Xavi verslaat Koeman, maar met gevaarlijke trucjes

FC Barcelona maakt zich klaar voor de clash met Manchester United in de Europa League. Afgelopen zondag won de Catalaanse topclub bijna met de ogen dicht van Cádiz. Trainer Xavi heeft een hecht onoverwinnelijk elftal gesmeed met dubieuze hulp van bovenaf, dat slechte wedstrijden ook betrekkelijk eenvoudig wint. Hoe kwam dit Barça tot stand en hoeveel beter doet Xavi het ten opzichte van zijn voorganger Ronald Koeman?

Barcelona is op weg naar de titel in LaLiga. De mannen van Xavi hebben een voorsprong van 8 punten opgebouwd op de enige concurrent Real Madrid. Sinds de 3-1-nederlaag bij de Clásico in Madrid (16 oktober) haalde Barça liefst 37 van de mogelijke 39 punten. Alleen Espanyol hield Barcelona in Camp Nou op een gelijkspel (1-1).

Barcelona heeft tegen de natuur in een muur gebouwd

Wat bij dit Barcelona opvalt is dat het niet alleen veel scoort (45 keer in 22 duels), maar vooral weinig treffers tegen krijgt: zeven. Doelman Marc-André ter Stegen hield tegen Cádiz alweer voor de 17^e keer het doel schoon. In de geschiedenis van LaLiga was er nog nooit een doelman die in 22 wedstrijd zoveel clean sheets noteerde. Ook de 7 tegengoals in 22 wedstrijden is een competitierecord.

Voorheen waren die records in handen van Francisco Liaño. In het seizoen 1993-1994 keepte hij een geweldig seizoen namens Deportivo La Coruña. Na 22 duels stond hij op 9 tegengoals en 16 clean sheets. Aan het eind van de rit hield hij 26 keer de nul en kreeg in 38 wedstrijden slechts 18 tegendoelpunten (nog altijd een record). Deportivo eindigde als tweede op gelijk puntenaantal met kampioen Barcelona. Op onderling resultaat mocht Barça zich tot kampioen kronen. Op basis van doelsaldo had Depor het overigens ook niet gered. Bij Barcelona werden toen heel veel doelpunten gemaakt en was een saldo van 91-42 ruim voldoende om La Coruña’s 54-18 te verslaan.

Het huidige Barcelona houdt de boel vooral gesloten achterin. Dat ligt niet alleen aan Ter Stegen. Eric García, Ronald Araújo, Jules Koundé en Andreas Christensen zijn stuk voor stuk topverdedigers. Op het middenveld krijgt Frenkie de Jong eindelijk vleugels en zien we zijn beste versie tot nu toe bij Barcelona. Met Pedri en Gavi heeft Barcelona twee van de talentvolste middenvelders ter wereld lopen en dan heeft Xavi ook nog routinier Sergio Busquets, Sergi Roberto en Franck Kessié. Voorin heeft Barcelona weer een goalgetter met Robert Lewandowski (15 doelpunten) en daar omheen lopen aanvallers als Ansu Fati, Ferran Torres, Raphina en de opgeleefde Ousmane Dembélé.

Groot verschil tussen opstellingen Xavi en Koeman

De laatste opstelling van Xavi’s Barcelona (tegen Cadíz) laat duidelijk het huidige elftal zien en het verschil met het Barcelona van zestien maanden geleden. De laatste formatie van Ronald Koeman in het met 1-0 verloren LaLiga-duel bij Rayo Vallecano, op 27 oktober 2021.

Van de huidige basis stonden alleen Ter Stegen, García en Sergi Roberto (destijds rechtsback) ook in de laatste startopstelling van Koeman. Elf van de twintig spelers van de vorige wedstrijdselectie waren er bij de laatste wedstrijd van Koeman niet bij. Xavi heeft nu niet alleen de beschikking over heel wat meer en andere spelers, de kwaliteit is duidelijk omhoog gegaan. Koeman had te maken met een kwaliteitsarmere selectie en had ook nog eens te maken met veel blessures (De Jong, Araújo, Dembélé, Fati en Pedri).

