Frenkie de Jong heeft grote Oranje-vraag

Het Nederlands elftal heeft met de aankomende wedstrijd tegen Polen een belangrijkste test op het programma staan. De mannen van Louis van Gaal, die in de Nations League zich voorbereiden op het WK van later dit jaar, brengen ook deze selectie een aantal nieuwe gezichten met zich mee. Gelukkig is die bekende kop van Frenkie de Jong ook aanwezig, maar wie gaat er eigenlijk naast de middenvelder van FC Barcelona spelen op de as van het veld? 

Frenkie de Jong is weer even in Nederland. De middenvelder van FC Barcelona heeft de Spaanse kuststad verruilt voor het Nederlandse Zeist en is onder leiding van Louis van Gaal begonnen aan de voorbereidingen op de Nations League-wedstrijden tegen Polen (donderdag, 20:45 uur) en België (25 september, 20:45 uur). Van Gaal heeft een aardige puzzel te leggen, want net zoals Frenkie speelt ook die andere Oranje-sterspeler die bij FC Barcelona onder contract staat niet altijd. Voor Memphis lijkt het wel duidelijk dat hij in de punt van de aanval zal gaan starten, waarschijnlijk met zijn maatje Steven Bergwijn. Dat duo bleek onder Van Gaal meer dan eens dodelijk voor het doel. De zorgen van Van Gaal zullen vooral uitgaan naar het middenveld. 

Frenkie de Jong en Nederlands elftal 

Dat Frenkie op als eerste op het wedstrijdformulier wordt gezet op het middenveld, dat lijkt immers wel duidelijk. De voormalig speler van Ajax en Willem II is bij Oranje wat hij graag bij FC Barcelona wil zijn: de spelmaker, degene die vanuit het middenveld de vrijheid geniet om in te schuiven, op de tegenstander af te dribbelen of zich met dat karakteristieke kappen en draaien om zijn as ervoor zorgen dat er ruimte komt voor een teamgenoot. Dat Van Gaal blind vertrouwen heeft in De Jong, verklaart het afvallen van Joey Veerman. De middenvelder van PSV heeft de pech dat hij veel overeenkomsten met de speelstijl van De Jong heeft – allebei spelmakers die een voorkeur hebben om in te zakken en vanuit daar het spel te verdelen – waarmee de PSV’er van alle middenvelders het dichtste bij de beste middenvelder van Nederland komt. 

De Jong heeft het belangrijke voordeel dat hij niet alleen met zijn passes, maar ook met zijn dribbels voor gevaar kan zorgen. Dat lijkt ook de reden dat Van Gaal vast blijft houden aan zijn eerder ingezette spelsysteem met drie verdedigers en wingbacks in plaats van vleugelaanvallers. Op deze manier heeft De Jong altijd een extra mannetje in zijn rug (drie in plaats van twee centrale verdedigers) en zorgt Van Gaal er daarnaast voor dat er via driehoekjes ook gezorgd kan worden dat De Jong vrijgespeeld wordt in de opbouw, óók als Oranje onder druk wordt gezet. Daar kan De Jong de lessen die hij leerde op het centrale middenveld van FC Barcelona (snellere keuzes maken aan de bal/voordat je de bal krijgt en de momenten dat hij zijn acties inzet, beter kiezen) in toepassen, maar daarvoor heeft de Nederlander wel de juiste partner op het middenveld nodig. 

De afgelopen interlands koos Van Gaal tegen veel verwachtingen in voor Klaassen. De van origine aanvallende middenvelder heeft geen vaste basisplaats bij Ajax, maar Van Gaal heeft de afgelopen keren al bewezen dat dit niet zijn belangrijkste uitgangspunt is bij het toekennen van Oranje-speeltijd. Het ligt daarom in de lijn der verwachting dat Klaassen óók tegen Polen (of België) een basisplaats krijgt de bondscoach. Dat terwijl Teun Koopmeiners, Marten de Roon en debutant Kenneth Taylor ook staan te springen om speelminuten in Oranje. 

Davy Klaassen

Voor een trainer als Van Gaal is niet Frenkie de Jong, maar Klaassen de droommiddenvelder. De Jong heeft het vermogen om het middenveld, en daarmee de wedstrijd, open te dribbelen. Het is geen toeval dat Oranje beter gaat spelen op het moment dat hij de vrijheid krijgt, maar dat weten tegenstanders van het Nederlands elftal nog beter. De trainer van de tegenstander zorgt er eigenlijk altijd voor dat De Jong in de mandekking staat of dat de dribbellijnen afgeschermd worden door de defensieve positionering. Dat De Jong over het algemeen in Oranje tóch het publiek van de banken krijgt met zijn doldwaze dribbels, heeft te maken met de manier waarop Klaassen voetbalt. 

