Val nooit aan tegen PSV

Het is alsof PSV het erom doet. De Eindhovenaren kregen in één helft twee doelpunten om de oren. In de tweede helft stelde het tegen FC Twente net als tegen PEC Zwolle orde op zaken. De ploeg van Roger Schmidt geeft bijna wekelijks het signaal dat het niet kan aanvallen zonder ruimte, en dat biedt tegenstanders valse hoop.

Zet €100 in op PSV tegen AS Monaco in de Europa League en win €350!  

Het is tegenwoordig niet alleen meer de vraag welke elf spelers PSV-trainer Roger Schmidt het veld in stuurt. De Duitse oefenmeester heeft vanaf het eerste moment een extreem hoog roulatiesysteem voor zijn spelers gehanteerd. Tegenwoordig gaat de trainer nog een stap verder: niet alleen de spelers veranderen, ook de formatie waarin zijn teams aan de wedstrijd beginnen wisselen nu nog wel eens. Voor de wedstrijd tegen FC Twente bedacht Schmidt een nieuwe variant: een soort tussenvorm tussen de 4-2-2-2 van vorig seizoen en in delen van de wedstrijd tegen Ajax en de startopstelling van dit jaar (4-2-3-1). 

PSV – FC Twente

De Eindhovenaren traden tegen FC Twente met een speelwijze die aanvallende middenvelder Eran Zahavi als een soort halve spits speelde in plaats van zijn startopstelling aan de linkerflank. Daarmee creëerde PSV een situatie waar FC Twente in verschillende fases van de wedstrijd moeite mee had. Het lukte de Tukkers niet om een oplossing te vinden voor de manier waarop Carlos Vinicius en Zahavi samenspeelde. 

Dat de Eindhovenaren pas in de tweede helft langszij kwamen, had voor een groot deel te maken met de spelopvatting van FC Twente. Net als vorige Eredivisie-wedstrijd tegen PEC Zwolle keken de Eindhovenaren opnieuw tegen een vroege achterstand aan. FC Twente-aanvallende middenvelder Michel Vlap profiteerde in de eerste helft al een aantal keer van de ruimte achter de defensie, die werd gecreëerd door de diep staande backs van de Eindhovenaren. 

Doelman Joel Drommel zag er (opnieuw) niet heel lekker uit bij de eerste treffer tegen zijn oude ploeg. De PSV-keeper had ook bij de tweede treffer van de Tukkers, die Ramiz Zerrouki snoeihard van een meter of twintig binnenschoot, eerder een twijfelachtige beslissing dan een overtuigende redding in huis. 

Dan denk je: waarom blundert Drommel zo veel, of waarom geeft PSV tussen de linies zoveel ruimte weg?
Het is allemaal bewust (hoop je dan maar). 

Anders dan PEC Zwolle

FC Twente-trainer Ron Jans vertelde aan ESPN dat hij het anders ging doen dan FC Zwolle. De hekkensluiter van de Eredivisie had vorige week tegen PSV lang een stunt in het vooruitzicht. De Zwollenaren kwamen in eigen huis op voorsprong, maar moesten in de slotfase van de wedstrijd alsnog zijn meerdere erkennen in de Eindhovenaren.

Toegegeven: dat werkte in de eerste helft wel. PSV had moeite om in de eerste helft de druk op Twente te houden. De Eindhovenaren hielden de linkerflank vrij voor de opkomende Philipp Max, waardoor Zahavi naar het centrum trok om Carlos Vinicius te ondersteunen. Vanuit de andere kant trok Yorbe Vertessen vaak naar binnen, waardoor PSV op sommige momenten met drie centrale aanvallers speelde in plaats van één spits en twee vleugelspitsen. 

Dat zorgde ervoor dat de defensieve positionering van de Eindhovenaren veranderde en daar kon FC Twente in het eerste deel van de eerste helft van profiteren. De Tukkers kwamen op voorsprong, gaven dat binnen één minuut weer weg en zagen daarna Zahavi ook nog de voorsprong pakken. Door het schitterende afstandsschot van Zerrouki kregen de Tukkers de hoop dat er in de tweede helft wel een driepunter in het verschiet lag voor. 

Daar gaat het mis. 

PSV tegen tegenstanders die compact staan

Over het algemeen gaan de subtoppers, middenmoters en laagvliegers in de Eredivisie met de staart tussen de benen naar een wedstrijd tegen de toppers. Jans koos daar bewust niet voor en plukte de vruchten daar van in de eerste helft. Deze had voor FC Twente echter wel twee gezichten: vóór de voorsprong van de Tukkers speelde de ploeg van Jans een stuk minder compact dan in het tweede deel van de tweede helft. Na de voorsprong van PSV namen de Tukkers een beetje gas terug en prompt kreeg het de ruimte om de gelijkmaker binnen te werken.

