Ajax troeft Europese top af

Ajax is al jaren bezig met een aanval op de Europese Elite. De Nederlandse topclub is sinds de Fluwelen Revolutie onder leiding van Johan Cruijff aan een nieuw beleid begonnen en dat leverde de club de afgelopen jaren tientallen miljoenen op de transfermarkt op. Nu de transfermarkt door de Corona-crisis voor een groot deel op slot zit, hebben clubs nieuwe inkomstenbronnen nodig. Daar weet Ajax wel raad mee. 

Ajax heeft volgens Marc Overmars elk jaar zo’n vijftig miljoen euro aan inkomsten op de transfermarkt nodig om de ‘boel draaiende te houden’ in Amsterdam. De kampioen van Nederland heeft de afgelopen jaren een sterke selectie op weten te bouwen en kan zich, ondanks dat er geen grote uitgaande transfers gedaan zijn tot nu toe, zich nog steeds versterken op de transfermarkt. Onder andere Steven Berghuis kwam de selectie van Erik ten Hag versterken, maar grote bedragen zoals voor Sébastien Haller betaald werden in de winterstop van 2020/2021 lijken uit den bozen voor de Amsterdammers deze transferperiode. Aangezien de markt zo goed als op slot zit en er maar een paar clubs in Europa zijn die écht geld uit kunnen geven, zoeken clubs in alle opzichten naar andere manieren om er toch voor te zorgen dat er (grote) transfers afgerond kunnen worden. Ajax heeft in dat opzicht al gewonnen van alle Europese Eliteclubs. 

Ajax en de transfermarkt

Ajax wil het elk jaar de Europese top iets lastiger maken. De Amsterdammers halen spelers over de hele wereld naar Amsterdam om hen via de Johan Cruijff ArenA naar de grootste Europese velden te sturen. Desalniettemin blijft de grootste cashcow van Ajax jeugdopleiding De Toekomst. De Amsterdammers hebben de afgelopen jaren veel geld verdiend aan de overgangen van onder andere Matthijs de Ligt (Juventus), Frenkie de Jong (FC Barcelona) en Donny van de Beek (Manchester United), maar dit seizoen vallen de transferinkomsten tegen. Spelers als Nicolas Tagliafico en David Neres staan op de nominatie om te vertrekken uit Amsterdam, maar de clubs staan voorlopig nog niet in de rij voor de Ajacieden. Dat de landskampioen van Nederland over het algemeen haar spelers niet voor een koek en een ei laat gaan, heeft daar een invloed op, maar ook het feit dat Ajax lang niet de enige club is die last heeft van de corona-crisis. 

De belangrijkste afzetmarkt voor Ajax (Europese transfermarkt, red.) zit zo goed als op slot. Natuurlijk worden er wel transfers gedaan, vooral door clubs die sowieso niet heel gevoelig zijn voor een financiële crisis. Teams als Manchester City en Chelsea deinzen er, ondanks het feit dat zij het afgelopen seizoen te maken hadden met dezelfde lege stadions als de rest van de Europese (sub)top, niet voor terug om meer dan honderd miljoen euro voor één speler neer te tellen. Manchester City deed dat voor Jack Grealish (Aston Villa) en Chelsea betaalde ruim honderd miljoen euro om Romelu Lukaku over te nemen van Internazionale. Een eigenaar hebben met een miljardenvermogen is echter niet alleen met transfersommen een handige tool om te hebben als Europese (top)club. Paris Saint-Germain gaf dan weinig transfersommen uit, de Parijzenaren kregen het wel voor elkaar om Sergio Ramos (Real Madrid), Lionel Messi (FC Barcelona), Georginio Wijnaldum (Liverpool) én Gianluigi Donnarruma (AC Milan) transfervrij binnen te halen. 

