Bloedstollend competitieslot: zo zag het seizoen van Ajax en AZ eruit

Het belooft een zinderend slotweekend in de Eredivisie te worden. Hoewel de landstitel al aan Feyenoord is vergeven, is het nog altijd niet zeker welke club de tweede, derde of vierde plaats binnenhaalt. Aangezien nummer 3 Ajax op bezoek gaat bij nummer 5 FC Twente en nummer 2 PSV afreist naar Alkmaar om het tegen nummer 4 AZ op te nemen, is er nog van alles mogelijk.

Gevecht om Europese tickets

Dit weekend staat er voor PSV, Ajax en AZ veel geld op het spel. Waar de tweede plaats van de ranglijst recht geeft op deelname aan de voorronde van de Champions League, gaat de nummer 3 komend seizoen naar de Europa League en wacht de club op de vierde plaats een avontuur in de Conference League. Het verschil tussen PSV en Ajax bedraagt 3 punten in het voordeel van de Eindhovenaren, waardoor zij aan een gelijkspel voldoende heeft om de plek achter Feyenoord in te nemen. Ajax staat dan weer 2 punten voor op AZ. Het betekent dat de Amsterdammers alles nog in eigen hand hebben, maar bij een nederlaag moeten vrezen voor een doemscenario.

Dat de Nederlandse recordkampioen niet meer gewend is om in de huidige situatie te zitten, blijkt wel uit de eindklasseringen van de voorbije jaren. Ajax eindigde, inclusief het coronaseizoen dat vroegtijdig werd afgebroken, de laatste 5 seizoenen viermaal op de eerste en eenmaal op de tweede positie. Daardoor kwam het steevast tussen de clubs in het miljardenbal terecht. Voor AZ is dat een ander verhaal. Waar het in het seizoen 2017/2018 derde werd achter PSV en Ajax, pakte het vervolgens de vierde, tweede, derde en vijfde positie. De druk op de Alkmaarders zal daarom zondag een stuk lager liggen.

Wisselend seizoen AZ en Ajax

Waar Pascal Jansen zich afgelopen zomer opmaakte voor een nieuw seizoen met AZ, nam Ajax afscheid van de succesvolle Erik ten Hag en stelde het Alfred Schreuder aan als zijn opvolger. De oefenmeester had het geluk dat zijn nieuwe werkgever voor de zomerstop de landstitel veiligstelde, waardoor de club zich had geplaatst voor de groepsfase van de Champions League. AZ daarentegen begon al vroeg aan de tweede kwalificatieronde van de Conference League, waardoor het slechts een korte voorbereiding had en waarbij het achtereenvolgens FK Tuzla City, Dundee United en Gil Vicente FC uitschakelde.

AZ zat dan ook direct goed in het seizoen en deed het in de eerste 10 wedstrijden van de Eredivisie eveneens uitstekend. Het slaagde erin om maar liefst 7 keer als winnaar uit de bus te komen en daarbij onder meer in eigen huis met 2-1 van Ajax te winnen. In de thuisduels met NEC en FC Twente (beide 1-1) eindigde het gelijk, terwijl Feyenoord met 1-3 te sterk bleek te zijn. Schreuder begon met zijn team eveneens ijzersterk en zegevierde in 8 van de 10 duels.. Waar het niet kon voorkomen dat AZ in Alkmaar de overwinning pakte, kreeg Ajax het ook niet voor elkaar om de muur van Go Ahead Eagles te doorbreken (1-1).

Ajax was desondanks gestegen naar de koppositie op de ranglijst en zat daarom uitstekend in het seizoen, maar rondom het wereldkampioenschap in Qatar en de winterstop ging het fout. Mede door de grote nederlagen in de Champions League tegen Napoli en Liverpool ging het vertrouwen in de competitie eveneens omlaag. In de tweede 10 competitiewedstrijden moest Ajax 6 keer genoegen nemen met een gelijkspel, verloor het 1 keer (1-2 van PSV) en won het slechts 3 maal. AZ zat eveneens niet in de sterkste fase van het voetbaljaar en behaalde 5 keer een zege, speelde 3 maal gelijk en verloor 2 partijen.

