Schmidt zet PSV-toekomst op het spel

PSV neemt het woensdagavond op tegen Galatasaray om de volgende voorronde van de Champions League te halen. De Eindhovenaren mogen daardoor vroeg in het seizoen aan de bak, wat meteen een mooie test met zich meebrengt voor trainer Roger Schmidt. Vorig seizoen gaf PSV niet thuis in de topwedstrijden. Nu kan de Duitse oefenmeester dat zich niet veroorloven. 

Het eerste seizoen van Roger Schmidt bij PSV stond bol van de wisselvalligheid. De Duitse oefenmeester werd met veel bombarie aangetrokken en voor de groep gezet. Heel voetbalminnend Nederland keek verlangend uit naar het moment dat de Duitser met zijn innovatieve 4-2-2-2-systeem de Nederlandse competitie zou veroveren en PSV weer terug te brengen aan kop van de Eredivisie. Er was voldoende spektakel bij PSV vorig seizoen, maar tot prijzenzilver leidde het niet. Niet alleen dat moet dit seizoen anders: ook de groepsronde van de Chamions League moet gehaald worden. 

PSV en Roger Schmidt

Wanneer je de hype voorafgaand aan het seizoen van vorig jaar vergelijkt met de prestaties van de Eindhovenaren, dan kun je wel spreken van een teleurstellend seizoen. De Eindhovenaren wisten zich in de eerste seizoenshelft nog in de buurt van Ajax te spelen, maar na een dramatisch verlopen ‘Super Januari’, waar in geen van de vier topwedstrijden gewonnen werd, moest PSV na nog geen twee derde van de competitie al afhaken in de race om het landskampioenschap. Schmidt had nog in de KNVB Beker en in de Europa League kans om zijn eerste seizoen van glans te voorzien, maar ook in die competities brak één aspect van het PSV-spel de ambities van de Eindhovenaren op. 

Van alle topclubs in de Eredivisie was PSV vorig seizoen misschien wel het gemakkelijkste te verdedigen. De Eindhovenaren hadden/hebben met spelers zoals Donyell Malen, Cody Gakpo, Mario Götze en Mohamed Ihattaren meer dan genoeg spelers die een opening kunnen forceren en een kans achter de doelman kunnen werken, de manier van spelen van PSV zorgde ervoor dat je als verdedigend team niet heel veel hoefde op te schuiven om de Eindhovenaren in creatief opzicht vast te zetten. Daardoor gingen de Eindhovenaren vooral leunen op individuele kwaliteiten, terwijl in een 1-4-2-2-2-systeem vooral de looplijnen en de positionering van de spelers een belangrijke succesfactor is. 

Met de transfers van Davy Pröpper en Marco van Ginkel liet PSV al doorschemeren dat de ploeg het over een andere boeg gaat gooien in het nieuwe seizoen. In de voorbereidingen op de wedstrijd tegen Galatasaray van aanstaande woensdag, speelde PSV meer richting een 1-4-3-2-1-systeem, zoals bijvoorbeeld Ajax en Feyenoord ook in de basis starten. Daarmee lijkt Schmidt (deels) van zijn geloof af te stappen en dat is niet zonder reden. 

Resultaat voor spektakel

Met de naderende transfers van Donyell Malen en Denzel Dumfries, die aanstaande woensdag allebei ontbreken bij PSV, in het achterhoofd, levert vooral de voorhoede van PSV enorm veel creativiteit en doelgerichtheid in. De alternatieven voor Schmidt zijn, voor een systeem met twee spitsen, Yorbe Vertessen, Cody Gakpo, Mario Götze, Noni Madueke en Mohamed Ihattaren. Allemaal spelers die niet van nature spits zijn of niet de ervaring hebben waardoor je ervan uit kan gaan dat ze een Champions League-wedstrijd kunnen beslissen. De speler die dat wél is, Maxi Romero, is dichter bij een (huur)transfer dan een nieuwe kans in het eerste van PSV. Uitsluiten kun je dat echter niet: Schmidt liet vorig seizoen al zien dat hij vertrouwen had in de 22-jarige Argentijn, die zijn 10 miljoen euro kostende transfersom nog niet heeft kunnen waarmaken bij de Eindhovenaren en op dit moment nog steeds herstelt van een blessure. 

Met andere woorden: zonder Malen is Eran Zahavi de enige échte nummer negen die ook over de ervaring beschikt om grote wedstrijden te beslissen. Dan kom je al snel uit bij een systeem met één spits, wat ook in defensief opzicht wat meer voordelen heeft dan het spelen met een tweemansmiddenveld, waar je in de omschakeling altijd een mannetje minder hebt als je tegen een team speelt met drie middenvelders – wat over het algemeen wel de tendens is in Europese wedstrijden. 

Waarschijnlijk wil Schmidt diep in zijn hart niet veranderen van systeem, maar komt die noodzaak steeds verder aan het licht. Na één seizoen halve bak Volgassfußball kun je concluderen dat de startopstelling van de Eindhovenaren – die tijdens het duel nog wel eens willen switchen als Malen uitzakt naar links en dan praktisch ook een 1-4-3-3-variatie aanhouden op het moment dat Götze dan richting het centrum gaat om vrij te lopen – niet alleen defensief onstabiel is, maar ook aanvallend onmachtig blijkt op het moment dat een tegenstander zich ingraaft op eigen helft. Schmidt zal er ongetwijfeld van overtuigd zijn dat ‘zijn’ voetbalvisie nog steeds werkt. De Duitser heeft echter al een jaar de tijd gehad om dat fundament neer te leggen en dat is niet gelukt. Daardoor gaat PSV weer richting de basis dat het landskampioenschappen onder Phillip Cocu opbracht. Terug naar het resultaat. 

Toekomst Schmidt

Je kunt er wel vanuit gaan dat Schmidt zijn elftal wel een stuk aanvallender laat spelen – niet alleen met de punt naar voren in plaats van naar achteren, maar ook minder reactief dan destijds. De coach zal er echter wel zeker van zijn dat zijn persoonlijke toekomst bij de Eindhovenaren een groot deel van de tweestrijd tegen Galatasaray afhangt. PSV kan de Champions League-miljoenen, ondanks de aankomende miljoenentransfers én een injectie van vijftig miljoen euro uit het bedrijfsleven, goed gebruiken om de verliezen van het corona-jaar op te vangen. 

Desalniettemin valt of staat het seizoen van Schmidt bij het aantrekken van een waardige opvolger van Malen. Vanaf het moment dat Luuk de Jong met een terugkeer naar PSV in verband werd gebracht, kon je eigenlijk al uittekenen dat er afscheid genomen zou gaan worden van een systeem met twee spitsen, waar De Jong veel te weinig dynamiek voor in zijn spel heeft. Als targetman en enige spits heeft de Oranje-international, die geblesseerd het EK moest verlaten, in het verleden al bewezen een klasse apart te zijn in de Eredivisie. Misschien speelt PSV dan wel weer minder attractief voetbal dan vorig seizoen, maar valt er aankomend jaar wel meer te juichen in het Phillips Stadion. Om te beginnen in de Champions League. Wanneer Schmidt het Miljardenbal mist, dan zal hij heel snel een manier moeten vinden om alsnog resultaat te gaan boeken. Anders kan het wel eens heel snel over zijn voor Schmidt.