Dat PSV in de eerste helft meer ruimte gaf aan FC Twente dan in het tweede bedrijf, kwam voor een groot deel door de instelling van de Tukkers zelf. In de eerste vijfenveertig minuten had het de Eindhovense aanvallen redelijk onder controle door hun compacte opstelling in het tweede gedeelte van de eerste helft. Daardoor dwong het PSV een spelletje te spelen waar het onder Schmidt voorlopig niet voor gemaakt is. 

Helemaal zonder de inbreng van Mario Götze en in mindere mate Cody Gakpo en Noni Madueke hebben de Eindhovenaren in offensief opzicht weinig creativiteit en onvoorspelbaarheid. Het middenveld is dan wel iets offensiever ingesteld dan vorig seizoen, veel steekpasses vanuit het (verdedigende) middenveld zien we nog niet. Dat komt door het lage tempo waarin PSV speelt, iets wat in combinatie met een compact opgestelde tegenstander een blauwdruk voor puntverlies is gebleken de afgelopen anderhalf jaar. 

PSV tegen tegenstanders die hoop hebben

Op die manier zorgde hekkensluiter PEC Zwolle ervoor dat er bijna een stuntzege werd geboekt op de Eindhovense topclub. Dat de rode lantaarndrager van de Eredivisie niet genoeg kwaliteiten herbergt om een pushend PSV negentig minuten van zich af te houden, is niet eens zo gek. Dat maakt de instelling van Ron Jans voor én tijdens de wedstrijd. Want nadat de Tukkers de 2-2 ruststand op het bord hadden gewerkt, wilden zij meer. 

Dat FC Twente dacht voor eigen kansen te gaan en daarmee eigenlijk de kansen op een overwinning verkleinde, is de belangrijkste aanwijzing voor de stelling ‘val nooit aan tegen PSV’. We doen soms wel eens lacherig over het positiespel van de Eindhovenaren op het moment dat er weer een aanval stuk loopt of het tempo zo laag is dat zelfs Bal op ’t Dak E6 het nog kan bijbenen. Hoe anders is dat op het moment dat de Eindhovenaren hun ‘eigen’ spelletje kunnen spelen. 

Nee, geen Volgassfußball, maar nog steeds dat afwachtende spelletje ligt de Eindhovenaren nog altijd het beste. Op het moment dat Twente dacht ‘nu kunnen we drie punten pakken’, en dus met meer risico ging voetballen, kon PSV de ruimtes wel vinden en zorgde Twente er eigenlijk voor dat de Eindhovenaren in de tweede helft gemakkelijk weg konden lopen bij FC Twente. 

Nog steeds Nederlandse top

Want op het moment dat PSV een beetje ruimte krijgt, is het nog steeds onnavolgbaar in het countervoetbal waar eigenlijk afscheid van genomen werd. Maar op dit moment hebben de Eindhovenaren simpelweg geen andere keuzes: het spelersmateriaal is er wel, het tactische meesterbrein achter PSV is echter geen trainer waarmee je dominant voetbal op basis van positiespel kunt spelen, en dat is in veel gevallen als topclub wel dé manier om beslissend doelpunt te forceren. Voor PSV blijkt dat al bijna anderhalf jaar teveel gevraagd. Dat zorgt ervoor dat tegenstanders zoals FC Twente hoop krijgen op een stunt in Eindhoven, waarmee ze zichzelf eigenlijk in de vingers snijden. De persoonlijke fouten van de defensie van PSV geeft een tegenstander bijna een garantie op een doelpunt tegen de Eindhovenaren – tegen FC Twente ging Ramalho een aantal keer in de fout en Drommel zag er dus twee keer niet heel lekker uit bij de tegendoelpunten. 

Daarom: val vooral niet aan tegen PSV. Neem nou Heracles tegen Ajax. Lekker achteruit hangen, ruimtes gedisciplineerd afdekken en met het mes tussen je tanden uitbreken – en bij voorkeur iets rustiger in de afronding zijn. Dat is misschien wel de grootste winst van Schmidt die hij boekte als trainer van de Eindhovenaren: op het moment dat je denkt een kans te maken, heb je eigenlijk al verloren. Of je er landskampioen mee kan worden in een competitie met Ajax, is een tweede.