Götze-probleem voor PSV

Mario Götze was na een nieuwe moeizame wedstrijd van PSV het mikpunt van kritiek. De Duitse aanvallende middenvelder lijkt dit seizoen moeilijker in zijn spel te komen. De aanvallende middenvelder, die nog tot de zomer van 2024 vastligt in Eindhoven, krijgt een onmogelijke opdracht van Schmidt. Een opdracht die ook tegen Maccabi Tel Aviv tot een teleurstellend optreden leidde. Dat terwijl het rendement van Götze dit seizoen nagenoeg gelijk is met zijn productie uit het eerste jaar bij PSV.

We zijn het inmiddels een beetje voor lief gaan nemen dat Mario Götze bij PSV voetbalt. De kleine Duitse spelmaker is met een verleden bij Borussia Dortmund, Bayern München en het Duitse nationale elftal een klasse apart binnen onze vaderlandse competitie, maar heeft dit seizoen moeite om die status ook op het veld waar te maken. De Duitse aanvallende middenvelder, die onder andere een Champions Leauge-trofee en een Wereldbeker in zijn prijzenkast heeft staan, kon in de Conference League-wedstrijd tegen Maccabi Tel Aviv het verschil niet maken voor zijn ploeg. De aanvallende middenvelder, die door PSV-trainer Roger Schmdit als aanvoerder werd gekozen bij de afwezigheid van Marco van Ginkel, Cody Gakpo en André Ramalho, stond als meest vooruitgeschoven middenvelder opgesteld, maar had zichtbaar moeite om in de nieuwe spelformatie zijn draai te vinden.

Mario Götze

Götze was tijdens de wedstrijd in Israël lang niet de enige PSV’er die moeite had om zijn niveau te halen. De Eindhovenaren trokken hun lessen uit de eerste ontmoeting met Maccabi. In eigen huis versloeg de ploeg van Schmidt haar opponent met minimaal verschil (1-0, red.), waardoor er nog steeds druk lag op de wedstrijd van gisteren. In het eerste deel van de tweestrijd toonde Maccabi zich niet de ploeg die voor een overwinning wilde gaan voetballen, maar liever de gelijke stand verdedigde. Door de nederlaag in de eerste wedstrijd moest de ploeg offensiever spelen in de thuiswedstrijd, maar lukte dat de Israëlische topclub niet of nauwelijks in het grootste gedeelte van de wedstrijd. Dat gold echter óók voor de Eindhovenaren, die veel in balbezit waren en het grootste gedeelte van de wedstrijd weinig met dat balbezit kón doen.

Dat kwam, niet voor het eerst in het Schmidt-tijdperk, door de gekozen formatie van de trainer. De Duitser reageerde met een opstelling met een blok van drie centrale middenvelders (Erick Gutierrez, Ibrahim Sangaré en Ritsu Doan), twee centrale aanvallers die in een vrije rol spelen (Noni Madueke en Eran Zahavi) én Gotze die tussen die ploeggenoten, hun directe tegenstanders én de rest van de Maccabi-defensie nog de ruimte moest vinden om in zijn spel te kunnen komen. Je kunt veel van de Duitser vragen op het moment dat je hem aanspeelt, maar de 63-voudig international van Duitsland heeft wel een vrije ruimte nodig waar hij naar toe kán draaien als hij de bal aangespeeld krijgt.

Dat laatste werd Götze niet alleen onmogelijk gemaakt door de opstelling van de tegenstander. De manier waarop de twee aanvallers van PSV vóór de inbreng van Carlos Vinicius functioneerde, maakte het voor een speler als Götze vrijwel onmogelijk om zijn aanvallende kwaliteiten tentoon te stellen. Het spel van PSV draaide namelijk niet om de impulsen van Götze, maar om de individuele acties van Madueke. De Engelsman bewoog met het spel mee, dook op in de vrije ruimtes tussen de linies en zorgde zo van zowel vanaf de rechterflank, de linkerkant als door het centrum voor dreiging. Dat zorgt er echter ook voor dat Götze een andere rol moet aannemen dan de speler die hij van nature is.

Götze binnen filosofie Schmidt

Als je de voorkeuren van Schmidt erbij pakt, is Götze eigenlijk een vreemde eend in de bijt. De oefenmeester van PSV is normaal niet zo van de spelers die beter in de kleine ruimte zijn dan grote afstanden af te leggen op het veld. De teloorgang van Mohamed Ihattaren, de situatie waarin Davy Pröpper zich bevond bij PSV voordat hij zijn kicksen aan de wilgen hing en ook de manier waarop Joey Veerman op dit moment gebruikt wordt bij de Eindhovenaren: het zijn aanwijzingen dat Schmidt een trainer is met een voorkeur voor andere spelers dan de voetballers waarvoor wij in Nederland graag naar het stadion komen of voor de tv gaan zitten. Dat doen we vooral om spelers zoals Götze aan het werk te zien. Dat werk wordt de Duitse aanvallende middenvelder steeds moeilijker gemaakt door zijn landgenoot.