Koemans Barcelona scoorde meer

Xavi nam negen dagen na het ontslag van Koeman het trainersstokje van Barça in handen. Inmiddels heeft hij 474 werkdagen erop zitten. In 71 wedstrijden kwam zijn Barcelona tot 46 zeges, 13 gelijke spelen en 12 nederlagen. Een gemiddelde van 2,13 punten per wedstrijd*. Gemiddeld scoort zijn Barcelona 2,01 keer per duel en krijgt het 0,99 doelpunt tegen.

Koeman werkte van 19 augustus 2020 tot en met 28 oktober 2021 voor Barcelona (435 dagen). 67 duels was hij de trainer en won zijn team 40 keer, speelde 11 keer gelijk en verloor 16 maal.  Een gemiddelde van 1,96 punten. Koemans Barcelona maakte meer doelpunten met een gemiddelde van 2,10 per wedstrijd. Wel kregen de Blaugrana van Koeman wat meer tegentreffers: 1,15 per wedstrijd.

In de ongeveer vergelijkbare periode deed Xavi het op basis van statistieken, maar ietsje beter. Dat terwijl Xavi in de Spaanse (en vooral Catalaanse) media de lucht in geschreven wordt. Bij Koeman was er zelfs kritiek na overwinningen.

Koeman kampte met blessures en een eigenwijze voorzitter

Xavi gebruikte tot nu toe liefst 48 spelers, terwijl Koeman in zijn periode maar 36 spelers benutte. Koeman had dus met veel blessures te maken, maar het was in zijn tijd ook lastig om spelers aan te trekken.

Barcelona weet al een tijdje dat het moet bezuinigen, maar gaat daar – zeker de laatste jaren – op een speciale manier mee om. In de tijd van Koeman verkocht Barça voor een kleine 200 miljoen euro aan spelers. Uit de Catalaanse portemonnee werd ruim 110 miljoen euro gehaald om nieuwe spelers aan te trekken. Het overgrote deel (60 miljoen) werd betaald aan Juventus voor miskoop Miralem Pjanic. Verder kreeg Koeman transfervrije spelers als Memphis Depay, Sergio Agüero en Eric Gacía. Luuk de Jong kwam op huurbasis over van Sevilla.

De huidige bondscoach van het Nederlands elftal kreeg dus niet de crème de la crème en dat had veel te maken met de entree van Joan Laporta in maart 2021. De Johan Cruijff-bewonderaar en nieuwe voorzitter leek goedgezind voor de Nederlandse coach, maar Koeman was niet ‘zijn coach’, op meerdere manieren. Laporta had al bij het ingaan van zijn tweede periode als voorzitter voorgenomen dat zijn goede vriend Xavi de nieuwe coach moest worden. De geboren Catalaan was een meestertacticus als speler en dat hij maar een klein beetje ervaring had (twee jaartjes bij de Qatarese topclub Al-Sadd), maakte niets uit. Xavi pleitte voor aanvallender voetbal dan Koeman en bovenal wilde Laporta een eigen aanstelling, niet een trainer die kwam uit de periode van de vorige voorzitter.

Messi verbloemde matig Barcelona

Vervelend voor Laporta was dat Koeman de Copa del Rey won met Barcelona en het dus belachelijk zou zijn om de Nederlandse trainer in de zomer van 2021 op straat te zetten. Het was uitstel van executie. Een stroef begin aan het seizoen 2021-2022 luidde het einde in van Koeman. Lionel Messi kon het jaar ervoor de kwaliteitsarmoede in Barcelona nog verbloemen, maar na het vertrek van de Argentijnse superster naar PSG was het trekken aan een dood paard voor Koeman. In die zomer kreeg de Nederlandse trainer dan ook alleen maar transfervrije of huurspelers, want Laporta wilde niet de portemonnee trekken voor Koeman.

