De Ligt zal nog vaker blunderen

Matthijs de Ligt toonde zich een groot verliezer na de nederlaag tegen Tsjechië. De verdediger van Juventus nam de volledige verantwoordelijkheid van de pijnlijke nederlaag op zich. De Ligt gleed in een duel met Patrick Schick uit, maakte hands en werd met rood van het veld gestuurd. De kritiek op de verdediger kwam daarna weer op gang. Of dat terecht is of niet: soms vergeten we één heel belangrijke factor in de carrière van De Ligt. 

Matthijs de Ligt beleefde in de Puskas Arena in Boedapest een herhaling van zijn debuutwedstrijd voor Oranje. In het eerste duel dat de jonge verdediger speelde in Oranje, zakte de verdediger door het ijs. We zijn inmiddels ruim drie jaar verder, maar opnieuw zorgde een fout van De Ligt ervoor dat Oranje na ruim vijftig minuten in de wedstrijd tegen Tsjechië de achtste finale met tien man verder moest. De verdediger gleed in een duel met Patrick Schick uit en sloeg de bal met zijn hand onder zijn vallende lichaam vandaan. De scheidsrechter gaf De Ligt aanvankelijk een gele kaart, maar de VAR greep in en zorgde er uiteindelijk alsnog voor dat Oranje de wedstrijd met tien man moest uitspelen. 

Matthijs de Ligt

Daardoor werd De Ligt de ‘schimiel’ van de avond. Een rol waar de verdediger zich zelf uiterst van bewust was. Donyell Malen was onvindbaar om een reactie te geven – of de KNVB had gewoon geen zin om vragen te krijgen over de zoveelste veelbesproken wissel bij Oranje. Memphis Depay, die tegen Tsjechië opnieuw grossierde in balvierlies en ongelukkige acties, was klaarblijkelijk te druk met het formuleren van zijn Instagram-post dan dat hij een treurende voetbalnatie van antwoorden voorzag. 

De Ligt stond echter als eerste klaar om voor de rollende camera van de NOS te vertellen dat het zijn fout was dat Oranje in de achtste finale van het EK strandde. Aan de ene kant siert dat de verdediger natuurlijk. Er zijn weinig spelers die op zo’n manier verantwoordelijkheid nemen voor de fouten die ze maken in het veld, helemaal met de gevolgen die de handsbal van De Ligt met zich meebracht. Natuurlijk had Oranje in de vijftig minuten daarvoor ook al weinig indruk gemaakt tegen de Tsjechië. Dat De Ligt de bal onder zichzelf weg sloeg in plaats van te gokken op de kwaliteiten van doelman Maarten Stekelenburg, valt hem aan te rekenen, het veranderde echter niets aan het feit dat de voorhoedespelers van Oranje het onmogelijk maakte om een fatsoenlijke aanval op te zetten. 

Dat De Ligt doof was voor die argumenten van NOS-verslaggever Jeroen Stekelenburg, is een patroon dat we herkennen bij de 21-jarige verdediger. Sinds het moment dat hij zichzelf op zeventienjarige leeftijd in de basis speelde van Ajax en krap een jaar later de aanvoerdersband om zijn arm geschoven kreeg, tekende De Ligt voor een lot dat maar weinig voetballers dragen. Een lot dat betekent dat je zó goed bent dat je nooit als een talent gezien wordt. 

Geboren vedette

De Ligt is van het zeldzame ras voetballers dat als een vedette in de wieg werd gelegd. Je hebt bij hem soms het idee dat hij de baarmoeder nog maar net had verlaten of hij dirigeerde de verloskundigen al naar de juiste plek. Sinds het moment dat De Ligt op zeventienjarige leeftijd in de KNVB Beker-wedstrijd tegen Willem II zijn eerste minuten voor Ajax 1 maakte, is ‘daar staat die De Ligt weer op de juiste plek’ de meest uitgesproken zin in Amsterdam. Het fenomeen De Ligt was daarmee geboren. Een defensief talent zoals Cristiano Ronaldo en Lionel Messi waren toen zij doorbraken in de aanval van Manchester United en FC Barcelona. 

In Nederland vergeten we wel eens dat zo’n status met een prijs komt. Natuurlijk is het lekker voor een speler dat zijn eerste fase van zijn carrière in vogelvlucht omhoog gaat. Er hangt bij talenten altijd een risico boven het hoofd dat er een vormdip komt. Het nieuwe is er af, de tegenstanders weten wie je bent en houden rekening met je kwaliteiten. Daardoor moet je opnieuw stappen maken om, net zoals eerst, alsnog de bovenliggende partij te zijn in die duels. De Ligt kreeg die eerste klap tijdens zijn debuut voor het Nederlands elftal in de wedstrijd met Bulgarije. Nederland verloor die wedstrijd mede door een fout van De Ligt, die zijn basisdebuut kreeg van destijds bondscoach Danny Blind. 

Na dat pijnlijke debuut van De Ligt in Oranje herpakte de verdediger zich in het shirt van het Nederlands elftal. Ook bij Ajax bleef De Ligt zijn stijgende lijn doorzetten, met als hoogtepunt zijn spel in de Champions League-campagne van 2018/2019 (waar Ajax werd uitgeschakeld in de halve finales tegen Tottenham Hotspur, red.). In zijn eerste (halve) seizoen maakte De Ligt ongeveer alle fouten die hij als jongeling bij Ajax niet maakte. De jonge verdediger knokte zich echter opnieuw terug en is op dit moment één van de dragende spelers van De Oude Dame, dat afgelopen seizoen op een teleurstellende vierde plek in de Serie A eindigde. Daar kwam voor De Ligt dus ook de fout bij die ervoor zorgde dat Oranje op een cruciaal moment met een man minder kwam te staan in de achtste finale van het eerst eindtoernooi in zeven jaar. 

Grootste talent ter wereld 

Dat er daarna kritiek komt op het spel van de jonge verdediger, is niet meer dan logsich. De kennis dat De Ligt nu nog steeds als ‘talent’ te boek staat, maar we hem al vanaf zijn achttiende als een vedette zien, ontbrak daar niet alleen na de uitschakeling van Oranje op het EK. Het is de rode draad die, naast zijn prestaties op het veld, door de nog jonge loopbaan van De Ligt loopt. Dat maakt van De Ligt al zo’n vier jaar lang hét grootste talent dat er op deze aardkloot rondloopt, terwijl ‘we’ vanaf zijn 18e verwachten dat hij speelt als een man van 29. Sterker nog: de 21-jarige verdediger heeft in vier jaar tijd meer bereikt dan de meeste voetballers doen in hun hele carrière. 

Dat maakt de ontwikkeling die De Ligt de afgelopen jaren heeft doorgemaakt extra bijzonder. De verdediger zorgde er tegen Tsjechië in de eerste helft voor dat Schick de Oost-Europeanen niet op voorsprong konden zetten door een schot van een paar meter van de doel te blokkeren. Daar hoor je niemand over. Het is alleen de handsbal. Die kon niet. Dat doen vedettes niet. Tegen de tijd dat De Ligt over een paar jaar écht die vedette is, zal hij de lessen van het EK 2020 ongetwijfeld geleerd hebben.