Jahanbakhsh graaft eigen Feyenoord-graf

Alireza Jahanbakhsh hoopte bij Feyenoord zijn voetballoopbaan uit de goot te halen. De Iraans international was overbodig bij Brighton & Hove Albion, maar weet in De Kuip het niveau dat hij haalde bij AZ en NEC Nijmegen niet te halen. De droomopvolger van Steven Berghuis is derhalve de architect van zijn eigen Feyenoord-drama, helemaal als je kijkt waar de flankenspeler de concurrentiestrijd op verliest. 

Op het moment dat Alireza Jahanbakhsh voor één miljoen euro zijn transfer naar Feyenoord afrondde, gingen de handen op elkaar voor technisch directeur Frank Arnesen. De Nederlandse voetbalfan kon zich de rushes en de doelpunten van de 28-jarige Iraniër nog wel herinneren. Als speler van de Alkmaarders transfereerde Jahanbakhsh niet voor niets voor achttien miljoen euro naar de Premier League. Bij Brighton & Hove Albion, waar hij onder andere samenspeelde met PSV’er Davy Pröpper, liep de Iraniër tegen dezelfde problemen op waar eerder Steven Berghuis bij Watford op stuitte: als aanvallende speler bij een middenmoter in de Premier League is het vooral veel rennen en weinig de bal krijgen – die vliegt over het algemeen over je heen. Daardoor kwam Jahanbakhsh eigenlijk nooit in zijn spel in Engeland. Aan de andere kant: dat de 53-voudig international zich in drie jaar Premier League niet heeft kunnen aanpassen aan het spel in Engeland én de manier van spelen van zijn club, dreunen óók door in zijn eerste maanden bij Feyenoord. 

Alireza Jahanbakhsh en Feyenoord

De tendens in het moderne voetbal is dat er met flankenspelers gespeeld wordt die naar binnen kunnen trekken en vanuit het centrum met hun sterkste been een schot kunnen lossen of een (steek)pass kunnen geven. In die gedachtegang was het meer dan logisch dat Feyenoord bij Jahanbakhsh uitkwam: de buitenspeler zat op een dood spoor bij zijn club, heeft in de Eredivisie bewezen dat hij doelpunten en assists kan geven. Dat hij zichzelf daarnaast ook een weg door de vijandige defensie kan dribbelen, is voor een speler op de positie van Jahanbakhsh helemaal positief. En toch, ondanks dat Jahanbakhsh alle ingrediënten voor dé smaakmaker van Feyenoord heeft, lukt het de Iraniër na een teleurstellende periode bij Brighton (61 wedstrijden, vier doelpunten, twee assists in drie seizoenen, red.) ook in De Kuip niet om zijn stempel te drukken. 

Kansen krijgt de buitenspeler echter genoeg van Arne Slot. Dit seizoen staat de teller al op 25 wedstrijden in alle competities. Verder dan vijf doelpunten en twee assists kwam Jahanbakhsh dit seizoen nog niet. De zomeraanwinst blijft zijn minuten ondanks het tegenvallende rendement maken, ook in de wetenschap dat een buitenspeler met zijn spelersprofiel vooral ritme nodig heeft. Dat Feyenoord een speler met het potentieel van Jahanbakhsh voor een spotprijs (minimaal één, maximaal twee miljoen euro, red.) heeft weten te bemachtigen, heeft natuurlijk ook zijn redenen. De international zal echter niet voor een koek en een ei in De Kuip voetballen, dus zal hij deze investering op het veld terug moeten verdienen voor de Rotterdammers. 

Los van het gebrek aan ritme door de jaren heen bij Jahanbakhsh is het opmerkelijk dat eenzelfde type als Steven Berghuis, voor wiens erfenis de Iraans international naar de Kuip kwam, op dit moment niet in het team van trainer Arne Slot lijkt te passen. Feyenoord was dus op zoek naar één speler die het rendement van Berghuis op zich kon nemen, dat bewees de Iraniër immers bij AZ. Ja, Jahanbakshsh speelde nauwelijks bij Brighton en heeft ritme nodig om tot zijn beste prestaties te komen. Als de Iraniër een aantal weken of maanden achter elkaar in de basis staat, zullen die dribbels, voorzetten en doelpunten allemaal wel weer komen. Dat Slot óók op dat moment hoogstens een plek in zijn roulatiesysteem heeft voor Jahanbakhsh, heeft echter óók met het spelersprofiel van de buitenspeler te maken. 

