Van ‘t Schip moet bij Ajax deze drie problemen oplossen

John van ‘t Schip zit donderdagavond voor het eerst als hoofdtrainer van Ajax op de bank. De oefenmeester moet het voor elkaar zien te krijgen om de resultaten zo spoedig mogelijk te laten omdraaien en het spelplezier te laten terugkeren. Tegen FC Volendam heeft hij direct een mogelijkheid om met Ajax van de laatste plaats af te komen. Eenvoudig gaat het echter niet worden.

Inside: grote problemen in organisatie van Ajax op het veld

Van ‘t Schip krijgt namelijk met een selectie te maken die al het gehele voetbaljaar zoekende is naar het teamgevoel. Sven Mislintat haalde afgelopen zomer maar liefst twaalf versterkingen binnen en liet sterkhouders Edson Álvarez, Mohammed Kudus, Jurriën Timber én Dusan Tadic uit Amsterdam vertrekken. Het gevolg is binnen Ajax nog altijd voelbaar. Waar de club afgelopen seizoen onder Alfred Schreuder en John Heitinga eveneens een teleurstellend jaar kende met negatieve resultaten, kon hij nog altijd rekenen op het viertal dat met ervaring en kwaliteiten de wedstrijd kon openbreken. Dat is dit voetbaljaar wel anders.

De balans binnen de selectie is in alle linies verdwenen en de onderlinge communicatie is ver te zoeken. Het kwam eerder deze maand nog aan het licht, toen de 17-jarige Jorrel Hato in een interview met Voetbal International liet weten dat hij wilde werken aan zijn coaching. De centrale verdediger was namelijk van mening dat hij zijn ploeggenoten meer moest aansturen, zodat de resultaten verbeterd zouden worden. Waar het een goede eigenschap van Hato is om op meerdere terreinen stappen te zetten, hoort een defensieve kracht van zijn leeftijd zich doorgaans niet zorgen te maken over het neerzetten van zijn teamgenoten.

Het toont nog maar eens aan dat de onderlinge hiërarchie in de Johan Cruijff ArenA ontbreekt, wat aanvoerder Steven Bergwijn ook maar niet kan veranderen. En dus is het vanaf deze week aan Van ‘t Schip om, in ieder geval tot aan de wintertransferperiode, de balans in de selectie te herstellen door duidelijke afspraken te maken en vertrouwen op te bouwen. Hij zal echter niet alle zaken tegelijk willen behandelen, maar op zoek gaan naar een beginpunt om van daaruit zijn trainingsstof verder op te bouwen. In drie aspecten zal Van ‘t Schip snel verbetering willen zien, waarbij we de komende twee weken al veranderingen kunnen verwachten.

1. Verdedigende linie dichthouden

Voormalig hoofdtrainer Maurice Steijn had dit voetbaljaar de grootste moeite met het vormen van zijn verdediging. Niet alleen lukte het hem niet om de poppetjes neer te zetten, ook had hij veel problemen om de gemaakte afspraken duidelijk te laten overkomen. Josip Sutalo en Hato waren de laatste maanden zeker van een plaats in het centrum van de verdediging, al mocht Gastón Ávila ook nog wel eens opdraven. Waar de Kroatische international een teleurstellende indruk maakte en maar niet weet te voldoen aan de verwachtingen, is Hato simpelweg nog te jong om achterin de leiding te nemen. Bovendien is hij fysiek nog niet sterk genoeg om het tegen goede spitsen op te nemen.

Hato en Sutalo worden daarbij bepaald niet geholpen door hun teamgenoten op de backposities. De voorbije weken kregen Anton Gaaei en Borna Sosa veelvuldig de kans. Beide spelers zijn echter bij hun vorige clubs gewend dat ze, in een 5-3-2 formatie, de gehele zijkant mochten bestrijken en zich daardoor minder met het verdedigen hoefden bezig te houden. Dit is op het veld bij Ajax nog altijd terug te zien. Het resultaat is dat de Amsterdammers bij balverlies vaak nog met twee tot drie man achterin staan en dat de tegenstander het kinderlijk eenvoudig heeft om uit een counter te scoren. Deze achilleshiel zal Van ‘t Schip dan ook willen aanpakken.

2. Meer coaching op het veld

Het eerste probleem sluit naadloos aan op de tweede: de coaching op het veld. Tegen Feyenoord was het derde doelpunt een exemplarisch voorbeeld. Sosa besluit bij een hoekschop van Ajax om vanaf buiten het zestienmetergebied snoeihard uit te halen. Hij vergat daarbij echter om naar achteren te kijken, waar vrijwel geen enkele Ajacied stond. De bal werd geblokt, Feyenoord pikte deze op en maakte uiteindelijk de derde treffer. Achteraf gezien was het niet de bedoeling geweest dat Sosa zover voorin zou staan, maar kreeg de verdediger juist de opdracht om terug te komen. Alleen de linksback luisterde uiteindelijk niet.

De situatie staat niet bepaald op zichzelf, want veel vaker in duels is de onderlinge afstemming ver te zoeken. Voor Van ‘t Schip zal het daarom duidelijk zijn dat hij binnen het team zo snel mogelijk helder moet maken wie de leiders zullen zijn en, in navolging van dat, welke spelers hen zullen moeten volgen. Daarbij zal de oefenmeester eerst voor zichzelf duidelijk moeten hebben wat zijn favoriete basisteam zal zijn, waarna hij in elke linie de situatie zal bespreken. Een aanvullende vraag is of Steven Bergwijn, die onder Steijn nog werd benoemd als aanvoerder, deze rol ook onder Van ‘t Schip zal blijven vertolken.

3. Aanvallers kansen laten afmaken

Het duel met PSV van zondagmiddag liet ook de aanvallende problemen zien. Ajax heeft met Carlos Forbs, Brian Brobbey en Bergwijn dan wel veel dreiging, snelheid en kracht in de voorhoede, maar voor de keeper lukt het de drie mannen zelden om de juiste beslissing te maken. Neem het begin van de eerste helft van afgelopen weekend. Brobbey kreeg na twee minuten spelen al een levensgrote kans toen hij voor Walter Benítez stond. De doelverdediger van PSV maakte zichzelf groot, maar de aanvaller had alle tijd en ruimte om deze langs Benítez te plaatsen. In plaats daarvan schoot hij keihard tegen de keeper aan.

Later in de wedstrijd miste hij opnieuw meerdere kansen. Van die onrust is ook bij Forbs en Bergwijn vaak sprake, zo is aan het doelsaldo van Ajax te merken. De Amsterdammers kregen in de Nederlandse competitie maar liefst 21 doelpunten tegen, maar maakten ook maar 13 treffers. Ook aan de aanvallende impulsen valt dan ook te werken. Van ‘t Schip heeft met zijn technische staf op het trainingsveld daarom de belangrijke taak om met het drietal aan de slag te gaan en te proberen om hen rustiger voor het doel te laten zijn. Het zal niet alleen de defensie van Ajax rust geven, maar de voorhoede ook alleen maar gevaarlijker maken.