesprek zijn én de eerste bal nog niet is gerold, klinkt in de media al veel kritiek op het besluit. Zijn gebrek aan ervaring buiten Noorwegen klinkt daarbij hard door. “Hij traint ergens tussen de ijsberen een ploeg, wat verder prima is, en heeft nog nooit een team op normaal gras getraind of buiten Noorwegen gewerkt. En dat moet dan mogelijk de opvolger zijn van Heitinga”, zo stelde Ajax-clubwatcher Freek Jansen deze week aan tafel bij Voetbalpraat op ESPN. Hij wees onder meer naar zijn technische staf. “Daar zitten vijf psychologen, twee ademhalingscoaches en een militair in.”

Kampioenenmaker in Noorwegen

Wie echter de erelijst van Knutsen erbij pakt, weet dat de 54-jarige hoofdtrainer weldegelijk de nodige capaciteiten met zich meebrengt. Half jaren negentig begon hij als jeugdtrainer bij TIL Hovding, waar hij later als hoofdcoach van het eerste team zou werken. In 9 jaar tijd slaagde hij erin om de club van het vijfde niveau naar het derde niveau te brengen. Na diverse andere Noorse clubs te hebben getraind, kwam hij in 2017 bij Bodø/Glimt te werken. Als assistent trainer had hij zijn bijdrage aan de promotie van de vereniging, waarmee het in de hoogste afdeling (Eliteserien genoemd) kwam te spelen.

Het clubbestuur stelde hem in 2018 (in Noorwegen vindt het seizoen over een geheel kalenderjaar plaats) aan als de hoofdtrainer, waardoor Knutsen als eindverantwoordelijke kon bouwen aan een sterk elftal. In zijn debuutseizoen pakte hij met Bodø/Glimt de elfde plaats in de competitie, waarna het de verwachting was dat de club in 2019 wederom voor lijfsbehoud zou gaan. Niets was echter minder waar, want het hoefde in dat jaar uitsluitend Molde FK voor zich te dulden. Hoewel Bodø/Glimt aan het einde van het seizoen een achterstand van 14 punten had op de concurrent, kon het zeer tevreden zijn met de groei.

De prestatie van 2019 was bepaald geen incident, want een jaar later overtrof de club zichzelf. Bodø/Glimt verloor uitsluitend eenmaal van Molde en bleef verder stevig overeind staan. Met een voorsprong van 19 punten op Molde en een doelpuntenaantal van 103 treffers pakte het voor het eerst in de clubhistorie het landskampioenschap. Het was voor de vereniging een droom die uitkwam. In 2021 lukte het Bodø/Glimt om het kunstje over te doen, terwijl het tijdens het vorige kalenderjaar op de tweede plek eindigde. In Europa kreeg de ploeg ondertussen meer respect door in de Conference League tegen AS Roma tweemaal een resultaat neer te zetten (6-1 zege en 2-2 gelijkspel).

Speelwijze bevat Ajax-filosofie

Ook dit voetbaljaar doet Knutsen het met zijn selectie uitstekend. De Noorse competitie is 10 wedstrijden onderweg, waarin Bodø/Glimt 28 punten behaalde. Dat is 8 punten meer dan achtervolger SK Brann en zelfs 12 punten meer dan Molde. Het heeft daarmee goede papieren voor een nieuw kampioenschap, maar het is de vraag of de oefenmeester dit nog gaat meemaken. Knutsen lijkt een overstap naar Ajax namelijk niet aan zijn neus voorbij te willen laten gaan en voert binnenskamers naar verluidt vele gesprekken met Mislintat. De directeur voetbalzaken wil er zeker van zijn dat Knutsen goed bij de filosofie van Ajax past.

Dat laatste lijkt wel goed te zitten. De speelwijze die Knutsen bij Bodø/Glimt hanteert, heeft namelijk veel raakvlakken met de zogenoemde Cruijff-filosofie. Wat cijfers op een rij: in de laatste drie seizoenen had de club het meeste balbezit van alle Noorse clubs, terwijl Bodø/Glimt gemiddeld rond de 3 treffers per wedstrijd maakte. Bovendien slaagde het erin om de meest succesvolle passes per wedstrijd te geven. Het betekent echter allerminst dat de Noren verdedigend voetbal spelen of weinig risico in hun spel leggen, want het jaarlijkse doelpuntenaantal verraad dat Knutsen geen problemen heeft met het zoeken van de aanval.

De trainer is gewend om uit een 4-3-3 formatie te opereren met de ‘punt naar achteren’, waarbij het elftal in aanvallend opzicht al snel 2-3-2-3 speelt. Knutsen bouwt op vanaf de twee centrale verdedigers, waarna beide backs verder naar voren naast de controlerende middenvelder komen te staan. Wanneer zijn ploeg de volgende fase van de aanval bereikt dan probeert de trainer zelfs nog meer mensen richting het strafschopgebied van de opponent te krijgen door de twee aanvallende middenvelders in de buurt van de spits te laten spelen en een 2-3-5 systeem te gebruiken. In verdedigend opzicht wint Bodø/Glimt dit seizoen weinig ballen hoog op het veld, al bewees de club de voorbije jaren dit ook te kunnen.

Groot risico in Amsterdam

Als Knutsen en Ajax met elkaar gaan samenwerken, nemen beide partijen hoe dan ook een groot risico. De Noor heeft in zijn thuisland een grote naam opgebouwd en kan in Nederland zijn imago flink omlaag brengen, terwijl Ajax het zich niet kan permitteren om nog een dramatisch seizoen te beleven. Achter de schermen is het nog altijd onrustig, waardoor het risico ontstaat dat de problemen binnen de club in de A-selectie zullen doorklinken. In het verleden bleken vooral de trainers met een Ajax-verleden bestand tegen de Amsterdamse druk, terwijl Knutsen de vereniging nog volledig zal moeten leren kennen.

Bij Ajax is er simpelweg geen tijd om iets langdurigs op te bouwen zonder succes op korte termijn, waardoor Knutsen gelijk zal moeten leveren. Naast de risico’s zijn er voldoende redenen te verzinnen waarom hij wél een goede keuze voor Ajax is. Knutsen speelt aanvallend voetbal, ziet zijn ploeg daarbij jaarlijks veel doelpunten maken, heeft de nodige ervaring en kan met een frisse blik naar de selectie van Ajax kijken. Het lijkt voor Mislintat voldoende te zijn om deze zomer ‘gewoon’ voor Knutsen te kiezen. Buiten zijn eigen stafleden zal hij daarbij echter wel een of meerdere clubmensen nodig hebben, om hem wegwijs te maken in het huidige wespennest.