Ajax-talentenmachine: krijgt de jeugd voldoende kansen?

Ajax heeft dit seizoen met John Heitinga een interim-trainer in huis die veel oog heeft voor de Amsterdamse talenten. Onder leiding van de voormalig verdediger mochten Jorrel Hato, Mika Godts en Silvano Vos al hun debuut maken. Daarnaast geeft Heitinga Youri Baas voorlopig de voorkeur boven de aangetrokken Owen Wijndal. Betekent dit dat de jeugdopleiding van de club nog altijd op volle toeren draait? Of krijgen de jeugdspelers juist te weinig de kans in de A-selectie?

Kritiek op Ajax-beleid

Na de Fluwelen Revolutie van Johan Cruijff besloot Ajax het over een geheel andere boeg te gooien. Voortaan wilde de club niet zomaar spelers meer aantrekken, maar allereerst kijken wat het in de eigen jeugdopleiding had rondlopen. Algemeen directeur Edwin van der Sar en directeur voetbalzaken Marc Overmars wilde elk jaar minstens twee tot drie jeugdspelers laten doorbreken en daarmee geld genereren wanneer deze talenten verkocht zouden worden. Onder Frank de Boer maakte Ajax een flink begin en dat wist de club in de jaren erna verder uit te breiden.

De afgelopen jaren klinkt de kritiek echter steeds luider dat de jonge spelers bij Ajax nauwelijks nog de kans krijgen in het eerste elftal. Aangezien Ajax zichzelf het doel heeft gesteld om jaarlijks op Europees niveau te kunnen presteren, is het instapniveau vaak te hoog om spelers op een natuurlijke manier in het basisteam te laten terechtkomen. Wij zetten de debutanten uit eigen jeugdopleiding op een rij en onderzoeken hoe het zit met de kansen die de jeugdspelers in de praktijk krijgen.

Seizoen 2018/2019 – 3 debutanten

Erik ten Hag begint in het seizoen 2018/2019 aan zijn eerste gehele seizoen bij Ajax en heeft daarbij direct de druk op zijn schouders liggen. Desondanks besluit hij gedurende het voetbaljaar om drie spelers te laten doorbreken. Allereerst komt Kai Sierhuis op 11 augustus 2018 in het thuisduel met Heracles Almelo (1-1) in de ploeg. De aanvaller, die inmiddels bij Stade Reims speelt en in Frankrijk voornamelijk invalbeurten krijgt, wist bij Ajax nooit door te breken en vertrok na enkele verhuurperiodes.

Een maand later bracht de oefenmeester Ryan Gravenberch in het met 3-0 verloren duel met PSV binnen de lijnen. De middenvelder wist in de jaren die volgden uit te groeien tot dé vervanger van Frenkie de Jong en dwong afgelopen zomer een transfer naar Bayern München. Hoewel hij in Duitsland amper aan spelen toekomt, liet hij bij Ajax zien dat hij in staat is om zich uiteindelijk op het veld te knokken. Tot slot debuteerde Noa Lang, die na zijn periode bij Ajax positief opviel bij Club Brugge, zich in Oranje werkte en nog altijd hoopt op een mooie transfer.

Seizoen 2019/2020 – 3 debutanten

Sergiño Dest had aan het begin van het seizoen 2019/2020 het geluk dat Noussair Mazraoui geblesseerd raakte, waardoor hij de mogelijkheid had om zich aan Ten Hag te bewijzen. De Amerikaanse international deed dit dermate goed dat de oefenmeester hem vrijwel het gehele seizoen liet staan en zichzelf ontwikkelde tot een onbetwiste basisspeler. In de zomer van 2020 maakte de rechtsback een mooie overstap naar het Barcelona van Ronald Koeman. Inmiddels is hij verhuurd aan AC Milan en lijkt zijn loopbaan op een dood spoor te zijn beland.

Vlak voor de kerstdagen van 2019 was het de beurt aan Sontje Hansen. Tegen ADO Den Haag (6-1 zege) mocht hij opdraven en maakte hij een uitstekende indruk, maar het zorgde er in de jaren die volgden niet voor dat hij doorgroeide. Hansen beschikt over een aflopend contract en gaat de club naar verluidt dan ook transfervrij verlaten. In maart van 2020 mocht Jurriën Timber als derde jeugdspeler zijn eerste wedstrijden spelen. De centrale verdediger behoort nog altijd tot een van de basisspelers van Ajax.

