PSV heeft een verrassende redder van het seizoen

PSV staat voor één van de belangrijkste weken van het voetbaljaar. De Eindhovenaren spelen aanstaande donderdag tegen Olympiakos om een 4-2 achterstand weg te werken in de Europa League. Daarna volgt op zondag een nieuwe confrontatie met Ajax. Er móét twee keer gewonnen worden, en een verrassende naam kan dat de ploeg van Roger Schmidt gemakkelijker maken. 

Het is de week van de waarheid voor PSV. De club van trainer Roger Schmidt weet met de terugwedstrijd in van de laatste zestien van de Europa League en de topper aankomende weekend tegen Ajax na deze week precies waar het staat. En belangrijker nog: in hoeverre je dit een geslaagd of mislukt seizoen kunt noemen. Aan het begin van het jaar kreeg de Duitse oefenmeester de opdracht om zo lang mogelijk mee te doen om de prijzen, maar met een negatief resultaat in deze week kan het zomaar zijn dat de debuutseizoen van Schmidt nog voor het begin van maart eigenlijk al uitgespeeld is. 

PSV en offensieve problemen

De afgelopen weken kwamen de problemen van PSV meerdere malen voorbij. Het lukt de Eindhovenaren maar niet om de topwedstrijden in de Eredivisie en Europa winnend af te sluiten, waardoor het een lastig verhaal wordt om dit jaar nog voor de prijzen mee te gaan spelen. Het is echter (nog) geen hopeloze situatie voor de Eindhovenaren, die bij twee goede resultaten deze week zich weer een beetje kunnen mengen aan het zilverfront. Dan zal er wel wat moeten veranderen in de opstelling van Schmidt, al is dat gezien zijn opstellingen de afgelopen weken eerder een mogelijkheid dan een verlangen. 

PSV zit in een bijzondere situatie. De Eindhovenaren creëren genoeg kansen, maar weten vaak niet te profiteren van die mogelijkheden. Dan wordt er al snel gekeken naar de spelers in de voorhoede, waar bij PSV ook de ‘halve nummers tien’ onder vallen. Van die spelers zijn clubtopscorer Donyell Malen (13 goals), Noni Madueke (6 goals), Eran Zahavi (5 goals) en Mario Götze (5 goals) vaak de aangewezen mannen om de bal in het netje te leggen. Hoewel deze spelers meer dan eens per wedstrijd in een schotpositie voor de goal komen, maken zij die kansen lang niet altijd af. Dat niet alleen hoogvliegers zoals Ajax, Feyenoord en Olympiakos dit afstraffen, bewees ADO Den Haag met een late gelijkmaker een paar weken terug. 

Om te scoren is er echter meer nodig dan een schot tussen de palen. In de ideale wereld van Schmidt komt een van de aanvallende middenvelders in de ‘red zone’ (gebied tussen de 30 en 16 meter van het vijandige doel) en zorgt er vanuit daar met een pass voor dat of de opkomende backs of één van de twee spitsen aangespeeld wordt. Aangezien PSV over het algemeen hoog druk zet en de spelers daardoor vaak in die gebieden staan, is één van de redenen dat de Eindhovenaren hun schoten vaak geblokt, naast of in de handen van de doelman zien eindigen. De tegenstander weet inmiddels dat het alleen hoeft te hergroeperen op het moment dat de bal verloren wordt en dat je niet te aanvallend moet spelen tegen PSV, waardoor de Eindhovenaren in dit systeem redelijk gemakkelijk te verdedigen zijn. 

Als het (te) druk is rondom de scoringsposities is het ook logisch dat je veel kansen mist. Je kunt het beste schot ter wereld hebben, als er twee tegenstanders voor je staan die hun lichaam tegen de bal kunnen zetten én een doelman die goed positioneert, ben je bij voorbaat al kansloos om veel doelpunten te maken. Het gekke is: dat is een probleem dat de aanvallende spelers van de Eindhovenaren niet op kunnen lossen. Sterker nog: het is niet eens een probleem van de vooste linie van PSV, maar van het defensieve middenveld. 

Tandem van Rosario en Sangaré

De beweegredenen achter het opstellen van Pablo Rosario en Ibrahim Sangaré als defensieve middenvelders is duidelijk. Op het moment dat PSV veel spelers in aanvallende posities heeft, waar ook Philipp Max en Denzel Dumfries onder vallen, heb je extra manschappen nodig die ervoor zorgen dat de tegenstander bij balverlies in de PSV-aanval geen gevaarlijke counter kan inzetten. Hoewel PSV nog steeds kwetsbaar oogt achterin, maken vooral de kleinere ploegen in de Eredivisie weinig gebruik van die mogelijkheden en kwam dat vooral in de wedstrijden tegen Feyenoord (3-1 verlies) en Olympiakos (4-2 verlies) naar voren. 

