Ajax-probleem door Ziyech

Ajax kreeg Hakim Ziyech (opnieuw) in beeld als opvolger voor Antony. De Marokkaanse aanvallende middenvelder annex aanvaller mag vertrekken bij Chelsea, maar niet voor een appel en een ei. Dat Ajax honderd miljoen euro binnenhaalt met de overgang van Antony naar Ajax betekent niet dat de komst ook zeker is. Sterker nog: ook mét Ziyech, zit er nog steeds een hoop onzekerheid in de aanval van de Amsterdammers. 

De afwezigheid van Antony in de wedstrijd van Ajax tegen FC Utrecht was opnieuw hét onderwerp van gesprek. Na een nieuwe week vol met trainingen verliep de connectie tussen de andere type rechtsbuiten (Steven Berghuis, red.) een stuk vlotter dan in de eerste wedstrijd dat de oud-aanvoerder van Feyenoord deze rol tegen Sparta Rotterdam invulde. Berghuis was met een doelpunt en een assist van grote waarde in de 2-0 overwinning van de Amsterdammers, was naar eigen zeggen “nooit weggeweest” en dus ook niet terug op zijn belangrijke Ajax-plek, maar zal toch de mogelijke komst van Ziyech of een andere buitenspeler met argwaan aanvaarden. Dat terwijl de buitenspeler tegen Utrecht bewees dat hij wel degelijk een meerwaarde kan hebben zo lang het de rest van het team op de kwaliteiten van Berghuis is afgestemd – en dat is niet op de zijlijn hangen en wachten totdat je een actie kunt maken. 

Ajax

Dat de Amsterdammers de transfermarkt op gaan na het definitief maken van de transfer van Antony, lijkt echter wel vast te staan. Trainer Alfred Schreuder was duidelijk: hij wil niet dat Antony vertrekt. Dat de Braziliaan de Johan Cruijff ArenA toch gaat verlaten, maken de stellige woorden van de Ajax-trainer (en de rest van het bestuur van de club) meer een onderhandelingstactiek dan uitspraken uit ijdele hoop. Dat de club een Ibrahimovic-scenario wil voorkomen met Antony, lijkt echter ook zonder externe versterkingen mogelijk te zijn. Helemaal wanneer het elftal steeds beter ingespeeld / afgestemd wordt op een type zoals Berghuis op de rechterflank. Dat de Nederlands international een vergelijkbare speler is met Ziyech, maakt de interesse voor de Chelsea-vleugelspeler des te opmerkelijker. 

Nu kunnen we hier zinnen vuil maken aan de verschillen tussen de speelstijlen, de personen en de technische vaardigheden van de twee buitenspelers annex aanvallende middenvelders. Er is één belangrijk verschil waarom Ajax liever met Ziyech dan met Berghuis speelt: de oud-speler van FC Twente, VVV-Venlo AZ en Feyenoord kwam tijdens zijn Engelse avontuur tot elf wedstrijden bij een degradatiekandidaat in de Premier League en werd daarna weer verhuurd. Ziyech, die Ajax verruilde voor de top tien van het mondiale voetbal en kwam tot 84 wedstrijden, veertien doelpunten en tien assists. 

Op het fysieke vlak na heeft Ziyech eigenlijk op elk aspect nét wat meer inhoud dan Berghuis. Iets meer balans in zijn dribbels. Iets meer vaardigheid aan de bal. Iets beter schot. Iets beter inzicht. Het zijn de details die in de topwedstrijden het verschil kunnen maken – en in alle eerlijkheid: dat verschil maakte Antony bij Ajax in de Champions League óók niet. Dat de Amsterdammers met Ziyech een speler in huis halen die zichzelf al heeft bewezen op dat niveau en dat Berghuis vorig seizoen op de momenten dat het moest (lees: Benfica-wedstrijden) niet de hoofdrol kon pakken, zorgt ervoor dat Ajax uiteindelijk bij eenzelfde type uitkomt als de huidige vervanger van Antony. Dat maakt een transfer van de Marokkaan, hoe duur dan ook, sowieso een verbetering op basis van het huidige spelersmateriaal. Maar is dat ook wat Schreuder en Ajax nodig hebben? 

Antony

Waren de grootste meerwaarde van Antony zijn 24 doelpunten en 22 assists in 82 wedstrijden voor de Amsterdammers? Nope. Met 0,56 beslissende acties (doelpunt/assist) per Ajax-wedstrijd was hij een belangrijke kracht voor de aanvallende productie van de Amsterdammers en daarmee vergelijkbaar met het rendement op basis van doelpunten en assists dat Cody Gakpo bij PSV (0,59 per wedstrijd) laat zien. Het grootste verschil tussen deze twee is dat Gakpo dit gemiddelde haalde over 143 wedstrijden en dus nog steeds hoger scoort dan Antony, waaruit blijkt dat er ook in de Eredivisie op dit moment spelers rondlopen die (veel) rendabeler zijn dan Antony. 

