Middelvinger Messi redt FC Barcelona

Lionel Messi neemt na een bijna volledig voetballeven afscheid van FC Barcelona. De schok is groot, maar de middelvinger van Messi naar het beleid van de afgelopen jaren, gaat de toekomst van FC Barcelona redden. 

Lionel Messi leek zijn contract bij FC Barcelona deze zomer ‘gewoon’ te gaan verlengen. De Argentijnse buitenspeler was onder Ronald Koeman weer de Messi de we kenden van het afgelopen decennium, maar daar heeft het lang niet naar uitgezien. Messi maakte na de beschamende uitschakeling tegen FC Bayern München in de Champions League (2019/2020) bekend dat hij Barcelona wilde verlaten om ergens anders voor de prijzen te spelen. Dat weigerde de club destijds, maar nu hebben de Catalanen niets te weigeren: Messi kan geen nieuw contract tekenen, omdat er simpelweg geen financiële ruimte is. 

Lionel Messi en FC Barcelona

Dat Messi toch zoveel moeite heeft om afscheid te nemen van de club – ondanks het feit dat hij zelf de contractaanbieding naast zich neer legde – is natuurlijk niet gek. FC Barcelona is voor hem altijd meer dan een voetbalclub geweest. Het was sinds zijn verhuizing van Argentinië, waar Messi uitblonk in de jeugdopleiding van Newell’s Old Boys (Rosario, Argentinië), maar zijn letterlijke groei als mens stokte. Messi moest groeihormonen hebben om de groei van zijn lichaam als kind/tiener door te zetten en daar was in de familie en bij de club geen geld voor.

FC Barcelona bood aan Messi hiermee te helpen op het moment dat bij de club ging voetballen, en zo vertrok Messi op zijn 14e naar FC Barcelona om er 21 jaar later pas weg te gaan.
Dat Messi zelf ook in schok was dat hij moest vertrekken bij de club die hem als mens en voetballer vormde, is daarom niet meer dan logisch. Wanneer je gaat kijken naar het aanbod dat de legendarische buitenspeler ontving – 50% minder salaris, maar wel een contract voor vijf jaar – is voor een 34-jarige speler natuurlijk uniek. Maar voor Messi maakte Barcelona graag een uitzondering. Aan de andere kant: op het moment dat je in de herfst van je voetbalcarrière zit en je tekent een vijfjarig contract, dan weet je één ding: ik ga nooit meer voor een andere club voetballen. Daar lijkt Messi dus niet aan te willen. De Argentijn werd in het afgelopen jaar veel met Manchester City en vooral Paris Saint-Germain in verband gebracht. Nu Messi definitief transfervrij is, zullen er ongetwijfeld meer clubs in de rij aansluiten om Messi, al is het maar voor één seizoen, in hun clubkleuren te kunnen hijsen aankomend voetbaljaar.
Maar om nu te stellen: dit bewijst dat clubliefde écht dood is in het moderne voetbal? Dat gaat misschien wat ver. De voetbalwereld is soms een normale carrière wereld met een enorm vergrootglas erop: hoe vaak komt het vandaag de dag nog voor dat iemand 21 jaar bij dezelfde werkgever blijft? Wie is er nog zo loyaal om van je 14e tot je 34e je inzet voor één organisatie, dag in dag uit. Dat maakt Messi’s liefde voor FC Barcelona zo uniek dat hij, juist dóór een middelvinger te geven naar het oude beleid en zijn contract niet te verlengen tegen nóg lagere voorwaarden, zijn club vooral verder kan helpen zonder in dat voor hem zo magische tricot te spelen. 

