De la Fuente wist al heel lang dat Spanje (EK-)goud in handen had

Spanje is de Europees kampioen van 2024. De vierde Europese titel alweer van het land dat zich al lange tijd als hét voetballand van Europa probeert aan te prijzen. Op het Iberische schiereiland weten ze al lange tijd dat het bulkt van de talenten en ook hoe je daarmee moet omgaan. Vlak voor het EK wisten de kenners in Spanje al wat de deskundigen in het buitenland niet zagen aankomen: La Roja Furia gaat de Europese titel pakken.

Analyse: dat Spanje het EK wint is niet onverwachts voor Spanje en bondscoach

Het viel de Spaanse voetbalvolger op de Nederlandse televisie gelijk op. “Had jij verwacht dat Spanje zo ver zou komen op het EK?”, was de grote vraag gesteld in de NOS-studio in voorbeschouwing op de EK-finale tegen Engeland zondagavond. Analist Leonne Stentler verwoordde precies de gedachte bij veel kenners/leken in Nederland. “Niemand had Spanje bij de topfavorieten geschaard.” Los van het feit dat er maar één topfavoriet bestaat en de rest grote favorieten zijn, scheert Stentler even alles en iedereen in Nederland over één kam. Maar het geeft wel perfect aan dat de Nederlandse voetballerij vaak niet verder kijkt dan de eigen grenzen. Grote namen, daar gaat het om. Engeland en Frankrijk zijn de grote namen, maar stelden dit EK bitter teleur. Het is ongelooflijk dat (als het klopt) werkelijk waar niemand Spanje als een grote favoriet zag.

De la Fuente geeft Spanje weer geloof

In Spanje zelf begon wel een grote meerderheid al voordat het EK begon te geloven in de Europese titel. Dat is al eigenlijk zo sinds de komst van bondscoach Luis de la Fuente na het WK van 2022. In Qatar werd een zouteloos Spanje uitgeschakeld door Marokko. Bondscoach Luis Enrique wist geen team te smeden en gaf het team ook geen gezicht. Er waren bovendien te weinig individuele krachten die iets extra’s hebben. De buiten Spanje onbekende De la Fuente moest Spanje weer een gezicht gaan geven. Anderhalf jaar later heeft hij La Selección weer stevig op de kaart gezet door het winnen van de Nations League en nu het EK.

Dat uitgerekend Spanje bij De la Fuente uitkwam was een gouden zet van de Spaanse bond. Terwijl de RFEF een grote crisis doormaakte, vanwege de kus van de inmiddels ontslagen voorzitter Luis Rubiales, ging de aimabele knuffelbeer De la Fuente zijn gang. Hij pakte de drie ingrediënten die misten gelijk vanuit de wortel. Wist de juiste spelers (bijvoorbeeld een door de in Spanje afgemaakte Álvaro Morata) belangrijk te maken en zocht vanuit zijn ervaring bij de jeugd de grootste talenten bijeen. Lamine Yamal, Nico Williams en Dani Olmo (die hij als sleutelfiguur op het middenveld zag) bijvoorbeeld, maar ook spelers als Fábian Ruiz, Martin Zubimendi, Robin Le Normand, Mikel Merino, Fermín Lopez en Mikel Oyarzabal. Het maakte de trainer, die ooit zelf bij Athletic Bilbao voetbalde, niet uit waar je speelde. Real Sociedad was bijvoorbeeld hofleverancier.

Het wemelt van de pareltjes in de Spaanse jeugdelftallen

Natuurlijk was daar de geweldige aanwas uit de jeugd. De la Fuente wist als geen ander dat er gouden generaties aan zitten te komen. Hij putte uit zijn eigen kennis. De inmiddels 63-jarige bondscoach was al sinds 2013 bondstrainer en trainde de belangrijkste Spaanse jeugdelftallen. Alle Spaanse pareltjes had hij al in zijn handen gehad en hij zag gelijk de waarde van die jeugdige branie en bovenal extreme kwaliteit. Yamal was amper 16 of hij werd al bij La Selección gehaald. Het supertalent moest de basisspeler worden op het EK en een voorbode worden voor een goed gevulde Spaanse selectie vol met talent. De Olympische Spelen komen eraan, neem maar eens een kijkje bij de Spaanse beloften.

Instabiel Spanje kent sterke aanloop, klik valt tijdens EK

Maar terug naar het EK. Voorafgaand was Spanje met 7 overwinningen in de kwalificatiereeks en overtuigende oefenwedstrijden al gestegen bij de publieke opinie in Spanje. Een vlammende wedstrijd tegen Brazilië hielp ook. Het was allemaal nog niet geweldig en stabiel, maar er zat weer spektakel en swing in La Roja. Wat vooral opviel was het respect van speler 1 tot en met 26 voor El Míster. De Spanje-spelers gaan door het vuur voor de man die er niet alleen wijs uitziet, maar ook tactisch niet te onderschatten valt. Real Madrid-aanvoerder Nacho Fernández wees hij bijvoorbeeld naar de bank, omdat hij met Robin Le Normand (Real Sociedad) meer voetballend vermogen in het elftal heeft. Ook zag hij al snel in dat het middenveld om Rodri moest draaien, met een adjudant als Ruiz erbij. Daarvoor koos hij uiteindelijk voor drie bewegelijke spelers met de geweldige talenten Williams (21) en Yamal (17). Olmo kwam er als laatste bij, doordat hij niet helemaal fit aan het EK begon kreeg Pedri in eerste instantie de voorkeur. Dat klikte nog niet.

