Ajax vreest ‘Hollandse Verratti’, PSV trapt in eigen val

Ajax en PSV pauzeren hun weer spannende strijd om het landskampioenschap voor de halve finales van de KNVB Beker. De twee kampioenskandidaten staan allebei voor een zware opdracht, waar AZ (Ajax) en Go Ahead Eagles (PSV) de laatste hordes zijn op weg naar een finaleplek. Hoewel Ajax en PSV de favorieten zijn, is het bekertoernooi vaak een piekplek voor de underdog. Dáár weten zowel AZ als Go Ahead Eagles wel mee om te gaan, bewezen beide ploegen afgelopen weekend nog. 

Ajax en PSV kenden allebei een bijzonder stroeve generale op weg naar de halve finales van de KNVB Beker. De twee belangrijkste titelkandidaten troffen in de Eredivisie allebei een laagvlieger. PSV kwam op achterstand in de uitwedstrijd tegen Sparta Rotterdam, maar kon na een rode kaart van Arno Verschueren en doelpunten van Mauro Junior en Ritsu Doan alsnog drie belangrijke punten bijschrijven. 

Ajax, PSV en KNVB Beker

Niet alleen verloor Feyenoord op bezoek bij nummer drie AZ, waardoor de Eindhovenaren het gat met de Rotterdammers vergroten tot een veilige vier punten. Vanuit Deventer kwam er nóg meer goed nieuws voor de Eindhovenaren. Go Ahead Eagles was op eigen veld te sterk voor Ajax, dat zich net als in de Johan Cruijff Arena (einstand: 0-0, red.) stuk beet op de gedisciplineerde en strakke organisatie van de ploeg van Kees van Wonderen. Dat zowel AZ als Go Ahead Eagles in het bekertoernooi meteen de kans krijgen om hun Eredivisie-kunstje te herhalen, zorgt helemaal met het KNVB Beker-decor voor een goede kans op een ongebruikelijke KNVB Beker-finale. 

Voor PSV en Ajax is er aankomende woensdag en donderdag meer te verliezen dan te winnen. De Amsterdammers en de Eindhovenaren strijden nog op drie vlakken mee om de prijzen. In de Eredivisie heeft PSV weer een sprank hoop gekregen na het puntverlies van Ajax tegen Go Ahead Eagles. Dat de tegenstander van PSV in de halve finale door Roger Schmidt werd omschreven als ‘de beste tegenstander’ die de Eindhovenaren gehad hebben, zegt genoeg over de manier waarop Van Wonderen zijn elftal laat spelen. Sterker nog: het zorgt ervoor dat PSV in een enorm bekende val gaat trappen. 

Datzelfde geldt voor de Amsterdammers, die ongetwijfeld de wedstrijd tussen AZ en Feyenoord van dit weekend hebben teruggekeken. De ploeg van Pascal Jansen breidde de ongeslagen reeks, ondanks de tegenstand van een topclub, ‘gewoon’ uit door een 2-1 overwinning te boeken op het team van de oud-trainer van AZ. Dat lukte de ploeg van Jansen onder andere door de manier waarop Dani de Wit zijn positie als aanvallende middenvelder invulde, iets wat óók in de wedstrijd tegen Ajax van groot belang zal zijn om de opbouw van de Amsterdammers net als tegen Feyenoord te ontregelen. Om daarna ook succesvol te zijn, is er een belangrijke rol weggelegd voor een speler die Ajax maar wat graag pijn doet en na een moeizaam avontuur in Engeland nu weer de Hollandse Marco Verratti is die we kennen uit zijn glorietijd in de Eredivisie. 

Jordy Clasie

Jordy Clasie dankte zijn overstap naar Southampton natuurlijk aan de aanwezigheid van Ronald Koeman. De kleine middenvelder was na het vertrek van de Nederlander ook snel uitgespeeld bij The Saints en vertrok na verhuurperiodes bij Club Brugge en Feyenoord transfervrij naar AZ, waar de 30-jarige middenvelder sinds de zomer van 2019 onder contract staat. In zijn eerste jaar leunde het elftal in de opbouw vooral op de passing en het inzicht van Teun Koopmeiners en speelde Clasie met elf wedstrijden (één doelpunt) een bijrol door een slepende blessure aan zijn schaambeen. Dat terwijl Clasie in zijn eerste jaar in het AFAS Stadion tot 32 wedstrijden kwam, waar in de middenvelder geen doelpunten maakte of assists gaf. 

Na het vertrek van de verdedigende middenvelder annex verdediger (naar Atalanta Bergamo, red.) hoefde Clasie niet eens moeite te doen om in dat gat te duiken. Want in gaten duiken (lees: de vrije ruimte bespelen) daar was Clasie in zijn eerste periode als Feyenoorder al goed in. Vooral in zijn tijd bij Southampton, waar de kleine Clasie een manier moest vinden om zich staande te houden tussen de grote, sterke Premier League-spelers, heeft ervoor gezorgd dat daar nog een extra dimensie aan toegevoegd kon worden. Dat zorgt er niet voor dat Clasie ineens een speler is die doelpunten maakt of de assists aan elkaar rijgt. Daar zijn andere AZ-spelers veel beter in. Zelfs qua belangrijke passes (0,6 per negentig minuten, minder dan 1% van totale passing) is de inbreng van de Nederlander te verwaarlozen en toch is Clasie inmiddels onmisbaar op het middenveld van de Alkmaarders. 

