Nieuwe PSV-puzzel door Joey Veerman

Joey Veerman vertrok deze winter met hoge verwachtingen naar PSV. De middenvelder van sc Heerenveen maakte sinds zijn transfer vanuit FC Volendam al indruk in de Eredivisie, maar moest toch lang wachten op een kans bij een topclub. Bij PSV kwam de middenvelder op verschillende posities in actie, maar nergens maakte hij zoveel indruk als in de gewonnen halve finale van de KNVB Beker. 

Dat terwijl die positie, hangend vanaf links, Veerman niet alleen bij PSV volkomen vreemd is. Desalniettemin kan Veerman in de filosofie van Schmidt vanaf de ‘halve nummer tien’-positie als het ontbrekende puzzelstukje fungeren voor de ploeg van de Duitse oefenmeester. Het zorgt ervoor dat Veerman alsnog een slagingskans krijgt voor zijn eerste halfjaar in Eindhoven. Het is immers al langer bekend dat Schmidt zijn verdedigende middenveld eerder met defensieve zekerheid dan offensieve opportuniteit inzet, waardoor de stijl die we gewend zijn van de voormalig middenvelder van sc Heerenveen voorlopig de koelkast in kan. Afgaande op de wedstrijd tegen Go Ahead Eagles hoeft dat voor Veerman niet eens héél slecht nieuws te betekenen. 

Joey Veerman en PSV

Dat PSV überhaupt bij Veerman uitkwam, heeft alles te maken met de situatie rondom Davy Pröpper. De 30-jarige voormalig middenvelder keerde na een avontuur bij Brighton & Hove Albion terug in het Philips Stadion. Het lukte de ervaren middenvelder echter niet een basisplaats af te dwingen op het middenveld van Schmidt. Daar liep de technicus eigenlijk tegen dezelfde problemen aan waar Veerman in de eerste weken van zijn PSV-periode mee worstelde. 

Zowel Pröpper als Veerman zijn spelers die de ruimtes kunnen bespelen op het middenveld, de bal bij voorkeur in hun voeten krijgen en vanuit die centrale positie, meestal als laatste man van het middenveld en dus veel teamgenoten voor de bal (lees: offensieve afspeelmogelijkheden). Met dit soort spelers in je elftal heb je als trainer het grote voordeel dat je in één pass van het middenveld naar de ‘red zone’ kunt gaan (zone tot twintig meter van het doel van de tegenstander, red.) en je zodoende zonder een combinatie over veel schijven toch de bal bij de gevaarlijkste aanvallers kunt krijgen.
Dat spel is bij PSV in beginsel al onmogelijk. 

Dat komt in eerste instantie door de filosofie van Schmidt. De Duitse oefenmeester maakt het speelveld van PSV dermate klein dat er eigenlijk alleen ruimte is voor korte combinaties in plaats van lange (steek)passes, hét handelsmerk waar Veerman bij sc Heerenveen veel lof, belangrijke passes én assists aan overhield. In zijn beginperiode bij PSV geeft Veerman gemiddeld gezien niet alleen minder belangrijke passes per negentig minuten, maar zijn de lange ballen ook volledig uit zijn spel verdwenen. 

Ibrahim Sangaré en Erick Gutierrez

Dat komt alleen niet omdat Veerman sinds zijn overgang vergeten is hoe hij die ballen moet geven. Het middenveld en de aanval van PSV zijn echter niet afgesteld op dat soort ballen. De filosofie van Schmidt is zo simpel dat het extreem moeilijk is om het uit te voeren: op het moment dat de bal verloren wordt, dient deze zo snel mogelijk weer veroverd te worden. Daarvoor zijn de aanvallers belangrijk – daar speelt bijvoorbeeld Eran Zahavi een onmisbare rol in – en is het voor Schmidt handig dat hij twee (kop)sterke centrale verdedigers heeft om de duels uit te vechten op het moment dat er een lange bal komt. 

Dat Schmidt daardoor vrijwel altijd kiest voor twee verdedigende middenvelders die als belangrijkste kernkwaliteit het tegenhouden van de tegenstander hebben, is net zo logisch als dat deze keuze het positiespel van PSV tot aan het einde van het seizoen (lees: Schmidt-tijdperk) zal opbreken. Daar kan zelfs een speler met de voetballende kwaliteiten zoals Veerman, die met de bal een fantastische pass in de benen heeft en door zijn spel zonder bal (bij Heerenveen) vaak in de posities kwam om die heerlijke rechter tot uiting te laten komen. De verdedigende middenvelders van PSV hebben echter een heel andere taak dan de (verdedigende middenvelder) van sc Heerenveen: in plaats van de spelmakers, zijn zij de ankers van de ploeg én de linie die ervoor zorgt dat de druk hoog opgevoerd kan blijven zonder dat er gaten vallen in de defensie. 

