Ajax in 2023: rampzalige én hoopgevende statistieken

Voor Ajax was 2023 een rampzalig jaar. Niet alleen vertrokken bij de club in een kalenderjaar drie hoofdtrainers, een directeur voetbalzaken, een algemeen directeur en meerdere leden van de raad van commissarissen, ook was het een sportieve ramp. Naast de historisch slechte cijfers waren er ook een aantal hoogtepunten. Wij zetten de meest opvallende statistieken op een rij.

Statistieken: Meeste nederlagen Ajax sinds 1964

Het seizoen 1964-1965 was een historisch rampjaar. Gedurende het voetbaljaar waarin Rinus Michels begon te bouwen aan het succesteam dat in de jaren erna driemaal de Europa Cup I naar zich toe zou trekken en het debuutjaar van de legendarische Johan Cruijff, deed Ajax het zeer slecht in de competitie en moest het zelfs vrezen voor degradatie. In het kalenderjaar 1964 liep Ajax uiteindelijk tegen maar liefst 17 nederlagen aan, waardoor de Amsterdamse vereniging in een grote crisis verkeerde. Wanneer we het huidige kalenderjaar ernaast zetten, komt het huidige Ajax echter opvallend dichtbij de statistieken van bijna 60 jaar geleden.

De club liep in 2023 namelijk in de nationale én Europese competities tegen 14 nederlagen aan. Dat heeft voor een belangrijk gedeelte met het huidige seizoen te maken. Gedurende de eerste helft van dit jaar verloor Ajax onder Alfred Schreuder en John Heitinga viermaal. Na de zomerstop kon Ajax bij dat aantal maar liefst 10 nederlagen optellen, waarmee het op het gebied van verliespartijen het op een na slechtste seizoen ooit in het Betaald Voetbal was. Daarnaast liep een wedstrijd van Ajax 14 keer uit op een gelijkspel. Het betekent dat het winstpercentage van de Amsterdammers in 2023 uitkomt op 46 procent.

Prijzenregen stopt voor de Amsterdammers

Sinds de komst van Erik ten Hag was Ajax vrijwel elk kalenderjaar verzekerd van een hoofdprijs, al was het maar de Johan Cruijff Schaal. In het kalenderjaar 2023 lukte het echter niet om een hoofdprijs in ontvangst te nemen. In de competitie viel Ajax buiten de top 2, waarmee het Champions League-voetbal misliep, in de bekerfinale ging het na penalty’s onderuit tegen PSV en Europees gezien was het onder Heitinga al snel klaar. Ook in het aankomende jaar lijkt het erop dat Ajax met lege handen zal staan, gezien het feit dat het vijfde staat in de Eredivisie en is uitgeschakeld in de KNVB Beker. In de Conference League heeft het echter nog wel kans om verder te komen.

De laatste keer dat de Nederlandse recordkampioen na een kalenderjaar zonder een prijs stond, was in het jaar 2017. Ajax greep in dat jaar net naast de titel en zag Feyenoord de kampioenschaal binnenslepen. In de Europa League hadden de supporters destijds echter wel iets om van te genieten. Het lukte Ajax onder leiding van Peter Bosz namelijk om de finale van het tweede Europese toernooi te behalen, waarin het verloor van Manchester United. Hoewel de Amsterdammers uiteindelijk geen zilverwerk omhoog mochten houden, was het seizoen gevoelsmatig bepaald niet mislukt. Vergeleken met 2023 was het dan ook een geheel andere situatie.

Na 16 speelronden zelden zo weinig punten

Alle Nederlandse clubs hebben in de winterstop 16 speelronden achter de rug, waarbij Ajax op de vijfde plaats staat met een puntenaantal van 25 punten. Wanneer we dit aantal vergelijken met het verleden, dan blijkt dit lage puntenaantal lang geleden te zijn. Zo had Ajax in de afgelopen 4 seizoenen na 16 speelronden 32 punten (2022-2023), 45 punten (2021-2022), 44 punten (2020-2021) en 38 punten (2019-2020). Het toont nog maar eens aan dat Ajax, gezien het feit dat het eerder in het seizoen op de laatste plaats stond, relatief tevreden mag zijn over het klimmen op de ranglijst, maar dat het een flinke val heeft gemaakt ten opzichte van de laatste jaren.

