Brobbey zet Ajax-keuzes op scherp

Brian Brobbey maakte dit seizoen zijn jaar lang verwachtte terugkeer naar Ajax. De aanvaller stapte transfervrij over naar RB Leipzig, werd na een half seizoen op huurbasis teruggehaald en daarna definitief aangetrokken. De zestien miljoen euro die Ajax neertelde, krijgen vanaf de tweede seizoenshelft écht rendement.

Brian Brobbey kreeg als spits van RB Leipzig eindelijk zijn serieuze kans in het eerste elftal van Ajax. De bonkige spits werd in de tijd dat Sébastien Haller naar Amsterdam werd gehaald, al in verband gebracht met het eerste elftal. Brobbey maakte in de Keuken Kampioen Divisie zijn doelpunten, maar de kans in het eerste elftal bleef uit. Dat Ajax, mede door dat perspectief en een verdubbeling van zijn salaris in Duitsland, daardoor afscheid moest nemen van Brobbey, zorgde er niet alleen voor dat Haller in de eerste helft van vorig seizoen naar ongekende hoogte kon stijgen.

Ajax en de vloek van de nummer negen

Dat Brobbey de Ivoriaans international voorlopig nog niet kan doen vergeten, heeft lang niet alleen met de (jeugdigheid van de) spits in. Toch hebben de spelsituaties waarin Brobbey in zijn uitleenbeurt van vorig seizoen in terecht kwam een vertekend beeld opgeleverd.

Dat begint bij het rendement uit die duels: in elf wedstrijden maakte Brobbey zeven doelpunten en gaf hij één assists. De rol die Brobbey destijds vertolkte (back-up voor Haller of pinch-hitter op het moment dat er een doorbraak geforceerd moest worden) heeft wel veel weg de manier waarop Alfred Schreuder Brobbey in zijn eerste maanden als Ajax-trainer inzette.

Betere prestaties heeft dat echter nog niet opgeleverd: in veertien wedstrijden maakte Brobbey acht doelpunten en gaf hij twee assists. De spits heeft daarmee een vergelijkbaar moyenne met zijn halve seizoen onder Ten Hag. Dat Brobbey in het laatste halve seizoen bij Ajax, volgens Ten Hag ook zijn moeilijkste, meer rendement en beter spel kon leveren dan hij het afgelopen seizoen deed, zorgt er eerder voor dat de randvoorwaarden zijn veranderd dan dat Brobbey vergeten is hoe hij ballen erin moet schieten.

Alleen het systeem waarin de afgelopen vier jaar gespeeld werd bij Ajax is dit seizoen hetzelfde als vorige jaren. Dat kan ook niet anders: met Haller vertrok er een grote, sterke en vooral statische spits bij de Amsterdammers. Als daar geen vergelijkbaar spelersprofiel in de plaats komt – Lorenzo Lucca werd wel aangetrokken, maar met alléén hoog springen en hard schieten kom je er niet bij Ajax.

Een analyse van het vorige seizoen leert al snel dat het vaak aan creatieve dynamiek ontbrak in de voorhoede (door de vaste aanvalsformules van Ten Hag, red.). De oplossing die Schreuder daarvoor blijft opvoeren, zorgt ervoor dat Ajax tegen dezelfde problemen op bleef lopen in de eerste seizoenshelft.

Brian Brobbey vs Mohammed Kudus

Je hoeft de statistieken niet eens te raadplegen om de verschillen tussen Brobbey en Kudus te zien. Brobbey staat ongeveer net zo vaak níét in de punt als dat Kudus wel in de aanval staat. Daardoor is Kudus veel meer betrokken in het spel (28,2 passes per negentig minuten) dan Brobbey (16,5 passes per negentig minuten). Brobbey kwam in de Champions League, in tegenstelling tot Kudus, niet tot scoren. Kudus maakte in zes CL-wedstrijden dit seizoen 0,8 doelpunten per negentig minuten (uit 1, schoten per wedstrijd = 50% conversatie), terwijl Brobbey vijf wedstrijden droog bleef staan.

In de Eredivisie ontstaat er een ander contrast. Kudus schiet gemiddeld 4,5 keer per wedstrijd met 0,9 doelpunten per negentig minuten als gevolg (20% van schoten is doelpunt, red.). Brobbey heeft in de Eredivisie dezelfde doelpuntenscore per negentig minuten als Kudus (0,9). De Nederlandse aanvaller heeft daar minder schoten per negentig minuten voor nodig (3,5), waardoor Brobbey (26%) op basis van positionering/afmaken een stuk effectiever is in de Eredivisie dan Kudus (20%).