Sangaré en Gutierrez zorgen er samen voor dat de ruimtes tussen de centrale verdedigers, die gebruik kunnen worden om een steekpass door het centrum te geven, en het gat die de opkomende back achterlaat op de flanken dichtgezet worden. Daarvoor moeten deze spelers vanuit één positie blijven voetballen, terwijl Veerman bij Heerenveen vooral uitblonk omdat hij zich vogelvrij door de zone van de defensieve middenvelder kon bewegen: hij was immers de enige ‘zes’ in het elftal en daarbij dus dé aangewezen creatieve motor van de ploeg. Bij PSV ligt die motor een linie naar voren: bij de aanvallende middenvelder, over het algemeen Mario Götze, of bij flankenspelers zoals Noni Madueke en Cody Gakpo. 

Halve nummer 10

Het komt dit seizoen nog wel eens voor dat één van de twee flankenflitsers van PSV geblesseerd of om een andere reden niet beschikbaar zijn. Dat levert PSV in veel gevallen een probleem op: de meest voor de hand liggende vervangers van Gakpo en Madueke kunnen niet brengen wat de sterren van de Eindhovenaren op de mat leggen. Bruma en Yorbe Vertessen hebben allebei het spelersprofiel om de hangende vleugelspitsen van PSV te vervangen. Hun inbreng is echter veel minder dan de impact die Gakpo of Madueke, laat staan in combinatie met elkaar, hebben op de ploeg. 

Schmidt experimenteerde al vaker met de invulling van zijn flanken op het moment dat Gakpo en/of Madueke niet konden spelen. De trainer posteerde Zahavi al op de linkerflank, speelde vaak met de linksbenige Ritsu Doan op de rechterflank en liet zelfs Götze een aantal keer uitwijken naar de flanken in plaats van zijn vaste stek als aanvallende middenvelder in te nemen. Dat laatste gebeurde tegen Go Ahead Eagles echter ook niet. Schmidt schakelde terug naar zijn ‘halve nummers tien’ en liet Veerman hangend in de linkerzone spelen. Dat bleek na de rode kaart van Go Ahead Eagles-speler Joris Kramer al een goede zet van Schmidt. Met tien man wisten de club uit Deventer al helemaal niet om te gaan met de uitspattingen van Veerman. 

Door Veerman in een vrije rol te laten voetballen vanaf de linkerzone, creëerde Schmidt eigenlijk een gelijkwaardig spelsituatie voor zijn tijd bij Heerenveen. Veerman kon naar hartenlust bewegen, zich aanspeelbaar maken in de korte combinatie en omdat hij een meter of vijftien verder naar voren stond, kon hij ook zijn rechterbeen gebruiken om op doel te schieten in plaats van een medespeler in stelling te brengen. Hoewel er wat geluk bij zijn treffer kwam kijken, doelman Andries Noppert zag de bal via de hak van zijn voet het doel invliegen, was Veerman in eerdere fases van de wedstrijd ook gevaarlijk met een afstandsschot en waren zijn passes en looplijnen zonder bal een plaag voor de verdediging van Go Ahead. 

Nieuwe PSV-puzzel

Het grootste voordeel is misschien nog wel dat Veerman nu op één lijn speelt met Götze. De twee technische meesterbreinen kunnen door hun vrije rollen de ruimtes induiken die de ander achterlaat, waardoor er een bepaalde onvoorspelbaarheid in het spel van PSV kruipt. Dat resultaat werd al in delen bewerkstelligd door de entree van Doan, maar de Japanner is in zijn spel verre zo overtuigend als Veerman het spel van de Eindhovenaren dicteerde in de Adelaarshorst. 

Daardoor lijkt de Nederlander voorlopig een streepje voor te hebben op de andere aanvallende middenvelders van PSV. Er wacht echter wel een nieuwe PSV-puzzel op het moment dat Schmidt kan kiezen uit een fitte voorhoede. In dat geval lijkt Veerman tóch het kind van de rekening te worden. 

Zijn creativiteit is voor Schmidt en zijn ‘red zone’ van doorslaggevend belang. Gakpo heeft niet alleen (veel) meer krediet dan de winteraankoop, de 22-jarige reserve-aanvoerder van de Eindhovenaren is op basis van zijn spelersprofiel ook veel meer geschikt voor de hangende linksbuiten/halve nummer tien in de linkerzone van het veld. Aangezien Schmidt zijn defensieve middenveld met een bepaalde reden zo invult, Pröpper al tevergeefs een poging deed daar verandering in te brengen én PSV in de beslissende fase van het seizoen zo min mogelijk defensief risico wil nemen, zal Veerman zich voorlopig wel op een meer offensievere rol moeten gaan richten bij PSV. Dat Schmidt overtuigd is van zijn kwaliteiten, lijkt inmiddels wel duidelijk. Het is aan Veerman om de PSV-trainer in zijn laatste maanden te overtuigen een nieuwe PSV-puzzel te leggen.

Het eerste doelpunt tegen Heracles van de voet van Veerman? De odd is 10x!