Van Nistelrooy zorgt voor Gakpo-probleem

Cody Gakpo was PSV’er, is PSV’er en blijft ook PSV’er. De vleugelaanvaller werd na een hattrick binnen zestig minuten al tegen Volendam ogenschijnlijk voor het laatst toegejuicht door het Eindhovense publiek, maar het vliegtuig naar Leeds (United) vloog zonder PSV’er naar Engeland. Een tussenstap in de Premier League zit er (voorlopig) niet in voor Gakpo, die als Hollandse Thierry Henry eigenlijk maar voor één Premier League-club kan tekenen. 

Het leek na de twee-vingers-in-de-neus-partij van PSV tegen FC Volendam duidelijk: Cody Gakpo zou voor een nieuwe uitdaging kiezen. De aanvaller werd al de hele zomerse transferperiode in verband gebracht met de grootste clubs. Dat uiteindelijk alléén Leeds United, die ook al linksbuiten Luis Sinisterra van Feyenoord overnamen deze transferperiode, als concrete optie over bleef voor Gakpo, zegt veel over de sluimerende interesse die Manchester United aan het einde en Arsenal aan het begin van de zomerse transferperiode had. Dat The Red Devils uiteindelijk tóch voor Antony kozen, lijkt het beste wat PSV kon overkomen. Maar ook voor Gakpo is dat eerder een opklaring dan een donderslag op zijn kraakheldere voetbalhemel. De weg naar Arsenal ligt daardoor meer open dan ooit. Maar voordat Gakpo in het Emirates Stadium kan schitteren zoals Thierry Henry op Highbury deed, heeft Ruud van Nistelrooy nog wat werk te verzetten. 

Cody Gakpo

Er zijn meer dan één overeenkomsten tussen Gakpo en de Fransman die zich legendarisch maakte in het Arsenal-shirt. Die voorkeur om aangespeeld te worden op de linkerflank van het veld. Het drijven met de bal, even inhouden, en daarna het buskruit in de benen laten exploderen met een pass langs de tegenstander zonder dat er een teamgenoot is om te ontvangen. Dat Henry dat op zeer regelmatige basis lukte in de Premier League, de Champions League en het Franse nationale elftal en Gakpo dat niveau in de verschillende moeilijkheidsgraden (nationale competitie, Europese competitie, interlands) niet consequent aantikt, lijkt niet alleen de reden dat Gakpo op het laatste moment besloot om degradatiekandidaat/middenmoter Leeds United af te wijzen. De speelstijl van zijn trainer stoomt hem véél beter klaar voor het grote Europese werk. 

Dat Henry één van de grootheden uit het verleden was, zie je vandaag de dag nog terug als de hoogtepunten van de Fransman voorbij komen. En op het moment dat je Gakpo de ruimte geeft, doet hij precies hetzelfde: rennen richting de vijf meter zone van de doelman, jezelf tussen de palen positioneren en uithalen of steekpassen. Wat in de hoogtepuntenoverzichten van Henry niet zichtbaar is, is het fundament dat vooral Arsène Wenger legde om de uitblinkersrol van Henry mogelijk te maken. Met al die flitsende acties, passes vol vernuft en vlammende schoten zou je bijna vergeten dat Henry achter zich een samenstelling van spelers(profielen) had die ervoor zorgde dat de Fransman de bal altijd kon inleveren bij een creatievelingen zoals Dennis Bergkamp, Cesc Fabregas of Freddie Ljungberg en daarna zelf kon door bewegen naar een vrije(re) ruimte. Maar misschien belangrijker: bij een mislukte actie, onderschepte pass of geblokkeerd schot kon Henry rekenen op spelers zoals Patrick Vieira, Emmanuel Petit, Soll Campbell en Tony Adams. 

De manier van spelen van Arsenal, dat onder oud-speler Mikel Arteta de Wenger-principes flink heeft aangehaald in het Emirates Stadium, en de manier waarop Leeds United opereert, heeft hetzelfde contrast in zich als bij PSV op basis van vorig jaar en dit seizoen. Onder Roger Schmidt stond PSV extreem hoog op het veld, maar speelde het vooral uit de omschakeling en met een zéér directe passtijl – met zo weinig mogelijk passes bij het doel komen. Bij Leeds United zou Gakpo datzelfde spelletje, met 0,53 goal/assist per wedstrijd (76 wedstrijden, 32 doelpunten, 18 assists) ook een spelletje waar Gakpo al aardig bedreven in is, vanuit een veel lagere positie op het veld gaan herhalen. Dat is bij Arsenal, andere (Premier League-)toppers en óók bij PSV onder Van Nistelrooy anders. 

