Daley Blind redt Nederlands elftal (en Van Gaal)

Daley Blind verloor zijn basisplaats bij Ajax gedurende dit voetbaljaar, maar bij het Nederlands elftal liet bondscoach Louis van Gaal er geen twijfel over bestaan. Blind is bij Oranje weer back in plaats van back-up. Dat zijn voor-assist op Frenkie de Jong minimaal zo knap was als de pass van de FC Barcelona-middenvelder op Cody Gakpo, was echter de laatste reden dat Blind voor de zoveelste keer in zijn carrière een trainer het voetballende ongelijk bewees.

Daley Blind bleef vrijwel onbesproken na de wedstrijd tussen Senegal en Nederland op het WK 2022 in Qatar. De verdediger van Ajax raakte voor de winterstop zijn basisplaats bij Ajax kwijt, maar liet in het shirt van Oranje zien wat Alfred Schreuder en de Amsterdammers missen sinds de ervaren verdediger de bank warm houdt in Amsterdam.

De trainer van de Amsterdammers wil graag Owen Wijndal zien in het eerste van Ajax. Van Gaal heeft de van AZ overgekomen linksback niet nodig op het WK, al heeft dat meer met Wijndals optredens als wingback te maken dan de manier waarop de concurrentiestrijd bij Ajax zich voor de winterstop ontvouwde. Van Gaal bleef blind vertrouwen op Daley, want de bondscoach wist dat er altijd één moment in de wedstrijd komt waarin de 32-jarige grootmeester laat zien hoe je kunt schilderen met je voeten (lees: dat Van Gaal “het geluk weer aan zijn kont heeft hangen”).

Daley Blind

De 84^e minuut liep al een tijdje. Memphis kreeg een beetje ruimte in de zestien en werd op z’n stropdas aangespeeld. De aanvaller van Barcelona controleerde de bal op zijn borst en probeerde de bal over zichzelf en de tegenstanders te lobben. Dat lukte bijna.

Gelukkig stond Frenkie op de juiste plek om de bal te onderscheppen. In plaats van een individuele actie schreeuwde Louis van Gaal in zijn hoofd nog maar eens dat ‘ie simpel moest voetballen. Daarna nam De Jong de beste beslissing van de bijna honderd speelminuten in het Al Thumama Stadium: hij gaf de bal aan Blind. En hoe…

De Jong nam de bal niet eens aan. De middenvelder van Barcelona speelde ‘m, vanuit de lucht, in één keer door naar Blind. De Ajacied liet de bal rustig op de buitenkant van zijn linkervoet vallen, had al gezien dat Memphis in de vrije ruimte bewogen was, maar gaf de pass niet meteen.

Heel even, nog minder dan een seconden, hield hij in zodat Memphis voor zijn man kon komen. Daarna gaf hij een pass zoals Ryan Babel de ballen er vroeger inschoot: van onder zijn lichaam, op de juiste snelheid en nog steeds zo loepzuiver dat één van de weinige driehoekjes tijdens Senegal ervoor zorgde dat Frenkie zichzelf niet in positie hoefde te dribbelen, maar dat hij door zijn teamgenoten in de beste passzone werd vrijgespeeld.

Dat De Jong wordt bejubeld om de pass die hij tientallen keren per seizoen geeft en Cody Gakpo door een enorme inschattingsfout van Senegal-doelman Eduard Mendy – niveautje André Onana tegen Liverpool (2020) – komt vooral onze bondscoach heel erg goed uit. Want voordat Blind die magistrale bal op De Jong gaf, had Oranje niets in te brengen tegen de mannen van Aliou Cissé. De bondscoach van Senegal zorgde met zijn aanvalslinie voor dichte passlijnen naar Berghuis en De Jong, die zonder tempowisselingen in hun loopacties zonder bal ook niet los kwamen van hun directe tegenstanders.

