Haller wordt Mark van Bommel van Ajax

Ajax telde een jaar geleden een recordsom neer om Sebastien Haller naar Amsterdam te halen. De Ivoriaanse spits is dit seizoen van grote waarde voor de Amsterdammers, maar kan de buitenwacht nog steeds niet overtuigen van zijn absolute meerwaarde. Alleen een lange absentie van de spits kan ervoor zorgen dat Haller de waardering krijgt die hij verdient. De spits is daarmee zonder twijfel de Mark van Bommel van Ajax.

De statistieken van Sebastien Haller in zijn tweede seizoen bij Ajax liegen er niet om. Na 24 wedstrijden over alle competities staat de teller op 22 treffers dit seizoen. Vooral in de Champions League, waar Haller tien doelpunten in zes wedstrijden maakte, zorgde Haller voor verbazing. De sterke spits had in zijn eerste halfjaar bij Ajax moeite om zich staande te houden in de Eredivisie, waar de ruimtes klein zijn en de druk groot is. Hoe anders was dat in het Miljardenbal, waar tegenstanders zoals Borussia Dortmund, Sporting Lissabon en Besiktas de spits van de Amsterdammers net dat beetje meer ruimte gaven die hij nodig had om zijn recordsom waar te maken.

Sebastien Haller en Ajax

Wanneer de Ivoriaanse spits zijn doelpunten maakt, is er geen haan die kraait naar de afwijkende stijl van de aanvaller in vergelijking met de rest van het team. Ajax is een elftal vol creatievelingen die met de bal aan hun voet de mooiste individuele acties en combinaties kunnen laten zien. Het is gebruikelijk voor de Amsterdammers om een spits te hebben die net zo goed mee kan voetballen als de rest van het elftal, maar bij de transfer van Haller kozen de beleidsbepalers in Amsterdam bewust voor een andere strategie. Ajax-trainer Erik ten Hag werkte bij FC Utrecht al met de van origine Franse aanvaller en wist dat de spits over een aardige basistechniek beschikte, voor een speler met zijn lengte en lichaamsbouw redelijk snel is en in het korte kaats- en aannemen-en-verder-spelen-spel lukt het Haller over het algemeen om een medespeler te vinden.

Deze klassieke waarden voor een Ajax-spits zijn echter niet de reden dat Haller aangetrokken is. Een spits wordt in eerste instantie afgerekend op zijn doelpunten en daar heb je dit seizoen bij Haller niets over te klagen. De Ivoriaans international heeft echter nog een andere, en misschien wel belangrijkere, meerwaarde voor de ploeg van Ten Hag. Dat de oud-spits van onder andere Eintracht Frankfurt en West Ham United in de grotere competities staande bleef in de punt van de aanval, laat zien dat Ajax op dit moment geen spits nodig heeft die na een individuele actie een doelpunt maakt, een assist geeft of met een steekpass een medespeler vrij voor de doelman zet. De Amsterdammers hebben iemand nodig die voorin de ballen vasthoudt zodat de creatievelingen aan kunnen sluiten, het spel verder kan vloeien en dat die aanvaller daarna in de zestien staat om de kans af te maken.

Haller bewijst, ondanks dat hij zoals elke topspits ook kansen mist, dat er in dat spelletje weinig spitsen beter dan de Ajax-aanvaller.

Onzichtbare meerwaarde

Er zit ook een logische keerzijde aan de Haller-medaille. Wanneer de aanvaller niet scoort, dan komen zijn minpunten al snel weer aan het licht. Het meest recente voorbeeld kwam uit de topper tegen Feyenoord van afgelopen december. De Amsterdammers boekten een belangrijke overwinning op hun titelconcurrent (2-1). Haller was de basisspeler van Ajax die de meeste kritiek kreeg, maar onzichtbaar de belangrijkste Ajacied was. Niet door de compacte defensie van de Rotterdammers uit elkaar te dribbelen of met een steekpass met de buitenkant van zijn voet het spel te verleggen naar de andere kant, maar door de meest ingewikkelde vorm van het voetbal uit te voeren: in de drukte een (hoge) bal aannemen, ervoor zorgen dat de tegenstander er niet bij kan en de bal inleveren bij een diepgaande of dieper staande teamgenoot. Dat Feyenoord met een spits als Bryan Linssen het niet lukte om de bal lang genoeg in de ploeg te houden om een verzorgde aanval te bewerkstelligen.

Dat de focus bij de spits vooral op doelpunten ligt, maakt de opdracht voor Haller eigenlijk extra moeilijk. in de wedstrijden waarin hij op andere facetten van het spel zijn meerwaarde heeft voor de Amsterdammers, wordt dat deel zonder uitzondering overschaduwd door het uitblijven van doelpunten en/of gemiste kansen. Daarmee doe je zo’n speler eigenlijk tekort, maar het is aan de andere kant ook een logische gang van zaken. Sterker nog: dat je nuttige spelers pas gaat missen op het moment dat ze een tijdje afwezig zijn, is een regel die stamt uit de voetbaloudheid. Dat zag je bij Edson Alvarez in het Ajax-shirt en Mark van Bommel op het moment dat hij in het verleden niet speelde bij het Nederlands elftal, Bayern München en later PSV.

