EK-kansen Van de Beek slinken

Er werd de afgelopen week een hoop duidelijk rondom de huidige status van Donny van de Beek bij Manchester United. De oud-Ajacied werd in de belangrijke wedstrijden tegen RB Leipzig (Champions League) en in de Premier League-topper tegen Manchester City grotendeels buiten beeld gehouden door manager Ole Gunnar Solskjaer. Gebeurt dit vaker, dan kunnen de EK-kansen voor de aanvallende middenvelder aardig gaan slinken. 

Van alle mensen die de afgelopen weken wat de situatie van Donny van de Beek vertelde, zal het de hoofdrolspeler zelf nog het meest aangrijpen. De eerste maanden in dienst van Manchester United zullen er niet zo uitgezien hebben zoals de middenvelder had gehoopt toen hij voor veertig miljoen euro van Amsterdam naar Manchester verhuisde. De middenvelder komt alleen tegen de ‘mindere goden’ aan spelen toe en dat kan wel eens vervelende gevolgen gaan hebben voor de aanvallende middenvelder. 

Donny van de Beek

Amper een jaar geleden was Van de Beek al dichtbij zijn gewenste overgang naar een Europese topclub. In de winterstop van het vorige voetbaljaar was het echter niet Manchester United, maar Real Madrid dat nadrukkelijk in beeld was als nieuwe werkgever voor Van de Beek. Omdat een tussentijds vertrek destijds niet tot de opties behoorde, onderhandelde Ajax en de Madrilenen na de winterse transferperiode verder over een transfersom. Uiteindelijk vonden de clubs elkaar rond een bedrag van naar verluidt vijftig miljoen euro. Nadat even later Van de Beek ook een overeenkomst bereikte met de club uit de Spaanse hoofdstad, leek er niets meer een overgang naar Spanje in de weg te staan. 

Desalniettemin kozen de Madrilenen voor een andere transferroute. Het blies de overgang van Van de Beek af, die daardoor “gewoon” aan de voorbereiding op het huidige voetbaljaar van Ajax begon. Dat de 23-jarige middenvelder een vertrekwens had, werd wel duidelijk naar aanleiding van de opstellingen die Ajax-trainer Erik ten Hag overlegde tijdens de oefenwedstrijden in de voorbereiding: Van de Beek begon praktisch nooit in de basis, waardoor wel duidelijk werd dat er niet op zijn inbreng gerekend werd dit seizoen. Dat er uiteindelijk toch een topclub kwam voor de aanvallende middenvelder, was daarom voor alle hoofdrolspelers een groot geluk. 

Afgaande op de lovende woorden van Ole Gunnar Solskjaer, was de trainer van Manchester United ook verheugd met de komst van de Nederlands international. De Noorse hoofdtrainer liet zich meerdere malen lovend uit over de kwaliteiten die de oud-Ajacied meebracht naar Old Trafford, maar heeft tot op heden die lofzangen nog niet weten om te zetten in een serie basisplaatsen voor de grootste zomeraankoop van 2020. Hoe gek dat ook klinkt: dat ligt niet (volledig) aan de kwaliteiten van de Oranje-international. 

Manchester United

Dat heeft vooral te maken met de clubkeuze van Van de Beek. Of dit er eentje was uit noodzaak – misschien wilde hij per sé een transfer maken en United was de enige concreet geïnteresseerde – of dat de middenvelder een ander plaatje is voorgehouden dan zijn huidige inbreng: Manchester United is al jaren niet de club meer die een kleine Donny vroeger op televisie zag. Na het vertrek van Sir Alex Ferguson veranderde Old Trafford van het Theatre of Dreams in een trainerskerkhof. Geen enkele trainer lukte het om de hoogtijdagen van de legendarische Schotse manager te evenaren, met alle gevolgen van dien. 

Want niet alleen trainers, ook grote spelers waren op andere velden groots en vielen in het rode deel van Manchester enorm tegen. Memphis Depay en Falcao kunnen er over meepraten, maar het meest recente voorbeeld is toch wel Paul Pogba. De Franse middenvelder staat eigenlijk symbool voor de situatie waar United op dit moment inzit: qua status een wereldmacht, qua spel een subtopper. Het is daarom ook geen verrassing dat Solskjaer zijn baan onder druk staat, wat geen goed teken is voor Van de Beek. Juist doordat Manchester United resultaten móét boeken, kiest Solskjaer vaak voor defensieve zekerheid in plaats van aanvallende opportuniteit. 

Daardoor heeft de trainer een voorkeur voor middenvelders die vooral defensief hun mannetje staan. Spelers als Fred, Scott McTominay en Nemanja Matic krijgen daarom de voorkeur boven Van de Beek. Sterker nog: Solskjaer kiest eerder voor de drie eerder genoemde spelers dan voor Pogba, waardoor Van de Beek als centrale middenvelder soms derde (!) keus is. Tel je daarbij op dat hij als aanvallende middenvelder één van de beste nummers tien ter wereld als concurrent heeft (Bruno Fernandes, red.), die ook qua speelstijl niet te vergelijken valt met de 23-jarige Nederlander, en je hebt een aardig uitzichtloze situatie voor de komende maanden. 

Nederlands elftal

En dat terwijl speeltijd op dit moment het belangrijkste uitgangspunt moet zijn voor Van de Beek. Normaal wil een speler natuurlijk al zo veel mogelijk minuten maken, maar met het oog op het aankomende Europees Kampioenschap in de zomer van 2021 is speeltijd extra belangrijk. Bondscoach Frank de Boer liet onlangs al weten dat hij kijkt naar het ritme van spelers en wist te melden dat bijvoorbeeld een Mohamed Ihattaren wel minuten moest maken om in aanmerking te blijven komen voor een plek in de Oranje-selectie. 

Dat zal voor Van de Beek niet anders zijn, hoewel de middenvelder wel een andere status heeft dan het 18-jarige talent van PSV. Dat Ihattaren nu zijn vorm langzaam terugkrijgt en weer vaker mag meedoen van PSV-trainer Roger Schmidt en het feit dat Georginio Wijnaldum, Van de Beeks belangrijkste concurrent bij het Nederlands elftal, wekelijks in actie komt bij Liverpool, zijn tekenen aan de wand dat de rol van Van de Beek op het aankomende EK drastisch kan veranderen ten opzichte van vorig seizoen. 

De middenvelder zal zich de komende periode daarom gaan beraden wat de meest logische vervolgstap is. Met een winterse transferperiode voor de boeg, en dus de mogelijkheid om een (tijdelijke) overstap te maken om meer speelminuten te maken, zal dat ijkpunt van de eerste maanden er waarschijnlijk toe leiden dat er wat gaat gebeuren in het Oranje gedeelte van Old Trafford. Een nieuwe trainer zal de oud-Ajacied misschien kunnen helpen, maar ook dat biedt geen garanties op meer kansen in het eerste elftal. Op het moment dat hij besluit te blijven en wederom een half jaar overwegend op de bank plaats moet nemen, zal dat zijn rol bij het Nederlands elftal op het EK van aankomende zomer zeker niet ten goede komen.