Ajax-bril van De Boer zit Oranje-succes voorlopig in de weg

Het Nederlands elftal bereidt zich sinds deze week voor op het Europees kampioenschap dat komende maand van start gaat. Het team van Frank de Boer speelt volgende week nog een oefenduel met Schotland en Georgië, alvorens Oranje zich opmaakt voor de drie poulewedstrijden in de Johan Cruijff Arena.

Nederland gaat in juni aan zijn eerste eindtoernooi sinds het Wereldkampioenschap van 2014 beginnen. Onder Louis van Gaal slaagde Nederland erin met een mindere selectie de halve finale in Brazilië te bereiken, waarmee Oranje vriend en vijand verraste. Guus Hiddink moest de kar na het eindtoernooi trekken, maar dat bleek geen gelukkige keuze. De spelers bleken niet om te kunnen gaan met de losse manier van werken en raakte het zelfvertrouwen kwijt, waardoor het team het EK van 2016 en WK van 2018 aan zich voorbij moest laten gaan.

Het vertrouwen in Oranje was daardoor zeer laag, maar Ronald Koeman bracht weer leven in de Nederlandse selectie. De oefenmeester benadrukte dat spelers trots moesten zijn om naar Nederland te komen en het niet langer als een verplichting moesten zien. De internationals wisten daarom bij Koeman goed waar ze aan toe waren en begonnen in de Nations League direct ijzersterk in een poule met Duitsland en Frankrijk. Het plaatste zich zelfs voor de finaleronde door op de eerste plaats te eindigen, waardoor Koeman niet meer stuk kon.

Barcelona lag echter op de loer om Koeman over te nemen. Waar de hoofdtrainer de eerste twee keer nog ‘nee’ zei tegen het verzoek om in Camp Nou een nieuw team op te bouwen, kon hij afgelopen zomer niet meer zo sterk blijven. De oefenmeester besloot om voor zijn kans te gaan en het Nederlands elftal na een aantal succesvolle jaren te verlaten. Met Frank de Boer hoopt de KNVB een trainer in huis te hebben die Oranje op het komende toernooi laat stralen, al kan de bondscoach nu al op een hoop kritiek vanuit zijn land rekenen.

Ervaring De Boer

De Boer heeft bepaald geen gelukkige periode achter de rug. Nadat hij met Ajax vier kampioenschappen naar zich toe trok, ging in het buitenland vrijwel alles mis wat mis kon gaan. De oefenmeester bleek niet om te kunnen gaan met de oudere selectiespelers van Internazionale, waardoor zijn Italiaanse avontuur sneller dan verwacht voorbij was. Vervolgens lukte het hem ook niet om bij Crystal Palace een andere voetbalstijl in het team te slijpen en moest hij in de Verenigde Staten eveneens het veld ruimen.

Een groot gedeelte van het Oranje-publiek was daarom sceptisch toen de Nederlandse voetbalbond bekendmaakte dat De Boer de opvolger moest worden van Koeman. De KNVB polste eerst een aantal andere kandidaten en kwam daarna terecht bij De Boer. Niet alleen zijn Koeman en De Boer met hun voetbalstijl nauwelijks te vergelijken, ook op het gebied van ervaring loopt de nieuwe bondscoach een flink stuk achter op zijn voorganger. Waar Koeman sinds het begin van deze eeuw voor de groep staat, stond De Boer pas tien jaar later voor het eerst aan het roer van een club. 

Bovendien ligt de voetbalstijl van De Boer gevoelig in Nederland. De trainer kwam sinds zijn jeugdjaren in aanraking met de Ajax-voetbalstijl en verfijnde deze vervolgens bij Barcelona. Ook als trainer zette hij zijn eerste voetstappen op het trainingsveld van Ajax, waardoor de Amsterdamse manier van denken bij hem volledig in het bloed zit. Het lijkt voor De Boer daarom vrijwel onmogelijk om de Ajax-tactiek volledig los te laten en op een andere manier te denken, stellen critici. Daarbij spreekt het selectiebeleid voorlopig niet in het voordeel van De Boer.