PSV

PSV stelde Schmidt aan om aanvallender te gaan voetballen. Dat is zeker gelukt onder de Duitser, de voetbaltechnische basis ontbrak allen om de alleenheerschappij van Ajax in de Eredivisie van de afgelopen jaren te doorbreken. Met Van Nistelrooy doet PSV qua voorwaartse druk en kamikaze-looplijnen een stap terug, maar daar krijgt het nu gestroomlijnd spel voor terug. Dat de Eindhovenaren in het begin van het seizoen nog niet de tempowisselingen in het spel hebben die Ajax wel heeft en die vorig seizoen ook bij Feyenoord vaak tot uitvoering werden gebracht, is gezien de fase van het proces van het team van Van Nistelrooy – nog steeds de beginfase – niet meer dan logisch. 

teg

Er werd lacherig gedaan over de wedstrijd tegen FC Volendam, maar in die pot kwam, net als tegen AS Monaco en Glasgow Rangers, naar voren hoe belangrijk het is voor dit PSV om met een creatieve nummer tien te spelen. Gakpo had vorig seizoen meer ruimte voor zich, één heel duidelijke looplijn waar hij zich aan moest houden, maar vooral een Mario Götze die hem van slimme (steek)passjes en op het moment dat de Duitser aan de rechterzone van het aanvallende middenveld de boel aan elkaar kapte, draaide en passte, Gakpo automatisch meer ruimte gaf om zich te kunnen positioneren rondom de zestien – en vanuit daar met één individuele actie in een goede schotpositie komen. Op het moment dat Guus Til op tien staat worden die gaten wel getrokken, maar wordt de verdediging niet uit elkaar gelopen – Til wordt immers opgevangen door een centrale verdediger. Veerman kan de passjes wel geven, maar is niet lichtvoetig genoeg om zich in hoog tempo door de kleine ruimtes te bewegen terwijl er een paar tegenstanders invliegen. 

Tegen FC Volendam trok Xavi Simons die schoenen aan. Met twee doelpunten en een schot op de paal toonde hij zijn doelgerichtheid en vooral overzicht in aanvallende situaties aan. Met 28 passes was alléén Guus Til (23 passes) minder in het aanvalsspel betrokken, maar het lukte Xavi wel om twee belangrijke passes te geven (7% van totaal). Tel daar Veerman, tegen Volendam met 43 passes waarvan vier belangrijke, weer de grote spelverdeler op het middenveld (9,3% totale passes was belangrijk), bij op en je hebt iemand die met de korte en lange passing vanuit de eerste fase van de opbouw (defensieve middenveld, Veerman) uit de voeten kan en een linie daarvoor heb je iemand die over dezelfde kwaliteiten beschikt en als derde schakel in het aanvalsspel opnieuw met een verrassende actie of korte combinatie kan voortzetten. 

Xavi Simons

In dat opzicht had Gakpo op 1 september de keuze om te wennen aan de Premier League of ervoor te zorgen dat hij in een voetballend elftal effectiever wordt. Dat bondscoach Louis van Gaal zich negatief uitliet over een mogelijke transfer naar Leeds United en de WK-kansen van Gakpo, kwam op het eerste oog PSV het beste uit. Dat Gakpo nu minimaal tot aan het WK de kans krijgt om zijn status bij PSV nóg verder uit te bouwen en dat te doen in een voetbalstijl die dichter bij zijn droomploegen ligt dan Leeds United, Southampton en Nottingham Forrest, verandert echter niets aan het feit dat Gakpo óók Van Nistelrooy nodig heeft om de volgende stap in zijn carrière te zetten. 

Hollandse Henry, of…

Is de 23-jarige Eindhovenaar een speler die zoals Antony puur op basis van zijn behendigheid en explosiviteit drie man bezig houdt? Nee. Dat zal Gakpo ook nooit worden. In dat opzicht zijn de jaren onder Schmidt alles behalve slecht voor zijn ontwikkeling geweest: de focus op het spel zonder bal heeft van Gakpo een speler gemaakt die altijd loert op een looplijn achter de defensie en zorgt er ook voor dat hij op de flanken makkelijker aanspeelbaar is voor ploeggenoten. Net als Henry heeft Gakpo echter wel zijn teamgenoten nodig, zowel aanvallend als defensief, om het verschil écht te kunnen maken – en een belangrijke voorwaarde daarvoor is dat acties kunnen mislukken. Met Sangaré en Veerman heeft PSV twee spelers die defensief hun mannetje staan, de Ivoriaan beter dan de Nederlander, en ook voor het voetbal van achteruit kunnen zorgen. 

Wat Gakpo vooral nodig heeft, is Xavi op tien. Wat daarvoor nodig is? Op basis van de wedstrijden tegen FC Volendam, Glasgow Rangers en AS Monaco: de ballen van Ruud van Nistelrooy. De beginnend hoofdtrainer speelde met zijn ploeg FC Volendam wel van de mat, maar had met betere ploegen al (veel) meer moeite om het tempo in de aanvallen te krijgen en de defensie uit elkaar te spelen zoals dat het deed tegen FC Volendam. Dat Gakpo op dat soort momenten in veel betere posities voor het doel komt dan in de voorrondes van de Champions League of met Guus Til op tien, was een maand geleden al duidelijk. Dat geldt óók voor de voorzichtigheid waarmee Van Nistelrooy zijn team voorlopig het veld in stuurt. Als de trainer daarmee doorgaat, krijgen we géén Hollandse Henry, maar een nieuwe Frank de Boer.

TIP: Pakt PSV drie punten tegen FC Twente? Dan win jij 1.8x je inzet!