Project Rebuild Barça

De situatie van FC Barcelona is al meer dan een jaar bekend: door wanbeleid in het verleden is de financiële huishouding bij de Spaanse grootmacht zó slecht dat er honderden miljoenen bespaard moeten worden voordat er nieuwe spelers ingeschreven kunnen worden voor La Liga. Het salaris van Messi is al sinds jaar en dag de grootste personele postenkost voor FC Barcelona, dat Messi naar verluidt honderd miljoen euro per seizoen netto (!) uitbetaalde, wat dus betekent dat het zelf zo’n 200 miljoen euro kwijt was aan alléén Messi. Daarmee verliest FC Barcelona dus de gids naar de successen van het verleden, maar leidt Messi de club ook naar een financieel gezondere toekomst. De Argentijn zou vijftig procent van zijn salaris inleveren, maar de kans is heel klein dat hij ook tot zijn 39e op een absoluut topniveau blijft spelen. Daardoor zou niet alleen de marktwaarde, maar ook de waarde van Messi voor het elftal zakken, tot het moment dat Messi te oud is om het te belopen, en dan op de bank eindigt op zijn 36e of 37e. 

En in alle eerlijkheid: Project Rebuild Barça kan simpelweg niet beginnen als Messi nog voor de club speelt. De Argentijn is er zó aan gewend dat het hele team om hem heen is gebouwd, dat je dan als vereniging een afhankelijkheidsband creëert van één speler. Dat is met iemand met de individuele kwaliteiten zoals Messi natuurlijk geen verrassing. Maar voor het (nabije) toekomstperspectief van de club, een toekomst die hoe dan ook zonder Messi in het elftal vormgegeven zou moeten worden, is dit eigenlijk het perfecte moment om het Messi-tijdperk af te sluiten. De club staat financieel aan de grens van de afgrond. De grote sterspeler van de afgelopen vijftien jaar heeft zijn definitieve vertrek aangekondigd, daarmee zijn grote liefde een middelvinger gegeven, maar hen óók de helpende hand geboden. Een kick-start voor de wederopbouw van Barça, om hen te dwingen om het anders te doen. Want in alle eerlijkheid: op het moment dat een vermogend mens zoals Messi écht wilde blijven bij FC Barcelona, dan had hij ook voor een miljoentje per jaar gespeeld. Dat hij dat niet doet, zegt eigenlijk net zoveel als dat het FC Barcelona pijn doet om afscheid te nemen van de absolute vedette. Deze kostenbesparing had echter ook mét Messi bij de club veel verder vorm krijgen, maar dat leek er dus niet in te zitten voor de Argentijnse superster. 

Ronald Koeman

Daardoor zullen de ogen dit seizoen meer dan ooit gericht zijn op de trainer van de Catalanen. Van alle beslissingen die Josep Maria Bartomeu de afgelopen jaren heeft genomen als voorzitter van FC Barcelona, kun je gekscherend zeggen dat de aanstelling van Ronald Koeman de enige juiste was. De Nederlandse coach kreeg het binnen één seizoen voor elkaar om een wankelende groep spelers om te toveren tot een hecht team dat voor elkaar streed, maar nog steeds vaak de oplossing zocht door de bal aan Messi te geven en hem zijn magie te laten tonen. Dat Messi deze kunsten nu, tegen een beter salaris, ergens anders gaat vertonen, is zijn goed recht. Maar om dan te zeggen: ik ben zo geschokt want ik moet Barcelona verlaten, is weer de andere kant van het verhaal. Als Messi écht wilde blijven, dan had hij tegen elk salaris een contract getekend. Daardoor was dit een goed moment om te zeggen: lager dan dit ga ik niet, want ik kan ergens anders minimaal het dubbele krijgen. 

Koeman zal aankomend seizoen dus zonder de ster van de afgelopen jaren ervoor moeten zorgen dat hij een Barcelona kan bouwen dat zonder de speciale kwaliteiten van Messi nog steeds meedoet in de Spaanse top. Met een vrijwel lege portemonnee en nog steeds weinig overgebleven salarisbudget – de kostenbesparingen van Messi gaan waarschijnlijk direct naar de verliezen van vorig seizoen – zal hij dezelfde bouwstenen gebruiken zoals Frank Rijkaard en Henk ten Cate ooit Messi gebruikte om een nieuw team te bouwen: de geroemde jeugdopleiding van de Catalanen. Een nieuwe Messi komt daar niet vandaan, maar dat hoeft ook niet: Koeman heeft alleen de juiste ingrediënten nodig om Barcelona voor het eerst in vijftien jaar een écht team te laten vormen.