Ajax-bril 

Ajax kende onder leiding van Erik ten Hag de laatste jaren een zeer succesvolle periode waarin de club onder meer twee landskampioenschappen en twee KNVB-Bekers in de wacht sleepten. Bovendien behaalde het de halve finale van de Champions League, wat voor een Nederlandse topclub bewonderingswaardig is. Met Matthijs de Ligt, Donny van de Beek en Frenkie de Jong leidde het spelers op die de komende tien jaar een zeer belangrijke rol gaan spelen in de prestaties van het Nederlands elftal.

Desondanks klinkt er veel kritiek op het aantal (oud-)Ajacieden die De Boer opnam in zijn voorlopige selectie. Van de 26 spelers die mee mogen op trainingskamp, zijn er maar liefst 17 spelers met een verleden bij Ajax. Waar 12 spelers in het verleden onderdeel waren van de Amsterdamse vereniging, koos De Boer voor 5 spelers uit de huidige Ajax-selectie. Tegenover het Algemeen Dagblad gaf De Boer echter eerder aan niet te kijken naar de club. “Als ik vier Feyenoorders beter vind dan de beschikbare Ajacieden of PSV’ers, stel ik ze allemaal op. Echt meteen”, vertelde hij in december.

Het selectiebeleid van De Boer blijft echter opvallend. Begrijpelijkerwijs kiest De Boer voor Davy Klaassen en Daley Blind, maar het selecteren van Kenny Tete is bijvoorbeeld veel moeilijker uit te leggen. De rechtsback zat bij Fulham dit seizoen veelvuldig op de reservebank en heeft niet bepaald zijn beste jaren achter de rug. De Boer legde bij Rondo op Ziggo Sport uit: “Die is in mijn ogen heel sterk in de één tegen één. In dat ene jaar bij Ajax (2015/2016, red.) is hij niet één keer één tegen één gepasseerd, ook niet op de training.”

Oranje-succes

Het laatste argument klinkt niet sterk voor een trainer die eerder aangaf niet in een Ajax-bril te kijken. De oefenmeester moet zich als bondscoach simpelweg bezighouden met de vorm van de dag en niet meer denken aan zijn verleden bij Ajax. Hoewel hij gelijk heeft wanneer hij zegt dat Tete een uitstekende periode bij Ajax kende, is dat inmiddels alweer vier jaar geleden. Met spelers als Denzel Dumfries, Hans Hateboer en Devyne Rensch heeft Oranje inmiddels weer nieuwe verdedigers die de positie aan de rechterkant van de verdediging kunnen bezetten.

De komende weken moet De Boer zich bezighouden met het ontwikkelen van een tactiek waarin alle spelers van het Nederlands elftal zich prettig voelen. Oranje beschikt tijdens het aankomende eindtoernooi zeker niet over de beste spelers, waardoor het geen topfavoriet is om in de finale te komen. Tegelijkertijd liet Van Gaal in het verleden zien dat het niet alleen gaat om het hebben van de beste spelers, vooral het teamgevoel moet sterk zijn. De Boer kan daarin deze zomer het verschil maken als hij erin slaagt alle neuzen dezelfde kant op te krijgen.

De bondscoach heeft veel vertrouwen in zijn team, zo vertelde hij in gesprek met Trouw. “In mijn ogen zijn dat België, Frankrijk en Spanje. Wat Portugal op de mat kan brengen, is ook niet gering. Net als Engeland, Duitsland en Italië. Ik zie onszelf ergens tussen de nummers vier tot acht eindigen. Als iedereen in topvorm is, kunnen we heel ver reiken.” Heel Nederland zal zich de komende maanden vasthouden aan die woorden, maar daarvoor moet De Boer wel oppassen dat hij niet teveel door zijn Ajax-bril heen tuurt. Dan kan het voor Nederland een mooie voetbalzomer worden.