Koemans clubliefde meer waard dan een miljard euro

Ronald Koeman heeft het na een rommelige eerste periode op de rit bij FC Barcelona. Met Juan Laporta als nieuwe baas bij de Catalaanse grootmacht kan er ook weer naar de toekomst gekeken worden. Ruimte om te investeren is en was er door de financiële situatie nauwelijks, maar toch krijgt Koeman het voor elkaar om Barça mee te laten doen in de top van La Liga. Het toverwoord voor de toekomst is hetgeen wat Koeman begin dit voetbaljaar naar Barcelona lokte. 

Ronald Koeman is zijn toekomst als trainer van FC Barcelona eigenlijk nooit zeker geweest. De Zaandammer maakte aan het begin van dit seizoen de gewaagde overstap van Zeist naar Catalonië. Twee keer eerder stond FC Barcelona, waar Koeman zich onsterfelijk maakte door de club naar de eerste Europa Cup in de historie te schieten, op de stoep. Net zo vaak gaf Koeman zijn grote liefde nul op het rekest. Bij de derde poging van de club, kon Koeman echter geen ‘nee’ meer zeggen. Met het inwisselen van zijn comfortabele positie als bondscoach van het Nederlands elftal maakte de Zaandammer het zich allerminst gemakkelijk. Maar je weet wat ze zeggen: liefde maakt blind. 

Ronald Koeman bij FC Barcelona

Koeman zag dat Barcelona Barça niet langer was. Na de pijnlijke uitschakeling tegen Bayern München in de Champions League van vorig seizoen was het voor de 57-jarige oefenmeester niet meer te houden. De afgelopen vijftien jaar was de Catalaanse club het ijkpunt als het ging om voetbal. Opgebouwd door Frank Rijkaard en Henk ten Cate, geperfectioneerd door Pep Guardiola en om zeep geholpen door de trainers die daarna kwamen. Zo ver dat zelfs de briljante voeten van Lionel Messi de Catalanen niet meer uit een dal konden dribbelen. 

De afgelopen jaren, zonder toevalligheden ook de periode dat Josep Maria Bartomeu de president van de Catalaanse vereniging was, raakte Barcelona zichzelf echter kwijt. De uitschakeling tegen Bayern München was het topje van de ijsberg dat Barça langzamerhand werd. De ploeg was lange tijd het schoolvoorbeeld waarom mensen een warm hart voor voetbal hebben. Een team dat wereldklasse combineerde met zelf opgeleide spelers die de wereld zouden gaan veroveren. Op het moment dat Quique Sétien na de uitschakeling tegen FC Bayern München uit zijn trainersstoel werd geschopt, iets wat Esterno Valverde eerder dat seizoen ook al overkwam, leek dat magische gevoel bij Barcelona definitief tot het verleden te behoren. 

Koemans keuze om het Nederlands elftal achter zich te laten, kwam hem op de nodige kritiek te staan. Dat was misschien meer een reactie uit emotie dan uit redenatie. Koeman zorgde ervoor dat het Nederlands elftal weer één team werd in plaats van elf individuen, maakte van Memphis Depay weer het troetelkind van de natie en leidde Oranje voor het eerst sinds jaren weer naar een eindtoernooi, dat door de corona-crisis in ieder geval aan zijn neus voorbij ging. En hoewel het bondscoachschap in Nederland bekend staat als de grootste eer in een trainersbestaan, is stoppen op je hoogtepunt iets wat niet veel coaches is weggelegd. Koeman deed het wel, om bij FC Barcelona aan eenzelfde project te beginnen als hij deed op het moment dat hij een contract bij de KNVB tekende. 

Koeman & kansloze situaties

Want als je gaat kijken waar Koeman in zijn eerste maanden als eindverantwoordelijke bij Barcelona mee dealde, dan kun je alleen je pet afnemen. De voormalig bondscoach van Oranje had zijn kantoor nog niet ingericht of sterspeler Messi maakte zijn vertrekwens bekend. De legendarische Argentijn had geen vertrouwen meer in de clubleiding en zijn teamgenoten, wilde zijn laatste jaren in Europa ook prijzen winnen en verwachtte dat dit bij Barça niet ging lukken. Hoewel de clubleiding al snel een streep door die wens zette, zorgde het daarmee wel voor dat Koeman met de gebakken peren zat. Niet alleen had hij een ontevreden Messi in zijn selectie, met alle voetbaltechnische gevolgen van dien, ook moest hij een team vormen waar Messi zowel rendeerde als niet-onmisbaar was. 

