Ajax-gemis gevaarlijk voor PSV

De Topper tussen PSV en Ajax is er traditiegetrouw een van grote belangen. De Eindhovenaren en Amsterdammers maken zich aankomende zondag op voor een wel heel beladen potje. De inzet is de tweede plek in de Eredivisie, maar vooral die enige plaats in de Champions League-voorronde. Weet PSV het thuisvoordeel te benutten, of zorgt Ajax na Feyenoord-uit opnieuw voor on-Ajax-overwinning?

PSV, Ajax en de strijd om Champions League-voetbal

Jaren waren wedstrijden tussen Ajax en PSV krachtmetingen die de titelstrijd een nieuw karakter konden geven. Dit seizoen gaat het voor de nummer twee en drie van de Eredivisie, die slechts op doelsaldo van elkaar gescheden zijn, een stuk minder voor de wind.

 De Nederlandse toppers werden (noodgedwongen) leeggeplukt op de transfermarkt. Trainers Ruud van Nistelrooij (PSV) en John Heitinga (Ajax) weten dat hun club de Champions League-miljoenen hard nodig hebben.

Daardoor belooft het een ander duel te worden dan de eerste twee wedstrijden dit jaar. De traditionele strijd om de Johan Cruijff Schaal tussen de kampioen (Ajax) en de bekerhouder (PSV) ging naar PSV. In eigen huis wisten de Amsterdammers, die destijds nog onder leiding van Alfred Schreuder stonden, geen vuist te maken tegen het strak georganiseerde elftal van Van Nistelrooij.

Ajax-omslag

Het wordt een wedstrijd tussen twee oud-ploeggenoten bij het Nederlands elftal. Maar ook een waarbij je bijna vergeten dat niet alleen Heitinga, maar ook Van Nistelrooy in zijn debuutjaar als hoofdcoach zit. De Brabantse oud-topspits heeft er in Heitinga echter een (veel) geduchtere concurrentcoach bijgekregen.

Waar in het Schreuder-tijdperk Ajax nog 1,65 punt per wedstrijd pakken, ligt dat gemiddelde na zestien wedstrijden onder Heitinga op 2,38 punt per wedstrijd. Daar komt Van Nistelrooy net niet aan (2,16 punt per wedstrijd over 45 wedstrijden).

Dat zegt niet veel over de komende krachtmeting, behalve dat Ajax het een stuk beter voor elkaar heeft dan tijdens de eerste twee wedstrijden dit seizoen.  

Met omslag van de Amsterdammers komt die ploeg dichter bij dekracht van PSV. De Eindhovenaren zijn nooit de ploeg geweest die met de borst vooruit aanviel. Met Van Nistelrooij als spits loerde het al op die ene kans, en dat is met de geboren Geffenaar als trainer niet anders.

PSV-antwoord

De manier waarop Van Nistelrooij en de zijnen dat doen, is gedurende dit seizoen wel veranderd. De Eindhovenaren moesten schakelen na de bliksemtransfers van Cody Gakpo en Noni Madueke. De flankenflitsers waren verantwoordelijk voor de dreiging vanaf de zijkanten, de voorzetten voor targetman Luuk de Jong en wisten zichzelf ook vaak in kansrijke posities te dribbelen / lopen zonder bal.

Met huurlingen Fabio Silva (Wolverhampton Wanderers) en Thogan Hazard (Borussia Dortmund) kreeg Van Nistelrooy wel nieuwe alternatieven voor de aanval. Het snelle en spectaculaire vleugelspel van Gakpo en Madueke lijkt voorlopig alleen te vervangen door Johan Bakayoko, die onlangs debuteerde voor de nationale ploeg van België.

De aanvoer naar spits Luuk de Jong komt daarmee steeds beter tot stand. Xavi Simons heeft daar natuurlijk het belangrijkste aandeel, al is de gelegenheidsbuitenspeler vanaf de flank ook afhankelijk van het spel zonder bal dat Guus Til brengt.

Waar liggen de PSV-kansen?