Het zorgde ervoor dat Ajax afgleed naar de derde positie, terwijl AZ inmiddels tweede stond. Intussen besloot het clubbestuur van Ajax om afscheid te nemen van Schreuder en kwam John Heitinga voor de groep te staan. De interim-trainer kreeg een reeks relatief eenvoudige wedstrijden om te wennen en deed het daarin goed, maar toen de topclubs eraan kwamen lukte het niet om die lijn door te trekken. Tijdens de laatste 13 duels won Ajax daarom 9 keer, speelde het 2 maal gelijk en verloor het eveneens 2 keer. AZ was in de laatste reeks goed voor 8 overwinningen, 2 gelijke spelen en 3 nederlagen.

Onvergelijkbaar seizoen

Het sentiment bij beide clubs is ook dit voetbaljaar volledig anders. Waar Ajax aan het begin van het seizoen dé favoriet was voor het winnen van de Eredivisie, probeerde AZ er simpelweg alles uit te halen. Met onder meer Jesper Karlsson en Tijjani Reijnders hadden de Alkmaarse supporters dit seizoen al veel om van te genieten. Beide spelers lieten dit jaar opnieuw zien dat het twee grote talenten zijn en werden door de landelijke media al veelvuldig in verband gebracht met een overstap naar respectievelijk PSV en Ajax. Het behalen van de halve finale van de Conference League was voor AZ de kers op de taart, al kwam de uitschakeling tegen West Ham United hard aan.

Bij Ajax is de term ‘tussenjaar’ een veelgehoord argument om het seizoen samen te vatten. De club hoopte met Schreuder de lijn van Ten Hag door te kunnen trekken, maar het draaide voor beide partijen niet op een gelukkig huwelijk uit. De spelersgroep en oefenmeester lagen simpelweg te ver uiteen, terwijl de samenstelling van de groep ook niet goed verliep. Ajax verloor afgelopen zomer met onder meer Antony, Lisandro Martínez en Sébastien Haller gerespecteerde spelers en bleek niet in staat te zijn om de balans goed te houden. Daarnaast was het met de zoektocht naar een nieuwe directeur voetbalzaken eveneens onrustig achter de schermen, wat het groepsproces ook niet goed deed.

Het slaagde er uiteindelijk in om met Sven Mislintat een nieuwe technische man aan te stellen, waarmee het de komende jaren een evenwichtig beleid hoopt te krijgen. Nog altijd zijn er echter veel onduidelijkheden achter de schermen. Het meest besproken onderwerp is inmiddels de trainer voor volgend seizoen. Heitinga lijkt wel oren te hebben naar een vaste aanstelling, maar het is de vraag of Ajax hem op die positie wil houden. De club heeft onder aanvoering van Edwin van der Sar echter nog altijd niets laten horen over de toekomstplannen. Daardoor blijft de toekomst van Heitinga de komende dagen aan een zijden draadje hangen.

Gevecht om derde plek

Voor de trainer zal komende zondag de volledige focus naar het duel met FC Twente gaan. Een overwinning in Enschede is voor de club voldoende om de derde plaats in de Eredivisie te behouden en daarmee volgend seizoen de Europa League in te gaan. Mocht PSV van AZ verliezen dan heeft het zelfs de tweede plek binnen en kan het alsnog een poging wagen om een plaats in het miljardenbal af te dwingen. Bovendien is de wedstrijd tegen FC Twente voor de spelers een mogelijkheid om te bewijzen dat Heitinga, die er bij de spelers uitstekend op staat, ook de ideale man is voor volgend seizoen.

Ajax heeft het echter allerminst in eigen handen en kan bij een nederlaag ook nog vierde worden, wat voor de club een ramp zou zijn. Tijdens de wedstrijd tussen AZ en PSV hebben beide clubs nog veel om voor te spelen. De ploeg van Ruud van Nistelrooij wil zoals gezegd de tweede plek behouden, terwijl de Alkmaarders bij een overwinning over Ajax kunnen gaan en een Europa League-ticket veiligstellen. Het betekent dat PSV en AZ voluit zullen gaan om het uiterste uit het seizoen te halen. Wat de eindstand zondagavond ook wordt, zeker is dat we kunnen terugkijken op een turbulent slotweekend waarin alles mogelijk was.