Na een hoopvolle Clásico (ondanks een 1-2-verlies) verloor Barcelona met 1-0 bij Vallecano en was het doek gevallen voor Koeman. De publieke opinie was al lange tijd tegen hem en de culers (supporters van Barcelona) konden het niet verkroppen dat het ooit zo machtige Barcelona was afgegleden tot matige ploeg die met heel veel moeite puntjes sprokkelde.

Xavi’s Barcelona ging door met kwakkelen totdat Laporta de trucendoos opengooide

Laporta verwelkomde Xavi, maar na een kort schokeffect ging Barcelona verder met kwakkelen. Van de 8 wedstrijden nog gespeeld in 2021 werden er 3 gewonnen, 3 gelijk gespeeld en 2 verloren. Hetzelfde ritme als onder Koeman dus. De winter brak aan en plots haalde Laporta Ferran Torres van Manchester City voor 55 miljoen. Pierre-Emerick Aubameyang kwam transfervrij over van Arsenal.

Na een seizoen waarin Barcelona in LaLiga opkrabbelde en keurig op de tweede plaats eindigde (op liefst 13 punten achterstand van Real Madrid), maar Europees en in de Copa afging, ging Laporta los op de transfermarkt. Raphinha, Koundé, Lewandowksi en Pablo Torre kwamen voor ruim 160 miljoen euro en daarnaast werden transfervrije spelers gehaald met een dik contract zoals Kessié, Christensen, Bellerín en Marcos Alonso.

Leningen zijn zorgen voor later in Barcelona

Hoe kan dit? Zo schreeuwde men in Spanje en ver daarbuiten. Diezelfde Laporta had bij zijn aanstelling nog gerept over het ene na het andere lijk dat uit de kast van de vorige voorzitter viel. Bovendien is het geen groot geheim dat Barcelona een schuld heeft van ruim 1 miljard euro. LaLiga had al aangegeven dat er eerst voor meer dan 100 miljoen moest bezuinigd worden voordat er gedacht mocht worden aan nieuwe aankopen.

Laporta heeft zo zijn boekkundige trucjes. Hij maakte van kortlopende leningen langlopende leningen, sloot doodleuk nieuwe leningen af en verkocht rechten van Barcelona zoals de mediatak. Zo creëerde Laporta geld en zijn de leningen zorgen voor later. Ondertussen werd binnen de selectie elk dubbeltje omgedraaid. De Jong bijvoorbeeld ging flink achteruit in zijn salaris, maar ook clubmensen als Gerard Piqué en Sergio Busquets leverden miljoenen in voor hun Barça. Op deze manier mocht Barcelona volgens de financiële fairplayregels van LaLiga weer spelers inschrijven. LaLiga-baas Javier Tebas zag het argwanend toe.

Wie wordt de volgende topaankoop van Barcelona?

Inmiddels lijkt het erop dat Barcelona het al jaren niet zo nauw neemt met regels en ethiek. Zo zou de club tussen 2001 en 2018 (dus ook in de eerste periode van Laporta) zo’n 6 miljoen euro aan frauduleuze betalingen hebben gedaan aan de vicevoorzitter van de Spaanse scheidsrechterscommissie. De verklaring van Barcelona voor nu is dat het bedrag was voor rapportjes over scheidsrechters en spelregelzaken.

Laporta heeft zo zijn eigen spelregels en voorlopig heeft het effect. Xavi ging door met reorganiseren en kreeg zo’n beetje elke aankoop die hij wilde. De Catalaanse coach zette een stevig fundament neer en hoewel het in Europa nog steeds niet loopt is het in LaLiga een onoverwinnelijk team geworden. Xavi’s statistieken werden steeds beter en hij passeerde zo Koemans prestaties. Barcelona lijkt na vier jaar weer kampioen van Spanje te gaan worden. Feest in Barcelona, maar de vraag blijft hoe lang de euforie aanhoudt. Die leningen moeten ooit betaald worden, of niet? Ondertussen denken Laporta en zijn maatje Xavi alweer aan de volgende topaankoop.  

Lees ook: Xavi blijft hopen op terugkeer Lionel Messi

_{*Statistieken op basis van transfermarkt.es}