Aangezien Ajax en PSV in vergelijkbare formaties spelen en er tegen Ajax meer ruimte ligt in de aanvallende zones dan bij andere tegenstanders, is het de verwachting dat Til (net als in de vorige wedstrijden, red.) als aanvallende middenvelder acteert en met zijn spel ruimtes maakt voor de vleugelaanvallers en vanuit het centrale middenveld of zelfs de defensie de passlijn naar voren openzet.

De Eindhovenaren worden door de schorsing van Edson Álvarez al deels in het zadel geholpen. De Mexicaanse verdediger annex middenvelder pakte vorige week zijn tiende gele kaart van het seizoen.

Heitinga verklapte de vervanger al. Calvin Bassey was in zijn eerste half jaar een soort Bambi on Ice, maar heeft door zijn Britse voetbalachtergrond véél meer ervaring in het verdedigen van grote, sterke spelers dan in het verzorgen van de opbouw, het in de ruimtes dribbelen en andere offensief-voetballende taken.

Het nadeel van de Álvarez-afwezigheid

Dat neemt voor PSV, dat van de twee teams móét winnen om Champions League-voetbal in eigen hand te houden, natuurlijk mogelijkheden met zich mee. Dat PSV daardoor in zekere zin onnatuurlijk moet gaan spelen, de aanval moet gaan zoeken in een topduel en de defensie van de tegenstander ernstig verzwakt is, neemt naast kansen voor PSV ook één belangrijke dreiging met zich mee.

De Eindhovenaren moeten al aanvallender spelen dan dat ze gewend zijn in De Topper. Dat Álvarez niet meedoet, kan dat een extra stimulans geven. Daarmee creëert PSV een veldoverwicht, zorgt het voor een toestroom naar de voorhoede, maar legt het automatisch ook extra druk op het zwakste gedeelte van de ploeg: de defensie.

Gaat PSV meer aanvallen dan gebruikelijk in een topwedstrijd en kan het niet terugvallen op een stabiele defensie, komen de Eindhovenaren in de situatie waarin Ajax onder Schreuder zat. Dat maakt de keuze voor Van Nistelrooij voor de invulling van het middenveld meteen een interessante: kiest de trainer van PSV daar voor de creativiteit van Veerman, of herstelt hij het ‘blok voor de defensie’ met Ibrahim Sangaré naast Érick Gutierrez?

Waar liggen de Ajax-kansen?

Dat maakt in veel opzichten het Amsterdamse pijnpunt het grootste voordeel voor de Amsterdammers. Heitinga liet in het bekertoernooi tegen Feyenoord al zien dat hij niet bang is om zijn team een stuk ‘lager’ op het veld neer te zetten om zo de ruimte achter de defensie in te perken en er een ‘middenveldwedstrijd’ van te maken – niet leuk voor de kijker, wel leuk voor het eindresultaat voor de Amsterdammers (Champions League-voetbal halen, red.).

Het belangrijkste winstpunt voor de Amsterdammers is het voordeel in de omschakeling. Ajax hoeft niet te winnen om de tweede plek in handen te krijgen. PSV wel. De stap die de Eindhovenaren, normaal gesproken de onderliggende partij als je gaat kijken naar individuele kwaliteit, moeten zetten, is echter veel groter dan die van Ajax.

De Amsterdammers kunnen vertrouwen putten uit de speelstijl die het tegen Feyenoord op de mat legde. PSV zal voor het eerst een manier moeten vinden waarin het de aanvallende kracht en de defensieve zwakte in balans houdt. Dat maakt de opdracht voor PSV al moeilijk, en nóg moeilijker omdat Ajax een belangrijke schakel in die defensie mist en daardoor (waarschijnlijk) nóg minder hoog op het veld zal staan dan andere topwedstrijden.

Dat PSV in dat spel de afgelopen tien jaar niet uitblinkt, maakt het grootste Ajax-nadeel in aanloop naar De Topper ook het grootste gevaar voor PSV. De Ajax-defensie is dan misschien verminkt; de aanvallers laten nog wekelijks zien met buitenkansjes om te kunnen springen.