Toni Kroos schopte Pedri uit de wedstrijd en dat bleek een geluk bij een ongeluk. De inmiddels topfitte Olmo had al indruk gemaakt als invaller en gaf als sleutelfiguur tussen de middenvelders en aanvallers het extra zetje op weg naar de EK-winst. De la Fuente keek het allemaal toestemmend toe en bleef voortborduren op wat goed ging. Tot aan de finale zat er niet een slechte wedstrijd of een lange periode van slecht voetbal tussen. De openingswedstrijd tegen Kroatië zou in retrospectief de slechtste wedstrijd zijn van de Spanjaarden. Uitslag: 3-0.

Valt Spanje net als Oranje in boobytrap?

De vrees voor een slechte finale duurde gelukkig slechts een helft. In Spanje was ongeloof te merken. De Spaanse media en publiek waren al een tijdje om en volledig achter dit gemixte Spaanse elftal gaan staan. Zondebok Morata had om zich heen spelers van Baskische afkomst, Catalaanse origine en nog vanuit veel verder buiten het Iberische schiereiland. Binnen La Selección leverde dat geen gedoe op, hoe graag sommige Spaanse boulevardjournalisten het vuurtje ook probeerde op te stoken. Het rode vuur wakkerde nog meer passie aan bij de toch al strijdvaardige Spanjaarden. Rodri wilde legende worden en zag in de rust zijn droom wegglippen. Hij moest geblesseerd eraf en daarmee leek Spanje het definitieve zetje te krijgen. Viel Spanje dan toch in die Engelse boobytrap waar eerder Oranje zich in verstapte?

De Spanjaarden hielden hun adem in. Heel het land had zich verzameld voor de televisie van de buurman of het gigantische scherm in de stierenarena. De tortilla vloog nog net niet door de rondte toen de wissel van Rodri werd aangekondigd. De la Fuente zat er wel heel kalmpjes bij. Weet hij weer meer dan de rest? Zubimendi kwam en weer hoorden we in Spanje de buitenwacht al lachen om voor de buitenlanders onbekende Sociedad-middenvelder. Deze 25-jarige Bask is echter een uitstekende middenvelder. Eentje die precies in het rijtje van Rodri past. Een speler met passing, overzicht en eentje die de exacte looplijnen eenvoudig weet te vinden. Zo’n speler die nogal eens vaak wordt onderschat, maar niet door De la Fuente. Al snel werd ook voor de rest duidelijk waarom.

Spanje laat in sterke finalehelft zien wat nieuw is

Spanje schoot uit de startblokken in de tweede helft met Zubimendi, Ruiz, Olmo, Yamal en afmaker Williams als verzorger van het eerste doelpunt van de EK-finale. La Roja was echt furieus en had de 2-0, 3-0 en misschien wel meer op de voeten. Het samenspel tussen vooral de tridente Williams, Olmo en Yamal was een lust voor het oog. Eén geweldige driehoek met stiftje, steekpass en alles eromheen werd bijna gebombardeerd tot doelpunt van het EK, het jaar. Yamal schoot alleen niet goed, vrij voor doelman Jordan Pickford. Het was het symbool van het nieuwe Spanje. Geen eindeloze tiki-taka, maar door het midden penetrerend met snelle passing en technische hoogstandjes. Twee keer knipperen en de bal vloog tussen de Engelse benen door, alsof ze er niet stonden.

De Spanjaarden waren op weg naar een grote score in een eenzijdige finale, waarin Engeland maar heel stiekem weinig gevaarlijk werd. Toch bleef ook Gareth Southgate rustig. De Engelse bondscoach die zo vertrouwt op zijn data, haalde zelfs Harry Kane eraf. Ook wisselde hij plots aanvallend door verdedigende middenvelder Kobbie Mainoo te vervangen door aanvallende middenvelder Cole Palmer. Was die laatste dankzij een assist al de held tegen Oranje, even leek hij ook de Engelse held te worden. Met een geplaatst schot van buiten de zestien liet hij een rilling gaan door de Spaanse lichamen.

Kalme De la Fuente wisselt naar EK-goud

De la Fuente bleef andermaal kalm en bracht Mikel Oyarzabal voor Morata. De Spanjaard van Real Sociedad staat niet bekend als de beste spits of de gepolijste aanvaller, maar hij was wel de man die de EK-finale besliste. Met een perfecte loopactie, dat is wél de kwaliteit van Oyarzabal, bleef hij net achter de linie, maar liet hij wel de ruimte voor zich die Marc Cucurella zag. De linksback met de wapperende haardos ziet er soms wat onbezonnen uit, maar bezit wel degelijk veel voetbalintelligentie. Met een perfecte pass op lijn zag hij de ruimte die Oyarzabal liet en indook. Tik, Pickford kansloos, Spanje juicht.

Bondscoach en Adidas weten: dit is pas het begin

Het was binnen voor La Roja. Had die dekselse De la Fuente toch gelijk gekregen. In Spanje zag men La Roja wel dat EK winnen, maar dat het op zo’n manier zou gaan. Met hartverwarmend voetbal en een geweldige helft in de finale? Dat had zelfs de grootste nationalist niet in zijn stoutste dromen meegemaakt. De la Fuente had het allemaal waarschijnlijk gevisualiseerd. De bondstrainer bewijst andermaal dat je met de juiste ingrediënten een geweldig team kan smeden. Ook van spelers uit alle geledingen van het land. In een grote cirkel werd de Spaanse professor Barabas gejonast. Spanje is weer toonaangevend en dat hadden ze nooit gedacht in het buitenland. De la Fuente grijnst. De Spaanse professor weet, er komt nog veel meer aan. Of zoals Adidas in een grote advertentie maandagochtend kopte in de Spaanse sportkranten: dit is pas het begin.