Seizoen 2020/2021 – 4 debutanten

Opvallend genoeg behoren drie van de vier debutanten uit het seizoen 2020/2021 nog altijd tot de A-selectie van Ajax. Op 31 oktober maakte Brian Brobbey allereerst zijn debuut. De centrumspits vertrok in de zomer van 2021 naar RB Leipzig, waarna Ajax hem na een teleurstellend jaar voor meer dan 15 miljoen euro weer terughaalde. Een maand later kreeg Devyne Rensch de kans. De defensieve kracht weet nog altijd niet te overtuigen, maar kan onder Heitinga wel veelal op een basisplek rekenen.

Als derde mocht zowel Kenneth Taylor als Victor Jensen in de thuiswedstrijd tegen PEC Zwolle (4-0 zege) opdraven. Taylor had op dat moment nog ‘de pech’ dat hij Gravenberch voor zich had, maar na diens vertrek richting de Bundesliga pakte hij zijn kans. Jensen wist daarentegen nooit een reeks basisplaatsen af te dwingen en vertrok na jarenlang voor Jong Ajax te hebben gespeeld naar FC Utrecht. Bij de Domstedelingen kon hij dit seizoen al meermaals rekenen op speelminuten in de Eredivisie.

Seizoen 2021/2022 – 4 debutanten

Wanneer we naar het seizoen 2021/2022 kijken, dan valt het op dat de talenten een stuk minder speeltijd krijgen. Zo galmt de naam van Amourricho van Axel Dongen, die op 16 januari 2022 zijn debuut maakte, al jarenlang door de jeugdopleiding, maar krijgt hij in de A-selectie nauwelijks de kans om zijn talenten te laten zien. Het resulteert erin dat hij komende zomer waarschijnlijk transfervrij vertrekt. Liam van Gelderen, die drie maanden later debuteerde, speelt inmiddels zelfs al voor het waarschijnlijk degraderende FC Groningen.

Twee andere talenten kwamen al vaker op het wedstrijdformulier van Ajax voor. Op 30 april 2022 speelde Youri Regeer zijn eerste duel met Ajax tegen PEC Zwolle. Anass Salah-Eddine mocht op 16 mei van dat jaar op bezoek bij Vitesse (2-2 gelijkspel) zijn eerste wedstrijd spelen. De laatste speler is bezig aan een verhuurperiode bij FC Twente die voor hem uitstekend verloopt. Hij zal dan ook hopen dat hij in de voorbereiding op het nieuwe seizoen de kans krijgt bij Ajax, wat eveneens het moment voor Regeer zal zijn om zichzelf te bewijzen.

Seizoen 2022/2023 – 6 debutanten

De afgelopen seizoenen zijn er nooit zoveel debutanten geweest als in het huidige voetbaljaar. In augustus van 2022 was het allereerst de beurt aan Youri Baas, die onder Heitinga een basisplek afdwong en daarmee Wijndal uit de basis duwde. Op 8 januari mochten vervolgens twee talenten voor het eerst op het veld verschijnen. Christian Rasmussen en Kian Fitz-Jim, die hun minuten voornamelijk bij Jong Ajax maken, kregen namelijk de kans van de inmiddels ontslagen hoofdtrainer Alfred Schreuder.

De andere drie talenten maakten hun debuut onder leiding van Heitinga. Dat is niet vreemd, want als voormalig hoofdtrainer van Jong Ajax weet de oefenmeester welke talenten er binnen de club rondlopen. Jorrel Hato stond tegen Cambuur-uit (0-5 overwinning) voor het eerst binnen de lijnen, terwijl Mika Godts en Silvano Vos afgelopen weekend gezamenlijk tegen Fortuna Sittard (4-0 zege) speelden. Het was voor het tweetal een mooie bekroning op het werk dat het dit seizoen bij Jong Ajax verrichtte.

Middenvelders en aanvallers gezocht

De laatste vijf seizoenen tonen aan dat er jaarlijks nog altijd voldoende doorstroming van talenten is en dat de jeugdspelers daarom de mogelijkheid hebben om zich te bewijzen. Als we de posities onder de loep nemen, is het echter wel opvallend te noemen om te zien dat het voornamelijk verdedigers zijn die bij Ajax in het eerste team slagen. Op het middenveld zien we uitsluitend Gravenberch die het ver heeft geschopt, terwijl de aanvalslinie helemaal dun is bezaaid.

Hoewel er de afgelopen jaren verschillende aanvallende debutanten op het veld te zien waren, lukte het alleen Brobbey om op te vallen bij het brede publiek. Dit seizoen kan hij sporadisch rekenen op een basisplek, maar de komende jaren lijkt hij vrijwel alles in huis te hebben om in Amsterdam te slagen. De Ajax-jeugdmachine draait kortom op volle toeren, maar de club zou er verstandig aan doen om een goede analyse te maken waarom de doorgekomen talenten niet over alle linies zijn verdeeld.