Uitsluitend de jaren 1980-1981 en 1964-1965 waren in de eerste 16 speelronden slechter. Destijds kregen clubs slechts 2 punten per overwinning, waardoor we voor een vergelijking moeten omrekenen. In het historisch slechte 1964-1965 had Ajax met de huidige puntentelling 17 punten gehad. Het haalde destijds namelijk 5 overwinningen, 2 gelijke spelen en 9 nederlagen. Ook het voetbaljaar 1980-1981 was slechter dan het huidige seizoen. Leo Beenakker was in dat jaar hoofdtrainer van Ajax en kwam niet verder dan 24 punten. In de latere jaren zou de club in de eerste 16 speelronden volgens de nieuwe puntentelling telkens meer dan 25 punten halen.

Historisch hoge transferuitgaven van Ajax

Nog nooit gaf het clubbestuur van Ajax zoveel geld aan transfers uit als in 2023. Sven Mislintat kreeg afgelopen zomer de gelegenheid om eens flink geld uit te geven en dat hebben de Amsterdammers geweten. Maar liefst 110 miljoen euro werd er in totaal op tafel gelegd om de selectie van nieuwe spelers te voorzien, maar het merendeel van de nieuwelingen bleek niet het niveau van Ajax te hebben. Waar het een jaar eerder al 105 miljoen euro neertelde voor versterkingen, werd het record dit kalenderjaar dus direct overtroffen. In de drie jaren ervoor betaalde Marc Overmars nog 18,5 miljoen euro (2021), 40 miljoen euro (2020) en 58 miljoen euro (2019).

Hoewel Ajax deze zomer Edson Álvarez, Jurriën Timber, Mohammed Kudus en Dusan Tadic liet vertrekken, zorgde het opgebrachte transfergeld niet voor een record. Mislintat slaagde erin om 156 miljoen euro binnen te slepen, maar de jaren 2022 en 2019 waren hoger. In 2019 verkocht Ajax na een glansrijk Champions League-jaar onder meer Frenkie de Jong en Matthijs de Ligt, wat 220 miljoen euro in het laatje bracht. Drie jaar later liet de club Antony voor een recordbedrag naar Manchester United gaan en nam het van nog een aantal spelers afscheid, waardoor de opbrengsten in totaal 216 miljoen euro waren.

Dit jaar kwamen 3 verkochte spelers terecht in het rijtje van de grootste verkopen ooit. Zo vertrok Mohammed Kudus voor 43 miljoen euro naar West Ham United, wat hem op de vijfde positie aller tijden brengt. Jurriën Timber leverde slechts 3 miljoen euro op en staat daardoor op de zevende plek. Edson Álvarez sluit de top 10 sinds kort af met een opbrengst van 38 miljoen euro. Daarnaast kwamen 2 spelers in het rijtje van de grootste aankopen ooit terecht. Ajax moest 20,5 miljoen euro op tafel leggen om Josip Sutalo te contracteren, waarmee hij op de vierde plek staat. Georges Mikautadze kostte 16 miljoen euro en staat op plek 9.

Hato een van de jongste debutanten ooit

Met Jorrel Hato had Ajax dit kalenderjaar een van de grootste lichtpuntjes te pakken. De centrale verdediger annex linksback debuteerde op een leeftijd van 16 jaar, 10 maanden en 29 dagen voor het eerste team, waarmee hij slechts twee spelers voor zich hoeft te dulden. Ryan Gravenberch was onder Ten Hag de jongste debutant met 16 jaar, 4 maanden en 7 dagen. In de jaren ’90 kwam Clarence Seedorf eveneens op jonge leeftijd in Ajax 1 terecht. De voormalig middenvelder maakte zijn debuut toen hij 16 jaar, 7 maanden en 27 dagen was. Hato komt daardoor ruim een half jaar tekort voor het record, maar kan met zijn huidige rol in het team dik tevreden zijn.