Taylor dwingt Brobbey naar Ajax-bank

Ajax denderde na de 4-0 overwinning op Glasgow Rangers in de Eredivisie door met een 5-0 overwinnen op sc Heerenveen. De Amsterdammers deden dat weer zonder Brian Brobbey in de basis. De bonkige spits werd opnieuw gepasseerd waardoor Mohammed Kudus in de spits stond. De twee doelpunten van de Ghanees zijn echter niet de reden dat Brobbey op de bank plaats moet nemen. Dat is de steeds dominantere rol van Kenneth Taylor op het Ajax-middenveld. 

Dat Brobbey na zijn miljoenentransfer vanuit RB Leipzig met het nodige krediet zou beginnen bij Ajax, dat was wel duidelijk. De Nederlandse aanvaller, tot nu toe goed voor drie doelpunten en twee assists in acht wedstrijden, verloor voorafgaand de wedstrijd tegen Glasgow Rangers zijn basisplek aan Mohammed Kudus en moest ook in de wedstrijd tegen Heerenveen, waar Kudus twee keer scoorde, op de bank plaatsnemen. Bij zijn invalbeurt leek de jongeling de (laatste) waarschuwing van trainer Alfred Schreuder opgepakt te hebben. Toch zijn het niet de doelpunten van Kudus, de houding van Brobbey of een samenloop van die omstandigheden die ertoe leiden dat Ajax sinds Rangers-thuis een bijna ongeëvenaarde dynamiek in het aanvalsspel heeft. De rol die Kudus de afgelopen wedstrijden vertolkt, is daar een belangrijk onderdeel van. Taylor is nóg belangrijker. 

Ajax en Kenneth Taylor

Er was iets opmerkelijks aan het spel van de jonge Ajax-middenvelder tegen sc Heerenveen. Het middenveld van Ajax is zo opgebouwd dat van nature Edson Álvarez als meest teruggetrokken man de meeste passes geeft. Daar is de Mexicaan de afgelopen jaren veel beter in geworden, getuigen een splijtende steekpass op Jorge Sanchez als voorassist op Kudus’ doelpunt. Zo goed als een speler die al zijn hele leven op het middenveld het tempo bepaalt, de creatieve lijnen uitzet en zich zo kan bewegen dat hij al weet waar de bal naar toe moet voordat hij aangespeeld wordt én in een persoonlijk duel overeind blijft staan en/of zich naar een betere positie kan dribbelen, is voor Ajax op het middenveld eigenlijk een veel betere belangrijke passer. 

Er zijn dit seizoen ook wedstrijden geweest waar Álvarez niet de belangrijkste passer is geweest. Dat zijn over het algemeen ook de wedstrijden dat Ajax met een grote overmacht op het scorebord wint. Is dat toeval? De uitslag kan toeval zijn. Het veldspel? Dat niet. Neem de uitwedstrijd tegen Sparta Rotterdam: Alvarez gaf in die wedstrijd 94 passes (drie beslissend, 3,2% totale passing), Taylor 57 (1,7% beslissend) en Dusan Tadic, de nummer tien van die dag, was goed voor 44 passes. Einduitslag: 0-1. 

Tegen Cambuur Leeuwarden (4-0) was op het middenveld niet Álvarez (28 passes, 0 beslissend), maar Steven Berghuis de belangrijkste passer (78). Aangezien Berghuis betere kwaliteit (steek)passes aflevert dan Álvarez, veel meer aanvallend inzicht heeft en een betere basistechniek onder zijn aanvallende acties heeft zitten, zorgt dat ervoor dat Berghuis minder passes nodig heeft om n méér beslissende passes te geven dan Álvarez tegen een vergelijkbare tegenstander (Sparta, red.). Als onderdeel van zijn totale passes, die een beeld geeft van de dreiging die een speler in pass-creatief opzicht geeft, is dat ook hoger: 5,5%. Einduitslag: 4-0. 

Brian Brobbey

Daarmee kun je echter niet stellen dat een creatieve pass-focus op het middenveld er ook voor zorgt dat Ajax nog een perfecte score heeft onder Alfred Schreuder: Álvarez was tegen Rangers de belangrijkste passer op het Ajax-middenveld en de Amsterdammers wonnen nog steeds met speels gemak van de ploeg van Giovanni van Brockhorst. In de Champions League zijn passende creatievelingen, hoe gek het ook klinkt, veel minder belangrijk op het middenveld dan in de Eredivisie. In Europa draait het Ajax onder Schreuder nog steeds éérst om de balans in het elftal en wordt dat afgesteld op het creatieve vermogen van de ploeg. 