Dat wordt ook tot in den treure aangehaald op het moment dat de mega-transfer van de Braziliaan besproken wordt. Zijn rendement is ook niet hetgeen wat Antony honderd miljoen euro waard maakt. Er zijn maar weinig spelers in het Europese voetbal die een tegenstander in zo’n korte (dribbel)tijd tot zo veel keuzes, en dus potentiële fouten, dwingen wanneer Circus Antony de deuren opent. Kijk je naar het huidige Manchester United, dan heb je met mannen als Marcus Rashford, Bruno Fernandes, Christian Eriksen en mogelijk Cody Gakpo al meer dan genoeg scorend vermogen in een potentiële basiself. Dat Ten Hag Cristiano Ronaldo nog achter de hand heeft, en als hij vertrekt een mogelijk nieuwe spits, en Anthony Martial bezig is aan een tweede United-leven, zijn nóg meer koren op die molen. 

In diezelfde zones heb je met Jadon Sancho iemand met een (zeer) korte dribbel en met Anthony Elanga iemand met veel explosiviteit, maar niemand die de gulden middenweg tussen die twee is. Daardoor komt United consequent snelheid in de kleine ruimte tekort om de tegenstander tot keuzes te dwingen (met Sancho, red.) en is er door die defensieve instelling van de tegenstander vrijwel geen ruimte om, zoals tegen Liverpool wel het geval was, de explosiviteit van een speler zoals Elanga te gebruiken. Aangezien je met Antony dat gezamenlijke pakket wel hebt en Manchester United, zoals tegen Southampton, in vaak in de spelsituatie waarin één geslaagde dribbel en één korte pass het verschil kunnen maken tussen een grote kans voor United of het verdedigen van een counter na balverlies, is dat de club honderd miljoen euro waard. Op het veld kan dat, op basis van een vijfjarig contract en een optie voor nóg een jaar, in deze voetbalwereld zonder problemen het dubbele opleveren voor United. 

Hakim Ziyech 

Maar nog belangrijker: Ajax gaat dat inleveren, vooralo als het Ziyech terughaalt naar de Johan Cruijff ArenA. De Marokkaan is in veel opzichten een verbeterde versie van Berghuis, zowel als rechtsbuiten als aanvallende middenvelder, maar op het moment dat je het systeem niet om de (cross)passes van de spelmaker laat draaien, is de impact van de rechtsbuiten nóg minder. Dat Ziyech vanuit een dergelijke rol kan domineren, dat heeft hij al meerdere malen laten zien. Dat komt Ajax in de Champions League en in de topwedstrijden in de Eredivisie goed van pas, daar ligt immers de ruimte achter de defensie en tussen de linies. Op het moment dat er tegen de Sparta’s en FC Utrechts van deze wereld gespeeld wordt, vallen dat soort ballen meestal in de zone waar een back, een centrale verdediger en vaak óók nog een verdedigende middenvelder in de buurt van de aanvaller staan. 

Op die manier blijf je afhankelijk van de momenten dat de rechtsbuiten in een bepaalde positie gespeeld kan worden voordat de aanval los kan – en dat zorgt voor een bepaalde voorspelbaarheid in het spel. Die voorspelbaarheid was weg toen Bergwijn én Antony, twee spelers die in de kleine ruimte kunnen dribbelen en na hun explosieve begin van de dribbelactie ook op hoog tempo door dribbelen, van beide kanten dezelfde onvoorspelbaarheid brachten en de centrale verdediger, de back en verdedigende middenvelder uit hun defensieve posities trekken en daarmee ruimte creëren voor de lopers op het middenveld, om Brobbey als aanspeelpunt te kunnen gebruiken of voor eigen succes te gaan. 

Heb je alléén Bergwijn, komt er automatisch meer focus op het centrale middenveld. Aangezien daar Edson Álvarez vrijwel wekelijks de Ajacied is met de meeste passes – vanwege zijn positie als verdedigende middenvelder is hij niet alleen het slot op de deur, maar in eerste fase van de opbouw vaak ook het eerste aanspeelpunt/verbindingsspeler voor het van-links-naar-rechts-en-weer-terug-voetbal en krijg je wedstrijden zoals tegen Sparta en FC Utrecht: veel duels, traag spel, wel een overwinning, maar ook spierpijn van het samenknijpen van de billen. Dat Ajax met Francisco Conceição al een speler in huis haalde de in de geest van Antony kan spelen en met Sontje Hansen een aanvallende uitblinker, die ook als nummer tien zou kunnen spelen, in huis heeft, is het vooral de keuze van Alfred Schreuder die het verschil gaat maken of Ajax een type Ziyech haalt, voor de meer ‘buitenspeler’ Calvin Stengs gaat of uiteindelijk uitkomt bij een kleine dribbelaar zoals Justin Kluivert. Op basis van het huidige spelersmateriaal van de Amsterdammers, is Ziyech niet eens de meest voor de hand liggende optie.

TIP: 1.20x je inleg als Ajax als eerste scoort én wint volgende week, tegen SC Cambuur!