Doordat PSV standaard met twee ‘brekers’ op het middenveld speelt, heeft dat ook effect op het aanvalsspel van de ploeg. Rosario en Sangaré zijn in veel opzichten de spil van de Eindhovense formatie: met gemiddeld zo’n zeventig passes per negentig minuten geven zijn het spel van de ploeg van Schmidt vorm en dat terwijl het geven van passes niet tot hun grootste kwaliteiten behoren. Met andere woorden: Schmidt vraagt dingen van zijn verdedigende middenvelders die ze niet kunnen, waardoor je vanuit het defensieve middenveld geen diepgaande passes krijgt, maar vooral balletjes breed. Daardoor is het onmogelijk om een hoog tempo in het combinatiespel te krijgen, ontstaan er geen ruimtes in de defensie van de tegenstander en komen de aanvallende spelers wel in scoringspositie, maar vinden zij daar dus altijd een opponent. 

Toch valt er wel wat te zeggen voor de keuze van het tandem Rosario – Sangaré: de twee defensieve middenvelder zijn fysiek ijzersterk waardoor zij het grootste deel van hun grond- en luchtduels in de Eredivisie winnen, lopen zonder uitzondering voorop in de strijd en hebben door hun ijzeren longen een groot aandeel in het onder druk zetten van de tegenstander. Daarnaast blijven er ook bepaalde aspecten van het spel waar zij totaal geen kaas van gegeten hebben. En dat terwijl deze kwaliteiten op het defensieve middenveld van PSV nodig zijn om de defensieve balans van de tegenstander te ontregelen. 

Redder van PSV

Waar het bij PSV op het middenveld vooral aan ontbreekt, is de combinatie van defensieve kwaliteit en voetballend vermogen. Alleen Olivier Boscagli beschikt op dit moment over de nodige bagage om vanuit een defensieve positie met zijn passing een linie over te slaan en zijn teamgenoten in de ruimte aan te spelen. Sangaré en Rosario zijn niet het type spelers die over deze kwaliteiten beschikken en de spelers die dat wel zouden kunnen (Marco van Ginkel, Erick Gutiérrez en Adrian Fein) krijgen om uiteenlopende redenen nog niet het volledige vertrouwen van de Duitse oefenmeester. Desalniettemin is er één speler in de selectie waar de Duitser wél vertrouwen in heeft én die over de benodigde kwaliteiten beschikt om het seizoen van PSV alsnog tot een goed einde te brengen. 

Op dit moment mist PSV een speler in op het defensieve middenveld die een bal kan onderscheppen en daarna de capaciteiten heeft om daarna de juiste, offensieve optie te vinden die ervoor zorgt dat er een kans ontstaat. Helemaal omdat de defensieve middenvelders van de Eindhovenaren gemiddeld de meeste passes geven van heel de ploeg en het feit dat Sangare (2,2 intercepties per negentig minuten) en Rosario (1,9 intercepties per negentig minuten) de bal vaak onderscheppen terwijl de tegenstander in een aanvallende formatie staat (= mindere defensieve organisatie), ligt daar de grote mogelijkheid om een wedstrijd te kantelen. 

Sangaré en Rosario lukken het op dit moment maar één keer per wedstrijd om een kans te creëren (1,47% van alle passes). PSV heeft echter in de persoon van Ryan Thomas een speler in huis die zowel een bal kan onderscheppen (2,1 intercepties per negentig minuten) als een kans kan creëren (2,6 kansen per negentig minuten). De international van Nieuw Zeeland, die onder Schmidt veel minuten maakt, zorgt ervoor dat 4,7% van zijn passes (55 per negentig minuten) in een kans eindigt, maar geeft door zijn positie veel minder passes dan de defensieve middenvelders. In het onder druk zetten van de tegenstander kan je zo Sangaré of Rosario gebruiken en als de tegenstander de lange bal speelt, kan Thomas deze onderscheppen en ervoor zorgen dat er meteen een speler in de offensieve gedeeltes van het veld aangespeeld kan worden, zodat de aanvallers sneller in scoringspositie komen terwijl de tegenstander nog bezig is met de omschakeling.