In een wedstrijd tegen sc Heerenveen, en nog meer tegen teams met een lagere begroting dan de Friezen, zijn die ruimtes niet alleen veel kleiner, de tegenstander staat ook ‘lager’ op eigen helft en dan kan Álvarez wel zijn crosspasses geven en in de breedte drijven met de bal: het inzicht en de techniek om zich vrij te lopen en de bal met een ingenieus passje door de defensie steken, dié speler zal Álvarez nooit worden. Onder Ten Hag was dat echter nooit een reden om focus voor de belangrijkste passer op het middenveld te verleggen en dat is het verschil tussen de dynamische aanvalsstijl van Schreuder en de ‘targetman’-stijl die Ten Hag in zijn elftal sleep. In die spelopvatting is het logisch dat er een sterke, en vooral statische spits het veld ‘groot’ maakt en zorgt voor een diep aanspeelpunt die je ook door de lucht aan kan spelen – en je dus wedstrijden zoals tegen Sparta Rotterdam krijgt die wel worden gewonnen, maar ook zomaar puntverlies hadden kunnen zijn. 

Dat tegen Cambuur, maar ook tegen een betere ploeg zoals Heerenveen, de creatieve middenvelder het meeste passes verstuurt, is echter óók niet genoeg voor Schreuder. De enige manier om ruimte te maken tegen een defensief ingestelde tegenstander is een individuele dribbelactie of een loopactie zonder de bal. Dat Ajax in Brobbey een spits heeft die in de zestien zo scherp als een mes is, neemt niet weg dat Brobbey de punt van de aanval nooit verlaat, en dus daar geen ruimte kan creëren voor andere spelers, die door deze beweging zonder bal óók weer ruimte creëren voor hun teamgenoten. 

Mohammed Kudus

Daarvoor heb je een spits nodig die eigenlijk helemaal geen spits is (Kudus) en nog belangrijker: je hebt een middenvelder nodig met het inzicht, de techniek en bij voorkeur geen voorkeur met welk been deze pass gegeven wordt – dat scheelt tijd en hoe minder tijd de belangrijkste passer nodig heeft, hoe hoger het baltempo is. Dat Taylor alle facetten van dat spel in zijn spelersprofiel heeft en een meer defensieve/controlerende speler dan Berghuis is, zorgt ervoor dat de jongeling binnen no-time misschien wel is uitgegroeid tot de belangrijkste middenvelder onder Schreuder. Deze rol kán Taylor echter niet vervullen op het moment dat er géén dynamische spits in het elftal staat. Dan hebben de andere spelers van Ajax immers geen ruimtes om in te bewegen en staat Taylor ‘vast’ op het moment dat hij de bal heeft omdat hij geen ruimtes heeft waar hij de bal weg kan leggen. 

Dat Taylor tegen sc Heerenveen géén beslissende passes gaf en Ajax wel als een tierelier draaide, laat het vermoeden dat de twee beslissende passes die vanuit het middenveld kwamen (van de voet van Álvarez) een bewijs zijn dat de Mexicaan enorme stappen heeft gemaakt in zijn creatieve en offensieve spel. Het onderschrijft vooral de manier waarop Taylor zijn spel inricht. En als je dienend en simpel voetbal speelt en het ook heel gemakkelijk laat lijken, is dat niet alleen één van de moeilijkste vormen van voetballen op het middenveld – je moet immers constant de juiste keuze maken in een spel dat gebouwd is op fouten – en nog belangrijker: je moet de medespelers hebben die zorgen dat de posities bezet zijn én dat er voldoende beweging zonder bal is zodat een speler zoals Taylor voldoende afspeelopties heeft. Dat de doorgebroken jeugdspeler niet de meest creatieve optie is op acht (dat is Berghuis, red.) maar daar de voorkeur krijgt boven de Oranje-international, komt vooral door het controlerende aspect dat (veel) meer in het spel van Taylor dan Berghuis zit. 

Dat zorgt er voor dat niet Kudus, maar vooral Taylor ervoor zorgt dat Brobbey zijn basisplaats verloren is. Taylor heeft immers véél meer aan een spits die ruimtes opzoekt, andere ruimtes laat en zijn medespelers de kans geeft om in die ruimtes te duiken – vooral wanneer Kudus niet aangespeeld wordt na een loopactie – en daarmee de keuzemomenten afdwingt die een passer als Taylor met één steekbal kan afstraffen – of hij legt een balletje breed op een middenvelder met een betere passlijn richting het doelgebied. Daardoor kan Schreuder wel voor Brobbey kiezen, maar je spits enorm hoog op het veld hebben staan zonder dat deze een (lucht)macht op zichzelf is, zorgt eerder voor de stagnatie in het spel in de laatste fase van Erik ten Hag dan de progressie die Ajax in korte tijd onder Schreuder heeft geboekt.

TIP: Wint Ajax van Liverpool? De odd is 5.75x!