Competitievervalsing door coronabeleid UEFA?

De Nederlandse clubs in Europa kwamen de afgelopen weken in aanraking met de keerzijde van de corona-crisis. In navolging van PSV reisde ook Ajax zonder basisspelers richting een wedstrijd in het buitenland, maar vloog later alsnog de positief geteste spelers in. Doordat er in de UEFA’s coronaprotocollen niets staat over bepaalde waardes van de virusdeeltjes in het lichaam, ligt competitievervalsing op de loer. 

Op het moment dat Ajax gisteren de wedstijdselectie bekendmaakte voor het Champions League-duel met FC Midtjylland ging er een schokgolf door de Nederlandse voetbalwereld. De Amsterdammers stuurden zeventien spelers richting Denemarken. Vaste basiskrachten als André Onana, Davy Klaassen, Dusan Tadic en Ryan Gravenberch ontbraken op de lijst, maar konden maandagavond alsnog op het vliegtuig stappen. 

Problemen Ajax en PSV

Vorige week ontstond er eenzelfde situatie bij PSV. De Eindhovenaren worden al wat langer geteisterd door besmettingen binnen de selectie en kwamen er bij de landsgrenzen van Cyprus achter dat Eran Zahavi en Jordan Teze het land niet in mochten omdat zij niet voldeden aan de nationale veiligheidsvoorschriften.

Ajax kwam er voor de reis naar Denemarken achter dat de Amsterdammers opnieuw met een grote corona-uitbraak te maken heeft. Voor het Champions League-duel met FC Midtjylland moet Erik ten Hag daarom improviseren. Tijdens de persconferentie voorafgaand aan de reis, was de Ajax-coach daar redelijk rustig onder, al nam hij wel het woord ‘competitievervalsing’ in de mond. 

UEFA’s Coronaprotocollen

Dat de UEFA bepaalde protocollen oplegt bij de wedstrijden in Europa en in de nationale competities, is gezien de tijd waarin we leven niet meer dan logisch. De UEFA stelde in het Return to Play-protocollenboek, waar alle coronaprotocollen onder elkaar staan, dat elke club een zogenaamde ‘corona-officier’ moet aanstellen die als contactpersoon fungeert. Deze contactpersoon moet ervoor zorgen dat er 48 uur vóór een wedstrijd de benodigde testresultaten bij de UEFA aanwezig zijn, waarna er gecheckt wordt of er besmettingen zijn bij gekomen en welke spelers/staff-leden er dus wel of niet aanwezig mogen zijn bij een wedstrijd. 

Het grote minpunt van deze protocollen is het feit dat de UEFA geen enkele zeggenschap heeft over de regelgevingen van nationale en lokale overheden in de verschillende lidstaten. De overkoepelende voetbalbond heeft het UEFA Protocol Advisory Panel ingesteld om ervoor te zorgen dat hun richtlijnen zo goed mogelijk aansluiten bij de verschillende landelijke regelgevingen, maar geeft daarnaast ook aan dat ‘dit orgaan alleen adviezen kan uitbrengen, maar beslissingen alleen door de (lokale) overheden genomen kunnen worden.’ 

Wel is er een ‘bij twijfel’-clausule opgenomen in de protocollen, waar eerder PSV en nu ook Ajax van gebruik maakt. Als een lokale autoriteit – of een club – twijfelt of de speler in kwestie besmet is of niet, kan er een extra test worden gedaan wanneer het bezoekende team in de speelstad aankomt. 

Competitievervalsing?

Met andere woorden: de UEFA kan geen bindende beslissingen nemen over het eigen corona-beleid als het gaat om internationale toernooien zoals de Champions League en de Europa League. Daarvoor heeft het simpelweg geen juridische gronden voor en dat wordt dan ook in de protocollen volledig bij de lokale overheden gelegd. 

Dat er verschillen in het corona-beleid van Europese landen bestaan, is dus in zekere zin meer een politieke dan een sportieve kwestie. Het enige wat wél in de beslissingsratio van de overkoepelende voetbalorganisatie ligt, is beslissen of een speler wel of niet speelgerechtigd is. Wanneer een voetballer volgens de richtlijnen van (lokale) overheden niet voldoet aan de geldende corona-regelementen, wordt deze volgens het protocol direct niet-speelgerechtigd verklaard. Wanneer dit na een tweede test of een test op de speellocatie anders blijkt te zijn, kan dit worden ingetrokken. 

Dat dit verre van ideaal is voor de voorbereiding naar een belangrijke Europese wedstrijd is zo helder als kraanwater. Maar om dat onder het kopje ‘competitievervalsing’ te plaatsen, gaat wellicht ver. Zoals al eerder gemeld: de UEFA kan alleen in een adviserende rol zich bij (lokale) overheden melden, die vervolgens zelf de beslissing moeten nemen om een individu wel of niet toe te laten in hun land. 

Best mogelijke oplossing

Dat er in Denemarken en Cyprus andere regels gelden over de hoeveelheid corona-deeltjes in het lichaam dan in Nederland, heeft dus feitelijk niets te maken met het corona-protocol van de UEFA. Sterker nog: de UEFA doet er veel aan om de competitie zo eerlijk mogelijk te laten verlopen. PSV mocht in een eerder stadium Teze alsnog laten overkomen naar Cyprus en werd ook meteen speelgerechtigd verklaard door de voetbalbond. Eenzelfde scenario is nu ook denkbaar voor Onana, Gravenberch en Tadic.

De UEFA had echter óók de kont tegen de krib kunnen gooien en, op basis van de test die 48 uur van te voren werd afgenomen, een streep te zetten door de inzetbaarheid van de bovengenoemde spelers. Dat de testen van de voetbalbond schijnbaar anti-stoffen signaleert als corona-bestanddelen, is wellicht wel een puntje om naar te kijken. Toch lijkt de bond zich in elke bocht te willen wringen om toch een zo sterk mogelijk elftal voor de Nederlandse voetbalclubs aan de aftrap te laten verschijnen, ook al heeft de UEFA over het beleid van de verschillende landen helemaal niets te zeggen.