Oranje slaat nieuwe weg in: hoe lang gaat dit goed?

Het Nederlands elftal moest donderdagavond winnen van Griekenland en slaagde daar met Nederlandse vlag en wimpel in. Er was wel een koerswijziging voor nodig en de analyse van de met 3-0 gewonnen wedstrijd biedt uitkomsten voor het Oranje van de (nabije) toekomst. Schakelt Oranje ook onder bondscoach Ronald Koeman weer volledig terug naar het Louis van Gaal-systeem?

Analyse van het EK-kwalificatieduel van Oranje tegen Griekenland

De wedstrijd was nog niet eens een minuut oud of Xavi Simons was al aan het dribbelen geslagen. Hij was weer terug in zijn Philips Stadion en dat moesten de mensen weten ook. De RB Leipzig-aanvaller speelde weergaloos in het nieuwe 3-4-2-1-systeem, al zal het bij hem niet zo zeer aan de formatie hebben gelegen. De dribbelaar pur sang is in bloedvorm en liet dat donderdagavond ook in Oranje-shirt zien. Dat gold eveneens voor Denzel Dumfries. Hij was de uitblinker en de verpersoonlijking van het Van Gaal-systeem. Denzel Dynamite genoot weer in Oranje, omdat hij net als bij Internazionale lekker die rechterkant op en neer kan denderen. Zo gebeurde, en het leverde ook nog een (onofficiële) hattrick aan assists op.

De eerste tien minuten drongen de Koeman-mannen onder aanvoering van Dumfries en Simons aan, maar verder dan een afgeketst schotje van Wout Weghorst kwamen ze nog niet. Inderdaad, Weghorst stond in de spits. Het was één van de vele personele wijzigingen die Koeman ook doorvoerde. Zo stonden Daley Blind en Marten de Roon ook in de basis. Die laatste kreeg bij een corner de bal pardoes voor de voeten en met een streep schoot hij die tegen de netten: 1-0. Xavi Simons ging er daarna maar weer eens op uit dribbelen en haalde van afstand verwoestend uit. Griekenland-keeper Odisseas Vlachodimos kon er nog maar net een hand achter krijgen. Dat lukt hem een paar minuten later niet bij een knal van Cody Gakpo. Een heerlijke combinatie op rechts tussen Dumfries en Simons eindigde aan de andere kant bij de volledig vrijstaande Gakpo. De Liverpool-aanvaller nam de bal aan op de borst en haalde uit, boem: 2-0 alweer. Nog voor rust besliste Oranje het duel. Weer brak Dumfries door op rechts en met wat geluk kreeg hij de bal perfect voor op de vallende Weghorst.

Griekenland weerloos tegen verrassend Oranje-systeem

Binnen 40 minuten was de wedstrijd beslist en waren de zo belangrijke 3 punten in de kwalificatierace binnen. Oranje staat er weer goed voor en liet de wedstrijd rustig uitkabbelen. Koeman had nog wat tijd om te wisselen en ondertussen bedacht hij al hoe hij het gaat doen tegen Ierland. Want aan de ene kant was het ontketende frisse spel de kwaliteit en zin van de Oranje-spelers met Koeman als verantwoordelijke, aan de andere kant was er ook de tegenstander. Griekenland probeerde te blijven voetballen en was niet in staat om ook maar iets anders te doen dan ze van te voren in gedachte hadden. De Grieken waren stug en zijn in contrast met het verleden veel meer een voetballende ploeg geworden. Ze probeerden wel te combineren, maar druk zetten met de backs en buitenspelers, daar hebben ze nog niet van gehoord in Griekenland. Daardoor kon Oranje de wedstrijd rustig uitspelen en na gaan denken over Ierland-uit, zondagavond in Dublin.

Spelers als Mark Flekken, Dumfries, Aké, Simons, De Roon, Gakpo en Weghorst zullen hopen dat Koeman het bij het nieuwe oude houdt. Geen verandering in systeem meer, maar doorgaan op de Van Gaal-manier. Op het WK werkte dat uitstekend, met het bereiken van de kwartfinales als prestatie voor dit Oranje. Veel spelers van het Nederlands elftal zijn ook gewend aan het systeem met 3 verdedigers en opkomende backs. Zij weten niet beter of ze spelen zo bij hun clubs. In de commentaren na afloop was er dan ook vooral veel lof voor de keuze van Koeman, die dat samen had besloten met zijn spelers. Zo vertelde Gakpo dat hij zich veel beter voelt in die vrije rol onder Weghorst, erkende De Roon fan te zijn van dit systeem en zat Dumfries weer eens ouderwets breeduit te glimlachen en te geinen na zijn ‘hattrick aan assists’.

