Afwezige Oranje-international nekt Feyenoord

Sinds het moment dat Leroy Fer met een hamstringblessure uitviel in de wedstrijd tegen RKC Waalwijk loopt het middenveld van Feyenoord achter de feiten aan. De Oranje-international, die het middenveld in balans hield, wordt ernstig gemist op het Rotterdamse middenrif. Zelfs twee spelers kunnen zijn gemis niet opvangen. 

Leroy Fer is sinds zijn overgang van Swansea City naar Feyenoord uitgegroeid tot een onmisbare schakel op het middenveld van de Rotterdammers. Het jeugdexponent van de Stadionclub is als centrale pion op het driemansmiddenveld van Feyenoord de speler die de balans bewaart bij het team van Dick Advocaat. Nu Fer een aantal weken out is met een hamstringblessure, heeft de Rotterdamse club moeite om de strijd op het middenveld in diens voordeel te beslissen. 

Leroy Fer

Fer keerde in 2019 terug in De Kuip en speelde sinds dien alsof hij nooit is weggeweest. De inmiddels 30-jarige middenvelder doorliep de gehele jeugdopleiding van de Rotterdamse topclub en debuteerde in het seizoen 2007/2008 in de eerste selectie. Samen met onder andere Georginio Wijnaldum maakte hij deel uit van een talentvolle lichting, maar ook een lichting die zijn geluk beproefde buiten de vertrouwde omgeving. 

Fer koos in 2011 voor een contract bij FC Twente, wat destijds nog te boek stond als een stap vooruit.  De middenvelder buffelde zich in Enschede een weg naar de Premier League, waar Norwich City hem voor 5,5 miljoen euro naar de Engelse hoogste voetbalklasse haalde. Met zijn kracht en loopvermogen bleek Fer een ideale speler voor het degradatievoetbal in Engeland: hij kon niet voorkomen dat zijn club afdaalde naar de Championship na zijn eerste seizoen, maar bleef zelf wel voor het hoogste niveau behouden.

Dat Queens Park Rangers destijds tien miljoen euro voor de middenvelder betaalde – wat dus een winst van bijna 100% betekende voor Norwich City – liet zien dat Fer in korte tijd zijn naam wist te vestigen in Engeland. Zijn avontuur bij QPR was echter niet wat hij hoopte; de Londense club verhuurde hem twee jaar na zijn komst aan Swansea City. Bij The Swans leefde Fer weer op en verdiende hij een vaste verbintenis, die hem tot de zomer van 2019 in Wales hield. 

Feyenoord

Nadat zijn contract bij Swansea afliep, stond Feyenoord weer op de stoep. De Rotterdammers hadden sinds het vertrek van diens jeugdproduct een metamorfose ondergaan: de financiële problemen behoorden tot het verleden en er werden zelfs weer prijzen gewonnen in De Kuip. Fer had dus wel oren naar een hernieuwd dienstverband bij de club waar hij doorbrak in het Nederlandse voetbal. 

Fer tekende bij aankomst een éénjarig contract en verlengde deze afgelopen zomer, na een lange onderhandeling, met twee jaar tot de zomer van 2022. Net als vorig jaar is hij, ondanks de komst van middenvelders zoals Mark Diemers en João Carlos Teixeira, een vaste waarde in de ploeg van Advocaat. Nu Fer een aantal weken – naar verwachting kan hij pas aan het einde van deze maand zijn rentree maken – buiten het elftal valt, wordt zijn inbreng pas echt duidelijk. 

Jens Toornstra

Advocaat heeft op dit moment echter geen andere keuze. De ervaren oefenmeester probeerde eerst het gemis van Fer op te vangen door Lutsharel Geertruida op die positie te posteren. De 20-jarige verdediger speelt op het middenveld echter niet op zijn natuurlijke positie en werd daardoor onder meer in de Europa League-wedstrijd tegen Wolfsberger AC tijdens de wedstrijd naar een andere positie gestuurd.

In de competitie zien we nu vaak Jens Toornstra op de positie van Fer staan. De 31-jarige middenvelder is eigenlijk een aanvallende middenvelder, maar laat ook zien als controleur uit de voeten te kunnen. De oud-speler van ADO Den Haag en FC Utrecht is dit seizoen goed voor 1,4 onderscheppingen per wedstrijd, 0,3 méér dan Fer dit seizoen heeft, en laat hij zich het meeste van alle basis-middenvelders gelden met zijn passes (61,6 per wedstrijd). 

Ondanks deze positieve cijfers, levert Feyenoord op basis van (lucht)duelkracht en balveroveringen wél veel in wanneer Fer niet speelt. Dat zijn aspecten van het spel die ervoor zorgen dat je geen bal hóéft te onderscheppen en dus sneller dan bij een onderschepte pass door kunt spelen naar het doel van de tegenstander. De laatste weken valt vooral op dat Feyenoord het middenveld niet ‘in handen’ heeft tijdens wedstrijden, waardoor de verdediging vaak onder druk komt te staan.  

Terugzakken is lastiger

Dat maakt de terughoudende tactiek waarmee Advocaat inmiddels een jaar (!) ongeslagen is in de Eredivisie, lastiger om uit te voeren. Op het moment dat je met een krachtpatser met voetbalvermogen speelt als meest defensieve middenvelder (Fer, red.) is de kans groot dat een aanval die door het centrum van het veld ontstaat, afgestopt wordt door een tackel of een gewonnen (lucht)duel. 

Sterker nog: die duels móét Feyenoord winnen, anders komt de defensie onder druk te staan en heeft dat ook weer een nadeel voor de aanval, die dan meer meters moet maken om in de gevaarlijke zones aan de andere kant van het veld te komen. Daar kan dus ook een deel van de ‘mindere vorm’ van Steven Berghuis in terugkomen; als hij een bal krijgt, staat hij vaak zo’n dertig meter van het doel af. Dan kan je niet door middel van één individuele actie of één snelle combinatie in een kansrijke schotpositie komen en kan je er hoogstens voor zorgen dat je teamgenoten in een kansrijke positie komen. 

Onmisbare schakel 

Het is dus vooral voor Feyenoord van belang dat het herstel van Fer liever gisteren dan vandaag is afgerond. De Rotterdammers behouden hun ongeslagen status nog steeds in de Eredvisie, maar hebben in de Europa League een lastige kluif om nog door te kunnen bekeren. Dat in dat soort wedstrijden een voetballende breekijzer zoals Fer uitstekend van pas komt voor de ploeg van Advocaat, mag duidelijk zijn. 

 Fer raakte twee weken geleden geblesseerd en de verwachting was destijds dat het vier tot zes weken duurde voordat de middenvelder zijn rentree kon maken in het Feyenoord-shirt. Voorlopig zullen de Rotterdammers het dus nog zonder hun sterkhouder moeten doen. Een vervanger staat misschien nu al in het elftal van Advocaat, wellicht dat Diemers en Toornstra eens van plek kunnen wisselen.