De eindbalans van een avonturier: “Het is een jungle”

Arsenio Valpoort zou een boek kunnen schrijven over zijn avonturen in de voetbalwereld. Het zou een reisverslag worden met Hongarije, Israël, Zuid-Korea, België, Cyprus, Albanië, Indonesië en Bulgarije als hoofdstukken. Maar welke conclusies trekt hij dan op de laatste bladzijde? Nu het avontuur achter de rug is, kan de wereldreiziger de balans opmaken. “Hakim Ziyech verbaast zich over mijn carrière”, vertelt de oud-aanvaller aan SoccerNews.

Interview met Arsenio Valpoort, voetbalavonturier in ruste

Na een tocht langs vijftien profclubs in negen landen zette Valpoort in 2023 een punt achter zijn leven als betaald voetballer. Tegenwoordig voetbalt hij bij VV Unicum in de Tweede Klasse en werkt hij in de zorg bij Bronx Begeleid Wonen in zijn geboorteplaats Amsterdam. “Ik heb het leven als profvoetballer achter me gelaten. De reden daarvoor was dat mijn gezin hier in Nederland zat en ik telkens alleen in het buitenland was. Na al die avonturen was het mooi geweest. Ik wil een goede vader zijn voor mijn kinderen en daarom moet ik bij mijn gezin zijn. Dat is belangrijker dan mijn carrière nog langer rekken.”

De voormalig buitenspeler speelde voor extreemrechtse supporters van Ferencvárosi, zag militairen met geweren bij Beitar Jeruzalem, maakte een razendsnelle transfer naar Zuid-Korea, zag KSV Roeselare failliet gaan, genoot van de zon op Cyprus, vond geen geluk in Albanië en Bulgarije, maar werd een held bij Persebaya Surabaya. Tussendoor speelde hij ook nog voor sc Heerenveen, PEC Zwolle, RKC Waalwijk, Almere City, Excelsior en FC Dordrecht. “Een aardig rijtje wel, he”, concludeert hij zelf. “Hakim Ziyech, een goede vriend van me, verbaasde zich altijd over mijn carrière: “Je gaat alleen maar heen en weer. Kun je niet langer bij één club blijven?” Daar kon ik weinig op zeggen. Hij en ik hebben andere carrières gehad.”

Financiële keuzes

Ziyech, met wie Valpoort in de jeugd van Heerenveen speelde, bereikte de Nederlandse top en speelde daarna in Engeland en Turkije. Valpoort vertrok al vroeg naar het buitenland en hopte van club naar club. “Ik heb vaak financiële keuzes gemaakt. In het buitenland kon ik meer verdienen dan bij Nederlandse clubs. Dat was de motivatie om overal heen te gaan. Aan het einde van de rit moest mijn gezin er genoeg aan overhouden. Ik liet ze niet voor niets achter om naar Azië of Oost-Europa te gaan. Er stond altijd een aardig bedrag tegenover.” 

Valpoort mag van geluk spreken dat hij bij elke club waar hij speelde zijn salaris überhaupt kreeg. Hij kent de verhalen van collega-voetballers die in dergelijke landen nog rekeningen open hebben staan. “Ik heb nooit financiële problemen gehad met clubs. Ik weet van spelers in het buitenland die ineens hun appartement uit worden gezet, omdat het geld op is. Ook dat is mij gelukkig nooit overkomen. Natuurlijk wel het standaardspelletje dat de club van je af wil en je rondjes moet lopen bij het beloftenelftal. Dat hoort erbij. Als je dat niet hebt meegemaakt, ben je geen echte voetbalavonturier.”

Handboek voor avonturiers

Op basis van zijn ervaring kan Valpoort de hamvraag beantwoorden: wat is er nodig om als voetballer te slagen in het buitenland? “Je moet mentaal sterk zijn. De voetballerij is overal vergelijkbaar, maar in het buitenland ben je meer op jezelf aangewezen. Dan zijn er minder mensen om je heen die je kunnen helpen. Je bent afhankelijk van de club, je medespelers en de trainer. Hoe vangen ze je op? Speel je veel? Betaalt de club je salaris uit? Als je heel goed bent, maakt het niet uit waar je speelt. Maar veel andere spelers moeten geluk hebben en vooral hard werken om een kans te krijgen.”

In vergelijking met het profbestaan in Nederland krijg je volgens Valpoort in het buitenland met grotere obstakels te maken. “Ik zeg altijd tegen jonge voetballers: het buitenland is de jungle. In Nederland is alles goed geregeld. Als je de grens naar Duitsland oversteekt, is het al een andere wereld. Dat moet je je beseffen als je daarheen gaat. Je spreekt de taal niet, bent weg van je familie en moet je eigen pad zien te vinden. Je krijgt geen tijd om je aan te passen, maar je moet direct presteren.”

Een voetballer wordt volgens Valpoort gezien als een ‘product’. Doe je het niet goed, dan wordt je vervangen. “Alles gaat gepaard met resultaten. Als die tegenvallen, verandert de koers en moet je plaatsmaken. Je bent niet meer dan een nummertje. Dat moeten spelers zich realiseren. Het enige wat telt is je laatste wedstrijd. Het ene moment ben je de koning, het andere moment kotsen ze je uit. Mensen gebruiken je zolang je nuttig bent voor hen, maar zodra er een betere optie is, kun je weer vertrekken. Dat kwam bij mij de eerste keer hard aan, maar gaandeweg raakte ik eraan gewend. In een harde wereld wordt je zelf ook hard.”

Recente aanbiedingen

Hij heeft deze bijzondere levensstijl achter zich gelaten, maar nog steeds krijgt de voormalig jeugdinternational aanbiedingen van clubs met moeilijke namen uit verre landen. “Zaakwaarnemers vragen of ik nog beschikbaar ben, maar dat hoofdstuk is afgesloten. Ik heb op mooie plekken gespeeld en veel levenservaring opgedaan. Nu zit ik in een fase dat andere dingen belangrijker zijn dan mijn geld verdienen met voetbal. Op een gegeven moment waren de salarissen het niet meer waard om mijn gezin te verlaten. Je kinderen worden maar één keer groot en ik wil ze zien opgroeien. Ze hoeven niet meer bang te zijn dat papa morgen vertrekt.”

Zijn nieuwe leven in Nederland staat in het teken van zijn familie en het helpen van anderen. Als zaakwaarnemer wil hij spelers voorbereiden op alle uitdagingen in de voetballerij. “Ik ben zelf overal geweest en kan mijn ervaringen overdragen. Dat is het mooiste wat er is. Als voetballer heb je een stem en kun je mensen raken. Er zijn veel jongeren die in onze schoenen zouden willen staan. Daarom moeten we dankbaar zijn voor de kansen die we hebben gekregen.”

Dat mensen tegen voetballers opkijken, merkt hij ook in zijn werk op een woongroep voor jongeren met problematiek in hun gezinssituatie. “Ik loop er niet mee te koop dat ik voetballer ben geweest, maar het komt soms ter sprake. Bijvoorbeeld bij een jongen die erg moeilijk begeleidbaar was. Hij ging niet naar school, luisterde naar niemand en deed wat hij wilde. Hij had één grote passie: voetbal. Toen hij erachter kwam dat ik met Ziyech heb samengespeeld, kon hij het niet geloven. Hij bood zijn excuses aan en schaamde zich voor zijn eerdere gedrag. Nu is hij volledig omgedraaid als mens. Prachtig om te zien. Ik kan geen beter doel verzinnen waarvoor ik mijn ervaringen als voetballer in zou moeten zetten.”