Spaanse en Italiaanse (top)clubs hebben het echter zwaarder dan de Amsterdammers. De financiële situatie van FC Barcelona werd nog maar eens duidelijk na de persconferentie van Joan Laporta, die verklaarde dat Barcelona tegen een schuld van 1,35 miljard euro (!) aankijkt. Real Madrid heeft het iets breder, maar kan het dit seizoen niet veroorloven om de Galacticos-aankopen te doen zoals we gewend zijn van het regime van Florentino Pérez. De flaboyante voorzitter van de Spaanse grootmacht zette daarom zijn geld op de formatie van de Super League, maar dat initiatief verdween net zo snel van tafel als dat de suggestie werd gedaan door het comité dat voorgezeten werd door de baas van Real Madrid. 

Een vogeltje vertelde…

Ajax is dus lang niet de enige club waar er dit seizoen geen grote bedragen uitgegeven kan worden. De Amsterdammers krijgen mogelijk geen keuze om alsnog de portemonnee te trekken dit seizoen (lees: in de reserves te duiken) om een speler aan te trekken die een directe versterking is voor het eerste elftal. De Amsterdammers kunnen ervoor kiezen om een Italiaanse constructie daarvoor te gebruiken. De topclubs uit de Serie A huren al jarenlang spelers van kleinere clubs om hen één jaar later definitief over te nemen. Dat is een slim trucje om de Financial Fair Play-regels van de UEFA te omzeilen. Deze constructie is een beetje de geëvalueerde vorm van de ‘gezamenlijke eigenaarschappen’ die je in het verleden veel zag in de Serie A. 

Bij de transfer van Manuel Locatelli van Sassuolo naar Juventus kwam de huur-koop-constructie nog een keer voorbij. De Oude Dame huurt Locatelli tot de zomer van 2023 (!) van Sassuolo en neemt hem daarna pas over. Tot die tijd hoeft de club dus geen transfersom te betalen, maar krijgt het de komende twee seizoenen al wel de beschikking over Locatelli. Daardoor kan het dit seizoen nog voor dertig miljoen euro investeren, of zorgt het ervoor dat de investering die dit seizoen eigenlijk gedaan moest worden om Locatelli te contracteren, verder vooruit geschoven wordt zodat er ruimte ontstond om de ploeg dit seizoen al te versterken. Een dergelijke constructie is vooral voordelig voor de speler en de kopende (top)club: Juventus hoeft de komende twee jaar geen transfersom te betalen, heeft nog steeds de beschikking over één van de uitblinkers van EURO 2020 en Sassuolo moet met een nagenoeg lege portemonnee de transfermarkt op om een kwaliteitsspeler als Locatelli te vervangen. 

Willen Europese (sub)topclubs dan zó graag hun selectie versterken omdat het huidige aanbod niet goed genoeg is? Natuurlijk niet. Een transfer doen is méér dan een speler aantrekken, het is je club (opnieuw) in de internationale picture zetten. Kijk alleen al naar de (social media)groei van een club als Paris Saint-Germain nadat het supersterren als Messi en Ramos in de ploeg heeft gehaald. Voetbalclubs zijn geen verenigingen, geen clubs, het zijn bedrijven die er alles aan doen om hun marktaandeel te vergroten en meer omzet te genereren – want hoe meer omzet je als club maakt, hoe meer geld je aan je selectie kunt besteden volgens het FFP-principe. In dat opzicht heeft Ajax de Europese top de afgelopen week op een onnavolgbare manier afgetroefd. De Amsterdammers presenteerde het derde shirt van dit seizoen, die is opgedragen aan Bob Marley’s Three Little Birds, en werd daarmee meer wereldnieuws dan dat het deed wanneer er ruim 20 miljoen euro werd uitgegeven aan één speler. Daarmee zetten de Amsterdammers zich op de mondiale kaart, en dat niet alleen: het is een bewezen formule om een mondiale superster aan te trekken om je shirtverkoop te stimuleren. Dat het Ajax lukte om een wereldster te ‘contracteren’ die vooral buiten het veld van grote (commerciële) waarde is voor de club, laat zien dat de Amsterdammers zich, ondanks de creatieve uitspattingen van andere Europese topclubs om geld binnen te harken, van een ander niveau is dan de meeste Europese voetbalclubs.