Het maakt niet uit in welke variant Ajax het middenveld indeelt: of het nu met de punt naar voren of naar achteren speelt, er vallen altijd ruimtes tussen de driehoek op het middenveld waar Clasie in kan duiken. Helemaal wanneer AZ zich, net als in de wedstrijd tegen Feyenoord, terug laat zakken op het moment dat het moet en druk zet op het moment dat het kan, zullen deze ruimtes ook ontstaan in de halve finale van de beker. Daardoor speelt de oud-Feyenoorder een cruciale rol in het succes van AZ. Als het moet aankomen op de dribbels van Fredrik Midtsjö of het harde werken van Dani de Wit, heeft een speler zoals Edson Álvarez weinig moeite om daar wat te tegen te doen. Dat verandert op het moment dat Clasie een haarscherpe pass geeft en het spel direct verlegt richting de vrije ruimtes op het veld, dat ook tegen Ajax de vleugels zullen zijn. Dat AZ met Jesper Karlsson een buitenspeler heeft die voor veel dreiging zorgt en met zijn traptechniek ook gemakkelijk een belangrijke pass, assist of doelpunt kan geven/maken, geeft de Alkmaarders hoop op een nieuwe stunt tegen Ajax. 

Kunst van het verdedigen

In dat opzicht hebben de Alkmaarders dezelfde opdracht als Go Ahead Eagles. De ploeg van Kees van Wonderen liet zich in de wedstrijd tegen Ajax echter niet alleen van de meest gedisciplineerde kant zien. Wanneer Kowet de kans heeft, probeert het alleraardigst te voetballen. Dat leidde in de wedstrijd tegen Ajax tot twee ietwat gelukkige treffers, die de club uit Deventer uiteindelijk dus drie bonuspunten opleverde. Net als voor Ajax geldt voor PSV dat er verschillende gevarenzones zijn waar de ploeg van Van Wonderen vaak slim op inspeelt in de wedstrijden tegen de (sub)toppers in Nederland. 

De as van deze ploegen, in veel gevallen de zone waar de (steek)passes vandaan komen om de aanvallende spelers in stelling te kunnen brengen, wordt vaak in een ‘bakje’ van Go Ahead Eagles-spelers gestopt. Daardoor dwingt de ploeg de tegenstander via de zijkanten op te bouwen, waardoor de tegenstander automatisch uitgenodigd wordt opportunistisch te gaan voetballen. Dat de veerkracht en de defensieve stabiliteit van Go Ahead Eagles daar ideaal voor blijkt, is de gewonnen wedstrijd tegen Ajax het levende bewijs van geweest. Dat de ploeg van Van Wonderen ook tegen PSV goed tegenstand bood, maar wel tot twee keer toe het onderspit delfde (2-1 en 2-0 verloren, red.) maakt de opdracht voor de Eagles niet minder makkelijk. Maar als Ajax-thuis één ding bewijst: zeker niet onmogelijk. 

Voor PSV zal het ongetwijfeld een lastige avond worden. De ploeg is voor een groot deel afhankelijk van de grillen van de naar binnen trekkende buitenspelers en/of het voetballende vermogen van Mario Götze. Dat die twee zondes precies in het ‘bakje’ van Go Ahead Eagles en elke pass- of dribbellijn naar die zone hermetisch is afgesloten, zorgt dat er wel voor dat de nummer veertien van de Eredivisie voor de tweede keer in één week tijd mag hopen op een stunt. 

Bekervoetbal 

Het blijft immers bekervoetbal. De belangen zijn anders dan in de Eredivisie. De lange adem hoeft even niet meer, alléén de komende negentig minuten gelden. Op papier lijkt het opnieuw een prooi te gaan worden voor de nummers één en twee van de competitie. Dat staat in ieder geval garant voor een bekerfinale die op het heetst van de strijd gestreden zal gaan worden, maar of dat ook de leukste finale is die je jezelf kunt voorstellen, is een tweede. 

Het is voor Schmidt op dit moment wel de snelste mogelijkheid richting een prijs bij PSV. De Duitse oefenmeester vertrekt aan het einde van het seizoen bij de Eindhovenaren omdat hij er niet van overtuigd raakte van de manier waarop PSV het gat met de Amsterdamse concurrent kan dichten. Aan de andere kant is het voor Go Ahead Eagles ook een unieke mogelijkheid: het team van Van Wonderen kan met een bekerfinale een kroon zetten op een superseizoen, waar de promovendus zich nooit echt zorgen hoefde te maken over degradatie naar de Keuken Kampioen Divisie. 

Voor AZ lijkt dit hét meetmoment voor de ploeg van Jansen. De reuzendoder was eerder dit voetbaljaar al te sterk voor PSV en Feyenoord en de KNVB Beker is voor de ploeg uit Alkmaar, net als voor PSV, de prijs die het meest voor de hand ligt. Daardoor kom je automatisch uit bij een finale tussen PSV en AZ, al zal Ajax zich hoe dan ook willen revancheren voor de slechte week met een gelijkspel tegen Benfica (2-2) en de verliespartij tegen Go Ahead Eagles. Misschien krijgt de ploeg van Ten Hag wel een herkansing in De Kuip. Met bekervoetbal weet je het immers nooit.

Wint Ajax de Champions League? Dan win jij 17x je inzet!