Aanvoerder Van Dijk wil stiekem weer terug naar 4-3-3

Er was echter één speler die een beetje op zijn tong beet en dat is notabene de aanvoerder. Virgil van Dijk is geen voorstander van het nieuwe systeem en had daar in de Van Gaal-tijd al meerdere keren flinke discussies over. Van Dijk vindt het verdedigen met drie een zwaktebod. Hij is in dat nieuwe systeem dan ook niet meer de grote man achterin, waar alles om draait, zoals bij Liverpool. Hij focuste zich daarom op zijn doelstelling voor het duel met Griekenland. “We hebben de nul gehouden. Dat is lekker, want de nul is heilig. Daar doen we alles voor.” Alles moet dus wijken voor resultaat en dat lijkt aan Van Dijk wel besteed. “Het is de bondscoach zijn beslissing, het gaat er niet om wat ik vind. Ik zie nu ook dat we met vlagen ons uitstekend weren en reageren op de tegenstander. Dat doen we met drie verdedigers, maar soms ook gewoon met vier verdedigers. Je moet flexibel zijn en dat ging vooral in de eerste helft goed. We hebben daar ook de spelers voor zoals Nathan en Lutsharel.”

Als zelfs de grootste criticaster bereid is tot acceptatie ligt bijna niets meer in de weg van dit ‘nieuwe Oranje-systeem’. Het ouderwetse 4-3-3 is achterhaald, er is bijna geen enkele club in de top van Europa die zo speelt en ook het Nederlands elftal moet met de tijd meegaan. Dat zag Louis van Gaal en lijkt Koeman nu ook te beseffen. Hij probeerde het nog in zijn eerste vier duels met Oranje (in zijn tweede bondscoachperiode), maar komt daar nu toch op terug. “Ik heb na de afgelopen wedstrijden gesproken met de jongens over de veranderingen. Ik vond dit hét moment om het te doen. Er waren te veel twijfels over het systeem. We moesten iets doen. Je slaat jezelf voor de kop als je niets doet”, aldus Koeman die erkende dat hij misschien te stellig was bij zijn aanstelling toen hij verkondigde dat Oranje weer terug zou gaan naar het Hollandse 4-3-3.

Oranje-euforie over Van Gaal-systeem kan zo maar in Ierland verstommen

Toch wil de bondscoach nog niet te snel stellen dat het Nederlands elftal zondag om 20.45 uur in Dublin in dezelfde formatie aftrapt. “Ik heb bewust deze wedstrijd centraal gesteld. Ik weet niet hoe het nu verder gaat. We kunnen wel telkens over systemen praten, maar het draait gewoon om spelprincipes. Bij al mijn clubs en ook in mijn eerste bondscoachperiode bouwden we altijd met drie op. Dus ik ga daar niet wakker van liggen. Er zit ook niet zoveel verschil in. Natuurlijk heb ik gezegd dat we naar 4-3-3 gaan, maar als je niet voldoende houvast hebt moet je een beetje veranderen. Er wordt wel eens gevraagd naar iets anders, zoals nu. Zolang we met druk naar voren en aanvallend spelen en niet afwachten dan kan je heel goed voetballen in dit systeem en dat is wat we gedaan hebben.”

De bondscoach lijkt dus om, het grootste gedeelte van de selectie wil op deze voet verder dus het kan bijna niet anders of we gaan op deze tactische voet verder. Het wordt dan een kwestie van nuances aanbrengen. Welk poppetje speelt waar. Wellicht kan Tijjanni Reijnders of Joey Veerman op de plek van De Roon om wat accenten te leggen. In plaats van twee vrije spelers (Gakpo en Simons) kan je ook naar één vrije speler gaan. Zo valt er nog voldoende te spelen met dit nieuwe systeem. Een zwaluw maakt nog geen zomer en zondagavond gaan we het volgende antwoord krijgen. Want eerlijk is eerlijk, Griekenland was niet bij machte om iets tegen dit verrassende systeem in te brengen. Kan Ierland dat wel?