Nu de 33-jarige steraanvaller weer over het veld dartelt als de jongen die onder Rijkaard debuteerde, steekt een ander structureel probleem dit seizoen boven het maaiveld uit. De financiële situatie van de Catalanen is ronduit bedroevend: tot twee keer toe moest de spelersselectie een deel van hun salaris inleveren om de rekeningen te kunnen blijven betalen. Mede door dat uitstel van executie liep de schuldenlast van Barcelona op tot meer dan één miljard euro. Aangezien daar ook nog aflossingen bijzitten van de meer dan honderd miljoen euro kostende transfers van Philippe Coutinho, Ousmane Dembélé en Antoine Griezmann en het mega-salaris van Messi, zullen de gegenereerde inkomsten eerder naar de schuldeisers gaan dan naar nieuwe investeringen in de spelersgroep. 

Dat zorgt ervoor dat de trainerspositie bij FC Barcelona op dit moment niet héél aantrekkelijk is. Geen budget, een oude selectie en de enige manier om te kunnen investeren, is door spelers uit de huidige selectie te verkopen. Dat je slechts een deel van dat transferbedrag mág investeren, is ook niet mooi meegenomen. Toch is een dergelijke situatie juist Koeman op zijn lijf geschreven. Het enige geluk van de Nederlandse hoofdtrainer is dat de drie belangrijkste transfertargets van deze zomer aan het einde van dit seizoen zonder contract zitten. 

Toekomst Koeman bij FC Barcelona

FC Barcelona zou volgens diverse Spaanse en internationale media in de markt zijn om Eric Garcia (Paris-Saint Germain), Georginio Wijnaldum (Liverpool), Memphis Depay (Olympique Lyon) én Sergio Agüero (Manchester City) voor volgend seizoen aan hun selectie toe te voegen. Het eerstgenoemde trio werd al in de zomer in verband gebracht met een overgang naar het Camp Nou, maar daar ging een streep doorheen op het moment dat bleek dat er geen rooie cent over was in de clubkas. Dat Barcelona zich nu dus, als het gaat om topspelers, vooral richt op de transfervrije markt is een andere manier van denken, maar op het zelfde moment ook een bewezen concept in het Europese topvoetbal. 

Juventus laat al jaren zien dat je door slimme constructies een topspeler transfervrij kan binnen hengelen. Aaron Ramsey (Arsenal) en Adrian Rabiot (Paris Saint-Germain) kwamen op deze manier in Turijn terecht en Andrea Pirlo, de tegenwoordig hoofdtrainer van de Oude Dame, werd in 2011 al op een soortgelijke manier naar Juventus gehaald. Dat dit systeem voor veel trainers, bijvoorbeeld van kapitaalkrachtige clubs als Liverpool (Jurgen Klopp) of RB Leipzig (Julian Nagelsmann) onaantrekkelijk is, lijkt buiten kijf te staan. Voor Koeman lijkt dat dus géén bezwaar. 

Dat komt vooral omdat de 57-jarige oefenmeester door de jaren heen liet zien dat hij graag gebruikt maakt van de jeugdopleidingen van de clubs waar hij werkt. Dat is de afgelopen jaren bij Barcelona niet heel vaak gebeurd, terwijl La Masía de afgelopen vijftien jaar enorme talenten zoals Xavi Hernandez en Andres Iniesta heeft voortgebracht. Koeman lijkt, mede door de situatie waarin Barcelona verkeert, wel een beroep te doen op de veelgeprezen jeugdopleiding van Barcelona. Dat landgenoot Patrick Kluivert daar de leiding heeft, zal ongetwijfeld ook meespelen. Het neemt niet weg dat de trainer wel het lef heeft om jonge spelers voor de leeuwen te gooien, met Iliax Moriba als meest recente voorbeeld. 

Desalniettemin moet er een katalysator zijn die ervoor zorgt dat je als mens een dergelijke opdracht op je wilt nemen. Voor Koeman is dat duidelijk: zijn clubliefde is meer waard dan meer dan één miljard euro (schuldenlast). Daarmee is hij de droomtrainer voor het Barcelona van nu en misschien wel de enige trainer in de voetbalwereld die Barça kan klaarstomen voor een nieuwe aanval op de Europese top.