Het enige aspect waar Brobbey Kudus écht voorrang moet geven, zijn de individuele acties. Dat lijkt ook de enige overgebleven reden waarom Kudus nog de voorkeur zou krijgen boven Brobbey – los van persoonlijke voorkeuren van de trainer. De Ghanees is in de Eredivisie goed voor 6,2 dribbels (4,1 geslaagd, 66%). Brobbey komt tot 0,8 dribbels per negentig minuten (25% geslaagd).

Dat wijst erop dat deze spelers beter met elkaar kunnen spelen dan elkaar af kunnen lossen als spits: als Brobbey de bal krijgt, heeft hij niet de skills om een actie te maken en als Kudus de bal krijgt kan hij wel een actie maken, maar heeft hij geen diep afspeelpunt in het centrum omdat hij de (ingezakte) spits is.

Alfred Schreuder is aan zet

Dat kan op twee dingen wijzen: Schreuder is, ondanks dat Brobbey onder zijn bewind werd aangetrokken, geen grote fan van de speler Brobbey. Dat de Ajax-trainer in zijn eerste seizoen veel dynamiek en creativiteit van zijn aanvallers verwachtte, in die filosofie geen plek heeft voor Brobbey is in eerste instantie vrij logisch. Dat de Kudus-variant in de spits véél vaker niet heeft gewerkt in de Eredivisie (en Europa) dan wel, is een signaal dat nog lijkt te moeten vallen bij de Ajax-trainer.

Dat laatste kan echter ook te maken hebben met de transferambities van de Ghanees. Afgelopen zomer ging er nog een streep door een transfer naar Everton. Nu zouden clubs als Tottenham Hotspur en Borussia Dortmund op de stoep staan. Groter van statuur en daardoor voor Ajax des te lastiger om de aanvallende middenvelder annex aanvaller in Amsterdam te houden. Kudus zei voor het WK nog dat hij het seizoen in Amsterdam wilde afmaken. De vraag is of dit ook voor de Amsterdammers de beste optie is…

Kijk je puur naar de functionaliteiten van de spitsen van de afgelopen jaren, was het voor de komst van Haller ook al duidelijk dat Ajax zonder fysiek en kopsterke spits moeite had om wedstrijden te winnen. Zakaria Labyad, Quincy Promes en Dusan Tadic werden al gewogen en te licht bevonden op die positie. Wegens gebrek aan beter moest Ten Hag er aan vasthouden, ook omdat Brobbey nog richting zijn doorbraak aan het werken was destijds. Voor Schreuder valt dat daarom niet te stellen. Ten minste: niet op basis van Brobbeys speelstijl en al helemaal niet op basis van zijn rendement.

Ajax-toekomst vol doelpunten of acties?

Schreuders voorkeuren hoeven echter niet de enige reden te zijn dat Kudus ook in de tweede seizoenshelft in de spits staat. Dat heet meer te maken met de investering die gedaan is om Kudus naar Amsterdam te halen dan de verschillen tussen de Ghanees international en Brobbey.

De 22-jarige aanvallende middenvelder annex aanvaller heeft nog een contract tot de zomer van 2025. Kudus stelde in de zomer al een volgende stap te willen maken en heeft zich, mede door zijn lichtpuntrol in het Ajax-shirt en zijn goede beurt op het WK in Qatar, nog meer in de spotlight gespeeld.

Ajax zou de keuze voor Schreuder ook een stuk gemakkelijker maken. Terugblikkend op de eerste seizoenshelft is het lastig om geen herhaling van het spitsendrama voor de komst van Haller te zien. Als de trainer geen keuze daarin maakt, of de keuzes blijft maken die ervoor zorgen dat er eerder achteruitgang in het positiespel te zien is dan progressie.

Dat is vrij logisch als de tegenstander zich alleen hoeft te laten inzakken en alle bewegingsvrijheid van de Ajax-aanvallers is verdwenen. Dat Kudus de enige aanvaller was die zich op regelmatige basis wist los te dribbelen van zijn tegenstander, is in dat soort situaties ook de enige manier om een doorbraak te forceren. Dat Schreuder zichzelf daarmee blijft verplichten om voor Kudus te kiezen – in de spits of op een andere positie – is een situatie die de coach voor zichzelf blijft creëren.

Dat de coach genoeg mogelijkheden heeft binnen zijn selectie om ook op andere manieren tot kansen te komen, lijkt iets wat in de tweede seizoenshelft toch op zijn plek moet gaan vallen. Anders kan Ajax zich op meerdere posities versterken. Als de tactische basis al gewogen en (veel) te licht is bevonden, doe je als club eerder twee stappen terug in het teamproces dan één vooruit.

Go Ahead Eagles

Almere City FC