Superaanval PSV in problemen

PSV hoopte in de wedstrijd tegen Real Sociedad de aanvalswoede van de eerste weken van het seizoen weer tentoon te stellen. Het lukte de Eindhovenaren echter niet om de Spaanse subtopper te verslaan (2-2, red.) en dat had niet alleen te maken met de twee ongelukkige fouten in de defensie, maar ook met de invulling van de aanval van PSV. Een omzetting in de tweede helft veranderde dat, maar zorgde dus niet voor de overwinning. 

PSV hoopte haar Europa League-campagne goed te beginnen tegen Real Sociedad. De Spaanse subtopper stond gisteren in Eindhoven tegenover PSV voor het eerste groepsduel in het tweede Europese toernooi, maar ook ondanks een vroege voorsprong er niet voor zorgen dat de drie punten in het Philips Stadion bleven. Waar de ploeg van Schmidt de afgelopen weken ongewoon stabiel leek in de Eredivisie, lukt het de Eindhovenaren de afgelopen wedstrijden niet om ook in Europa een vuist te kunnen maken. Dat zorgt voor huiswerk voor PSV-trainer Roger Schmidt, die door een omzetting tijdens de wedstrijd tegen Real Sociedad ervoor zorgde dat er geen nederlaag geleden werd in het eigen Philips Stadion. 

PSV en de superaanvallers

Vorig seizoen was Mario Götze al één van de belangrijkste spillen in de PSV-aanvallen, dit seizoen is die invloed alleen maar gegroeid. De Duitse aanvallende middenvelder moest vorig seizoen zijn kunsten vanaf de flanken vertonen maar mag vanaf dit voetbaljaar vanuit zijn natuurlijke positie achter de spits de Eindhovenaren van de nodige creativiteit voorzien. Met een technisch onderlegde speler als Götze in het centrum, heeft Schmidt ervoor gezorgd dat zijn spelers altijd een centraal afspeelpunt hebben die zo handig is met een bal, dat het niet uitmaakt of hij in de (dubbele) dekking staat of niet. 

Real Sociedad had zijn huiswerk goed gedaan, zo bleek in de eerste helft van de Europa League-wedstrijd. De Spanjaarden zorgden ervoor dat Götze in het centrum van het veld eigenlijk altijd vast stond, waardoor het spel van PSV richting de flanken gedwongen werd. Dat is normaliter geen enkel probleem met spelers als Cody Gakpo en Noni Madueke, maar het talentvolle flankenduo van de Eindhovenaren hebben inmiddels naam gemaakt in Nederland en daarbuiten, waardoor trainers en tegenstanders nu rekening houden met de individuele klasse van de buitenspelers van PSV. 

Daar heeft op dit moment vooral Madueke nog moeite mee. De Engelsman is vooral in de omschakeling op dit moment gevaarlijk. In een ‘normale’ aanvalssituatie zorgt de tegenstander inmiddels voor dubbele dekking op het moment dat Madueke (en al langer in het geval van Gakpo) op de flank in balbezit is. Daardoor zorg je als tegenstander er niet alleen voor dat Madueke zijn geliefde ‘van-buiten-naar-binnen-en-schieten-actie’ niet kan doen. Het zorgt er ook voor dat de passlijnen naar Götze en Zahavi (of andere spits, red.) dicht staan en je als buitenspeler alleen de optie hebt om de bal terug te spelen naar het controlerende middenveld of de opkomende back weg te steken. 

Mario Götze

Zo dwong Real Sociedad een groot deel van de wedstrijd PSV eigenlijk tot het geven van vroege voorzetten op spits Eran Zahavi. De ervaren Israëlische spits kan doelpunten maken vanuit alle hoeken en standen, maar kopsterk is de spits al 33 jaar niet. De buitenspelers van PSV hadden echter een groot gedeelte van de wedstrijd geen andere keuze: de opstelling van Sociedad dwong hen naar de flanken, de defensie en het verdedigende middenveld van de Spanjaarden zorgden ervoor dat er in het centrum geen ruimte was voor een combinatie of het geven van een steekpass, en de aanvalsmachine van PSV werd voor een groot deel onschadelijk gemaakt. Dat PSV alsnog op voorsprong kwam door middel van zo’n vroege voorzet, kwam meer door het matige uitverdedigen van Real Sociedad dan door de aanvallende positionering van de PSV’ers. 

In de loop van de wedstrijd veranderde het aanvalsspel van de Eindhovenaren. Nog voor de wissel van Carlos Vicínius, waarmee de Eindhovenaren wel een kopsterke spits in de punt hadden lopen, vulde Götze zijn positie al op een andere manier in. In plaats van te bewegen tussen de lijnen van de zestien meter (breedte), dook de Duitse aanvallende middenvelder veel vaker in de ruimte op de flanken om in het centrum ruimte te maken voor lopende mensen. Dat kwam bij de gelijkmaker van Gakpo perfect naar voren. Götze kreeg op de linkerflank de bal, speelde zijn directe tegenstander met een individuele actie uit en stak Gakpo, die vanuit het centrum zijn loopactie richting de laatste linie van Sociedad was begonnen weg zodat hij één op één met de doelman zou komen te staan. 

Voorwaarde dynamische aanvallers

Door die omzetting kreeg PSV een veel dynamischere vorm van aanvallen dan voor de omzetting. De bewegelijkheid van spelers als Madueke en Gakpo zorgen ervoor dat de buitenspelers een stuk minder voorspelbaar zijn in hun acties – al ligt dat er ook aan op welke positie in het veld zij aangespeeld worden. Wanneer Götze zijn positie in het centrum van het veld vaker zal verlaten, geeft hij zijn watervlugge teamgenoten ook vaker de kans om hun diepgaande loopacties door het centrum te maken en kan de Duitser zijn passkwaliteiten nóg beter tot zijn recht laten komen. 

Er zit echter wel één grote ‘maar’ aan deze speelstijl. Op het moment dat je creatiever gaat voetballen, loop je automatisch ook meer kans op balverlies. Op dit moment moet PSV het al doen zonder ‘breker’ Ibrahim Sangaré, die enkele weken is uitgeschakeld met een blessure. Tegen Sociedad waren de tegendoelpunten vooral op het conto van Armando Obispo te schrijven. De 22-jarige centrale verdediger werd door Aad de Mos aanbevolen voor Oranje, maar had nog zichtbaar moeite met het niveau in de Europa League. Obispo dekte voorafgaand aan de de gelijkmaker van Sociedad (1-1, red.) te ver door, waardoor er een gat in het centrum van de defensie ontstond waar Sociedad van kon profiteren. Bij de goal van Alexander Isak was zijn positionering niet optimaal, maar werd de jongeling ook verrast door een van richting veranderde bal. Dat Isak vogelvrij kon inschieten, ligt natuurlijk ook aan de positionering van Obispo’s partner in de defensie, André Ramalho. 

Schmidt zorgde er dus met één omzetting voor dat het aanvalsspel van de Eindhovenaren gemakkelijker liep. De trainer zal echter wel kopzorgen hebben over de onstabiliteit die zijn centrale defensie liet zien tegen Sociedad. Het gemis van Sangaré, waardoor Olivier Boscagli weer op het middenveld stond en Obispo centraal in de verdediging plaatsnam, is daar in zeker voelbaar, maar zorgt er ook voor dat de steraanvallers van PSV nog steeds een verhoogd risico lopen op het moment dat ze balverlies lijden.