De middenvelder heeft niet de zuivere pass die Koopmeiners heeft. Taylor is tweebenig en heeft daarmee een belangrijk voordeel op bijvoorbeeld afvaller Veerman, die de bal altijd voor zijn rechter moet leggen en dat kost tijd. Klaassen is daar in tegen een speler die kan verdedigen, die een duel kan uitvechten, maar wel voetballend véél verder is dan De Roon. Klaassen speelt in veel opzichten het moeilijkste spel van het Nederlands elftal: bewegen zonder bal en zo positie kiezen dat je als speler al weet waar je de bal naar toe kan passen. Dat doorgeefluik is weer belangrijk voor de creatie van ruimtes voor De Jong: Frenkie kan immers als derde onderdeel van de driehoek de bal krijgen en aangezien het in een combinatie is, vaak ook in de vrije ruimte aangespeeld worden. 

Aan de andere kant leent de wedstrijd tegen Polen zich veel meer voor het kiezen van een variatie dan het origineel (Klaassen naast De Jong, red.). In dat geval komt de keuze tussen Taylor en Veerman weer om de hoek. Van Gaal heeft met De Roon iemand achter de van voor de momenten dat er een voorsprong verdedigd moet worden en het middenveld van Oranje een extra strijder kan gebruiken. Heb je dat als Nederlands elftal nodig tegen Polen? Niet per se, maar kan handig zijn op het moment dat Robert Lewandowski zijn wondersloffen aangetrokken heeft. In die zin gaat het nog tussen Koopmeiners en Taylor. En hoewel de middenvelder van Atalanta Bergamo veel meer ervaring heeft, al speelde voor het Nederlands elftal en onder Van Gaal eigenlijk altijd bij de selectie zit, is het grootste nadeel voor de oud-speler van AZ. 

Taylor of Koopmeiners?

Als je Taylor en Koopmeiners als voetballers met elkaar gaat vergelijken en je legt dat pakket weer naast Joey Veerman, zie je een belangrijke overeenkomst: Veerman en Koopmeiners zijn eigenlijk dezelfde type spelers. Koopmeiners is defensiever ingesteld omdat hij ook als centrale verdediger kan spelen, maar laat zich in de opbouw over het algemeen terugzakken in de ruimtes waar óók De Jong zijn vooracties in maakt. Als je gaat kijken naar de volgorde van de opbouw, wil je in De Jong in twee verschillende posities hebben: de eerste passer hebben (dan kan hij doorlopen) en/of de derde in de driehoek (dan kan hij doorlopen). 

Taylor is fysiek minder sterk gebouwd dan Koopmeiners en dat kan in de wedstrijd tegen Polen goed uitkomen voor de Oranje-mannen. De wedstrijd tegen Polen vraagt immers om een middenvelder naast De Jong die de ruimtes kan bespelen en een hoge handelingssnelheid heeft (Davy Klaassen, red) en er ook voor kan zorgen dat hij met een individuele actie een man kan passeren, of deze in ieder geval uit positie kan trekken door goed te kunnen dribbelen en de techniek/souplesse te hebben om je uit moeilijke situaties te kappen en draaien. Het grootste voordeel dat Taylor voor het team heeft, is dat het hem niet uitmaakt met welk been hij een korte of lange pass geeft. Daardoor kan je het effect krijgen dat Wesley Sneijder had voor Oranje: die schakel die de bal, zo lang ‘ie goed ligt voor één van zijn benen, in één keer achter een defensie kan leggen of door de linies kan laten snijden. 

Dat Frenkie de Jong speelt bij Oranje, dat is een zekerheid. Dat Van Gaal zorgvuldig zijn andere middenvelders kiest in plaats van blind voor de grotere namen van het Nederlandse voetbal te kiezen, komt naar voren in de types die de bondscoach uitzocht om naast de ster van het middenveld te spelen. Met Klaassen heeft de bondscoach een speler die vooral in de wedstrijden die om een ‘doorgeefluik’ kan zijn en daardoor het tempo in de aanval kan verhogen of ervoor zorgt dat het tempo hoog genoeg is. Taylor is de man die een opening kan forceren vanaf het middenveld en in zijn speelstijl schuilt meer aanvallende drang dan bijvoorbeeld Ryan Gravenberch (FC Bayern München) of Veerman. Met Koopmeiners heb je eigenlijk een voetballende versie van De Roon, die Van Gaal alléén hoeft te gebruiken op het moment dat de tegenstanders te stevig op de deur kloppen. Daardoor maakt Klaassen nog steeds het meeste kans op een basisplaats tegen Polen, maar is dat óók de meest voor de hand liggende wedstrijd om Taylor zijn (basis)haasje (aandenken dat internationals krijgen als ze hun debuut maken, red.) te geven.

Wint Nederland van Polen? Pak 2.07x je inzet!