Nederlands elftal

Daardoor bleef het middenveld tussen de aanvallende en middelste linies van de Senegalezen staan. Bij Oranje was er op het middenveld één iemand die wél bewoog zonder bal: Gakpo. De aanvaller van PSV maakte meters zonder de bal te krijgen, maar zette daarmee wel de passlijnen naar spitsen Steven Bergwijn en Vincent Janssen open. Of voor Oranje nóg beter: hij maakte daardoor ruimte voor een dribbelactie van Frenkie de Jong. Omdat Gakpo zonder bal bewoog, kwam er immers ruimte in de zone van de aanvallende middenvelders. Dat De Jong daar met wisselend succes in ging lopen met de bal, had niet alleen te maken met “het vertrouwen in zijn vaardigheid”, zoals Van Gaal dat na afloop verwoordde.

De opties die de rest van het team bood, kunnen echter niet onbeschreven blijven. De invalbeurt van Memphis veranderde in aanvallend opzicht ogenschijnlijk het meeste, maar in de voorste linie liep het niet vast bij het Nederlands elftal – daar kwamen we zonder de dribbels van De Jong en de loopacties van Gakpo niet eens.

Oranje kon aanvallend écht een vuist maken toen Davy Klaassen en Teun Koopmeiners de duels op het middenveld begonnen te winnen. Daardoor kreeg het Nederlands elftal tweede ballen wél in bezit. Dat heeft vaak één voordeel: zo kon Nederland de druk op de defensie van Senegal hoog houden. Belangrijker: zo kon Oranje op basis van positiespel De Jong vrij spelen in plaats dat de middenvelder weer met ongeloof moet strooien omdat ‘ie balbezit houdt terwijl er twee tot drie tegenstanders in z’n nek zitten.  

Dat is mooi voor de kijker, maar daar kwamen ook een groot deel van de mogelijkheden voor Senegal vandaan. Hetzelfde geldt voor de keuze om Berghuis vanaf het centrale middenveld te laten starten. In de ruimte is Berghuis, zowel als dribbelaar als passer, van een heel ander niveau dan het spel dat maandag gevraagd werd. In het kort aanbieden, snel handelen en nog steeds loepzuiver passen blijkt Berghuis al jaren geen topper. Die topprestatie werd echter wel door Van Gaal gevraagd, alleen leek de bondscoach niet de beste voorwaarde samengesteld te hebben om dit te kunnen leveren.

Louis van Gaal

In het grootste deel van de wedstrijd scheepte de bondscoach zijn elftal op met een aardig probleem. Het lukte Oranje niet om de juiste mensen in positie te spelen, de dribbelacties van De Jong en de passes van Berghuis waren in veel opzichten te risicovol voor de zones waarin deze gedaan werden – ter herinnering: Berghuis die een bal voor de eigen zestien over een tegenstander stift en balverlies lijdt op een positie waar Senegal met één pass voor Noppert had kunnen staan.

Dat de doelman van sc Heerenveen in de eerste helft consequent werd overgeslagen in de opbouw, had ook niet echt met Noppert te maken. Van Gaal wist immers dat Oranje in geen enkel geval de lange bal moest gaan spelen, want dan zou hij met zijn gekozen elftal in de problemen komen. Een enkele keer in de eerste helft was dat wel het geval, en dat waren naast de persoonlijke fouten ook de momenten dat Senegal gevaarlijk kon worden.

Noppert was ook de man die z´n armen uitschoof om de bal uit de korte hoek te tikken. Dat de bondscoach (of Frans Hoek) geen voorkeur heeft voor Justin Bijlow en Remko Pasveer bij de aftrap van Argentinië – Saudi-Abrabië een keer bij de grond zou zijn geweest, zijn nog steeds de belangrijkste voordelen voor de doelman van Heerenveen. Los van die doelmanskills is Nopperts belangrijkste kwaliteit is iets wat heel lang miste in Oranje: de nuchterheid van het platteland.

Maar, laten we vooral die heldendaad van Daley Blind niet vergeten. Zo’n bal die de gemiddelde linksback met de binnenkant van zijn linker aanneemt en zichzelf meteen vast zet in een duel met zijn tegenstander, is voor Blind dat ene beetje ruimte dat hij nodig heeft om de wedstrijd met een simpel ogende pass te veranderen van een ontnuchterende avond in een nacht vol dronken voetbalgeluk.