Bij Ajax heeft Haller deze ‘kans’ nog niet gehad. De spits kwam in de Eredivisie alleen tegen Sparta Rotterdam niet in actie wegens ziekte. Dat Ten Hag in de rest van de wedstrijden altijd voor de Ivoriaans international kiest, zegt genoeg over de meerwaarde die Haller buiten zijn rendement om heeft voor de ploeg van de Amsterdammers. Dat de spits in de Champions League-wedstrijd tegen Besiktas op de bank begon, na rust werd ingebracht en Ajax door twee doelpunten van de spits drie punten mee naar huis kon nemen (2-1 winst, red.), laat ook zien dat voor een aanvaller zoals Haller een Europese competitie, waar de ruimtes groter zijn omdat de instelling van de tegenstander over het algemeen aanvallender is dan in de Eredivisie, beter tot zijn recht komt dan in de Eredivisie.

Brian Brobbey

Dat zegt echter niets over de meerwaarde van Haller los van dat rendement. Aankomende maand, waar onder andere een wedstrijd tegen PSV op het programma staat, moet Ajax het zonder de Ivoriaans international doen. De Afrika Cup staat op het programma en als Ivoorkust lang meedoet om de titel, kan Ajax haar steraanvaller een maand kwijt zijn. De spoeling achter Haller was dun en daarom huurden de Amsterdammers Brian Brobbey van RB Leizpig om het gat tussen de topscorer van de club en tweede spits Danilo Pereira te dichten. Dat Brobbey als een verloren zoon werd teruggehaald, de verwachtingen daarmee hoog zijn en dat er een meteen een groot gat te vullen valt, zorgt voor een enorme druk op de bonkige schouders van de negentienjarige spits.

Ajax loopt echter zelf ook een groot risico door opnieuw in zee te gaan met de jongeling. Als je het sentiment rondom de Brobbey-transfer wegdenkt, legt Ajax het opvangen van het rendement van een ervaren spits met Premier League en Bundesliga-ervaring in de voeten van een spits die gehuurd wordt van een Bundesliga-club omdat hij geen basisplek kon veroveren. Dat de potentie van Brobbey ver rijkt en Ajax haar eigen principes aan de kant schoof om de transfervrij vertrokken aanvaller opnieuw in de armen te sluiten, zijn mooie gegevens. De feiten schrijven voor dat Brobbey niet goed genoeg was om spelers zoals Andre Silva en Youssuf Poulsen uit de basis te houden. Dat zijn spitsen die niet de cijfers kunnen overleggen die Haller dit seizoen de geschiedenis in helpt, maar volgens de Amsterdammers is Brobbey dus wel de spits die Haller kan vervangen.

Dat terwijl Brobbey als ‘joker’ naast een bliksemafleider als Haller het beste tot zijn recht kwam. Natuurlijk was Brobbey in de Europa League, waar Haller vorig seizoen door een administratieve fout niet voor werd ingeschreven, een belangrijk doelpunt maakte tegen Lille is echter geen garantie voor doelpunten in de Eredivisie. In onze vaderlandse competitie zal ook Brobbey als basisspeler tegen dezelfde muren botsen als Haller. De Nederlander heeft wel de body om die duels aan te kunnen gaan, maar heeft niet de lengte van Haller. Dat Brobbey sneller is dan Haller en daarmee de verdediging kan bestoken met diepgaande loopacties, gaat ook een stuk lastiger als de tegenstander praktisch op de eigen achterlijn blijft staan om de ruimtes zo klein mogelijk te houden.

Hopen op snelle uitschakeling?

Als alles meezit voor Ajax, speelt Haller op 20 januari de laatste groepswedstrijd in de Afrika Cup. In theorie zou de aanvalsleider van de Amsterdammers dan drie dagen later aan de aftrap tegen PSV kunnen verschijnen. Gebeurt dat niet, dan heeft Ten Hag nog een week of twee om zijn team tactisch klaar te stomen voor een speelstijl zonder groot aanspeelpunt voor in de opbouw en als eindstation van de aanval. Dat is natuurlijk een rol die Brobbey op zich kan nemen. De tijd zal echter nog wel moeten leren of de verhalen over de kwaliteiten van de spits ook waarheid worden op het Eredivisie-veld. Wanner dat niet zo blijkt te zijn, kan Ajax nog altijd terugvallen op de Tadic-variant, al onderstreept dat scenario wel de meerwaarde van Haller.

Daardoor is het voor de Ivoriaans international eigenlijk te hopen dat hij met zijn land de Afrika Cup wint. Dan keert hij niet alleen als kampioen van zijn continent terug in Amsterdam, maar hebben de Ajax-fans een maand lang het zonder vooral de onzichtbare meerwaarden van de recordaankoop van de Amsterdammers moeten doen. Of daarmee ook een einde komt aan de kritiek op Haller op het moment dat hij geen doelpunt maakt, is nog maar de vraag. Van Bommel wacht immers ook nog steeds op waardering.

De Champions League-overwinning van Ajax is 15x je inzet waard!