Nadat Götze in de zomer van 2020 bij PSV tekende, kreeg de aanvallende middenvelder nog alle ruimte van zijn trainer. Als linkspoot op de rechterflank van PSV kreeg de Duitser alle vrijheid om zich in het gat in de zone van de aanvallende middenvelder te kruipen en vanuit die positie het spel van PSV te maken. Dat leverde de Duitser in zijn debuutseizoen zes doelpunten en zeven assists in 25 wedstrijden op. Anders gesteld: Götze haalde in zijn eerste jaar bij PSV een gemiddelde van 0,52 beslissende acties per wedstrijd. Dit seizoen is Götze fitter dan vorig jaar, kwam hij eind februari al 37 keer in actie dit seizoen. Dat zorgde ook voor een hoger rendement: tien doelpunten en zeven assists. Gemiddeld scoort Götze iets minder goed (0,47 beslissende acties per wedstrijd). Aangezien dat gemiddeld één op de twintig wedstrijden is, is dat over een heel seizoen twee tot drie beslissende acties (doelpunten/assists).

PSV heeft met Madueke en Cody Gakpo twee spelers in huis die fysiek ook veel meer kunnen brengen dan Götze. Daardoor is de Duitser dit seizoen vooral regisseur, zorgt de aanvallende middenvelder ervoor dat het tempo in de aanval kan blijven of verhoogt kan worden door zich kort aan te bieden voor een combinatie, maar wordt ook meer dan eens in de drukte aangespeeld en moet dan een oplossing zien te verzinnen terwijl er twee tot drie directe tegenstanders druk op de bal zetten. Dat Götze zich daar meer dan eens onderuit weet te voetballen, is toe te schrijven aan zijn kwaliteiten. Dat de Duitser nog steeds in die positie gebracht wordt, komt ook door de manier waarop Schmidt zijn team het liefste laat voetballen: altijd op zoek naar de snelste route naar het doel, ook al is het centrum dicht gebouwd, en dat het liefste met zo veel mogelijk verschillende spelers dat proberen.

Vastigheid

Daarmee gebruik je Götze eigenlijk niet op de manier waarop de kleine Duitser het beste functioneert. Op het moment dat het centrum al vol staat met tegenstanders en de spelers vóór Götze lopen als kippen zonder kop over het veld om ruimte te zoeken, is er voor Götze ook geen manier om te kunnen anticiperen op een vervolgactie. De Duitser blijft de man die met één individuele actie of één pass een het fundament onder een strak georganiseerde verdediging kan laten verdwijnen.

Daarvoor is er echter méér nodig dan genoeg ruimte om überhaupt een steekpass te kunnen geven. Daar heb je ook vastigheid nodig in de looplijnen van je medespelers. En aangezien PSV opnieuw in een andere formatie aantrad en daar wederom andere spelers voor gebruikte dan in de voorgaande weken, leidde tot de enige vastigheid van het spel van PSV: wisselvalligheid is troef, waardoor het soms onnodig billenknijpen is totdat de scheidsrechter een einde aan de wedstrijd maakt.

Pas toen Vinicius in de ploeg kwam, Yorbe Vertessen werd ingebracht om de rechterflank van snelheid te voorzien en PSV meer richting het ‘vertrouwde’ systeem ging, kwam de vastigheid in het positiespel weer een beetje terug. Dat het nog steeds niet genoeg was om Maccabi Tel Aviv over de knie te leggen, is gezien het resultaat een smet over de 2-1 zege over twee wedstrijden. Het is echter wel de vraag welke formatie en personele invulling Schmidt de volgende Conference League-confrontatie uit de hoge hoed tovert. Zo lang deze gebaseerd blijft op de ingevingen van Madueke en (wanneer fit) Gakpo, zal Götze zichzelf een andere stijl moeten aanleren, het spel minder naar zich toe willen trekken en vanuit de tweede lijn wachten tot er een bal komt die de Duitser kan onderscheppen. Dan wordt Götze een Schmidt-voetballer en dat is, met alle vorige plannen van Schmidt in het achterhoofd, misschien wel de meest onmogelijke opdracht die de coach een speler in zijn PSV-tijd heeft meegegeven.

Götze eerste doelpuntenmaker tegen Sparta? De odd is 7,5!