Luis Sinisterra

Als Dick Advocaat nog trainer was geweest van Feyenoord dit seizoen, dan had Jahanbakhsh perfect in het elftal gepast. Slot legt in aanvallend opzicht echter veel andere accenten dan zijn ervaren voorganger. De oud-trainer van AZ zorgt er het liefste voor dat zijn buitenspelers zo laat mogelijk in balbezit komen en dat het liefst in de gevaarlijke zone (dertig tot twintig meter van het doel) de bal ontvangen. Vanuit die positie kan de buitenspeler met een individuele actie zijn directe tegenstander uitspelen of een korte combinatie aangaan met de inschuivende middenvelders, de opkomende back en/of de balbehendige Bryan Linssen in de punt van de aanval. Dat Slot voor de kleine aanvaller kiest in plaats van een groot, sterk aanspeelpunt zoals Cyriel Dessers, zit het rendement van Jahanbakhsh voorlopig dwars. 

Dat kun je het beste opmaken uit de cijfers van de buitenspeler die dit seizoen wel rendeert in het Feyenoord-shirt. Luis Sinisterra ontwikkelde zich vorig seizoen al tot een belangrijke Feyenoord-speler, dit seizoen is hij dé dragende kracht in de Rotterdamse aanval. De Colombiaans international is dit seizoen goed voor 5,3 individuele acties per negentig minuten. Het lukte de snelle dribbelkont in 3,9 van die gevallen (74%) ook om zijn tegenstander te passeren. Jahanbakhsh heeft een vergelijkbaar aantal individuele acties per wedstrijd (5,2), maar is veel minder succesvol (2,9, 56% van totaal) dan Sinisterra. Met andere woorden: op het moment dat Jahanbakhsh een individuele actie inzet, is de kans op balverlies twee keer zo groot als je dat vergelijkt met Sinisterra. Aangezien de buitenspelers van Feyenoord nu in een aanvallendere positie in balbezit komen, en het team van Feyenoord dan ook opschuift, is daarmee het risico op een counter ook twee keer zo groot. 

Dat Sinisterra naast individuele acties ook qua doelpunten en assists beter scoort dit seizoen (24 wedstrijden, veertien doelpunten, zeven assists) spreekt ook in het nadeel van Jahanbakhsh, al is dat wel een logisch gevolg van de verschillen in vorm en ritme tussen de twee buitenspelers. Desalniettemin zal Jahanbakhsh óók in goeden doen niet het spel van Sinisterra op de mat kunnen leggen. Dat komt niet door de manier van schieten of dribbelen, maar door de wijze waarop deze spelers met hun passing omgaan. 

Jens Toornstra

Zowel Sinisterra als Jahanbakhsh lukt het dit seizoen om zich naast assists ook belangrijke passes te geven. De Colombiaan (3,3) doet dat vaker dan de zomeraankoop van dit seizoen (2). Er is één belangrijk verschil in manier van passen: Sinisterra heeft alleen maar korte passes die belangrijk zijn, terwijl Jahanbakhsh 15% van zijn belangrijke passes met een lange bal geeft. Dat geeft ook de verschillende spelersprofielen weer: Sinisterra is veel meer een speler die met een individuele actie en een korte combinatie zichzelf of een medespeler in een kansrijke positie krijgt. Jahanbakhsh is veel meer een stylist: hij trekt naar van buiten naar binnen met de bal en geeft dan het liefst een lange bal naar de andere kant van het veld of richting de spits. En wanneer je spits Linssen heet in plaats van Dessers zorgt dat, ondanks de balvastigheid en het koptalent van de kleine Limburger, voor een te groot risico. 

Dat Slot in Jens Toornstra een betere optie op de rechterflank ziet, heeft dan ook meer te maken met de toegevoegde waarde aan het team dan een keuze op basis van individuele kwaliteit. Toornstra is een speler die vooral zonder bal van meerwaarde is voor de Rotterdammers. Helemaal vanaf de rechterflank heeft de ervaren middenvelder zonder bal de kans om ruimtes te maken voor de rechtsback, en daarmee ook het verdedigende middenveld en de defensie van de tegenstander dwingen tot keuzes maken zodat er ruimte komt om te kunnen combineren. In dat korte combinatiespel is Toornstra nog altijd de betere dan Jahanbakhsh, die van nature voor de actie in plaats van de combinatie gaat. Voor de Nederlandse middenvelder geldt precies het omgekeerde. 

Dat Jahanbakhsh op dit moment zoekt naar zijn vorm in een team waar mislukte individuele acties, weggewerkte voorzetten, geblokte schoten en onderschepte steekpasses een doodsteek kunnen zijn voor het team, zorgt er voor dat de buitenspeler zijn eigen graf steeds dieper uitgraaft. Om zichzelf daaruit te voetballen, zal de buitenspeler zijn acties beter moeten timen, zijn passingsspel aanpassen of simpelweg hopen dat hij speeltijd krijgt op het moment dat Cyriel Dessers ook in de ploeg staat. Dat laatste is nu al het geval op het moment dat Jahanbakhsh écht zijn meerwaarde wil laten zien, maar daarvoor is de buitenspeler niet naar Rotterdam gekomen noch dat dit de rol is waarvoor hij naar De Kuip is gehaald.

Voorspel de Conference League-winst van Feyenoord en pak 15x je inleg terug!