Dessers niet nodig voor Feyenoords Conference League-finale

Het zijn de gekke Cyriel Dessers-weken bij Feyenoord. De Belgische aanvaller, die volgend seizoen zoals het er nu naar uitziet niet in De Kuip speelt, is de laatste weken uitstekend op dreef. In het thuisduel tegen Olympique Marseille bewees de huurling van KRC Genk met twee doelpunten opnieuw zijn meerwaarde. Voor de return zal Feyenoord waarschijnlijk uit een ander vaatje moeten tappen om ervoor te zorgen dat Marseille niet (vroeg in de wedstrijd) de cumulatieve stand gelijk trekt. 

Een halve finale van een Europees toernooi spelen is voor Feyenoord altijd speciaal, maar niet zo speciaal als een halve finale spelen de kolkende Kuip. Het Legioen zorgde al voor een topsfeer vanaf het moment dat Olympique Marseille uit de koker rolde als tegenstander in de halve finale. Tijdens de wedstrijd deden de supporters van Feyenoord daar nog een schepje bovenop. 

Feyenoord

Het Legioen gaf de Rotterdammers de vleugels om de Franse opponent door de ruimte op de flanken ver terug te drukken. Daardoor kreeg Feyenoord kans op kans, maar wist het die mogelijkheden maar mondjesmaat om te zetten in doelpunten. Dat er uiteindelijk toch een 3-2 overwinning uit het vuur gespeeld kon worden, is voor de uitgangspositie uitstekend nieuws. De manier waarop Feyenoord de tegendoelpunten kreeg en de toenemende dreiging van Marseille die volgde na een tactische omzetting, zijn wel reden tot zorgen voor Arne Slot en de zijnen. 

Natuurlijk: er is niets zo mooi als de opportunistische voetbalwereld. Feyenoord dat op de rand van een Europese finale staat, de opmars van Cyriel Dessers en de fenomenale ingevingen van Luis Sinisterra zijn allemaal redenen om te hopen dat er donderdagavond in Frankrijk een Feyenoord-feestje gevierd kan worden. Dat de Rotterdammers zich nu in een bijzondere positie verkeerd, helemaal als je beredeneert hoe Arne Slot het liefste zijn elftal laat voetballen, heeft meer met de tussenstand te maken dan het principe ‘Europese halve finale’. 

Als je gaat kijken naar het spelbeeld gedurende de wedstrijd, dan zorgde één belangrijke wijziging bij Olympique ervoor dat het aanvalsspel van Feyenoord stokte. De Rotterdammers konden in het eerste gedeelte van de wedstrijd vrijuit via de vleugels doorbreken. Marseille begon de wedstrijd met drie centrale verdedigers, waardoor er veel ruimte ontstond op de flanken voor de (opkomende) backs en de buitenspelers van de Rotterdammers. Op het moment dat Jorge Sampaoli een extra verdediger erbij zette en een ‘gewone’ viermansdefensie tegenover de drie aanvallers van Feyenoord zette, hadden de Rotterdammers een stuk meer moeite om door te breken. 

Olympique Marseille 

Maar ook vóór die omzetting wist Marseille al een aantal keer gevaarlijk uit te breken. Dat kwam eigenlijk altijd na een moment dat Dimitri Payet de bal in de omschakeling voor zijn voeten kreeg, zoals gebruikelijk sneller dacht dan zijn tegenstander en ook de technische bagage heeft om te kunnen profiteren van de pijlsnelle aanvallers en de ruimte die Feyenoord in de achterhoede liet door de offensieve speelstijl. Daardoor had Feyenoord eigenlijk het de hele wedstrijd het beste van het spel, maar was het Marseille die (veel) effectiever met de mogelijkheden omsprong in De Kuip. Dat gegeven heeft geen enkele invloed op de eindstand van het eerste duel, maar wel voor het verloop van de tweede wedstrijd. 

Daardoor kan Marseille profiteren van het natuurlijke Feyenoord-spel onder Slot. Op het moment dat de Fransen, net als in De Kuip, zichzelf terug laten zakken en Feyenoord uitnodigen om te komen, kun je er vergif op innemen dat de Rotterdammers ook van deze gelegenheid gebruik maken. Het spel van Slot is immers gebouwd op balbezit en aanvallende impulsen, dat zit inmiddels in het automatisme van de spelers en die zullen dat ook uitvoeren zo lang Slot geen aanpassingen doet in de spelersrollen/details in de samenhang van het elftal. Want ja: Feyenoord kon vrijuit aanvallen en kreeg veel kansen, het gaf daardoor tussen de linies ook enorm vaak ruimte weg waar spelers zoals Payet dankbaar gebruik van maakte. 

Dat verandert de opdracht voor Feyenoord: het hoeft immers niet meer aan te vallen voor een finaleplek, het zal vooral voor moeten zorgen dat Payet niet de ruimte krijgt die hij in het eerste treffen met de Rotterdammers kreeg. Dat bleek immers dodelijk: Payet heeft maar één bal nodig om een medespeler vanaf de middellijn met één pass, met zijn binnen- of buitenkant van zijn voet, in een doelrijpe schotpositie te krijgen. Dat gevaar is echter wel op een aantal manieren in te dammen. Varianten waar je Dessers eigenlijk niet eens nodig hebt in het grootste gedeelte van de wedstrijd. Dessers staat er immers voor de doelpunten; in het meevoetballen buiten de zestien, voor de teampressie met een hoge snelheid/intensiteit hoef je onze Vlaamse vriend niet te bellen. 

Dimitri Payet

Dat Payet in de eerste wedstrijd zoveel ruimte kon krijgen, kwam immers óók door de speelstijl van Dessers. Daardoor wordt het veld een stuk groter dan wanneer je met een type Bryan Linssen speelt, die vaak in de bal komt en in de breedte beweegt om aanspeelbaar te worden en geen (lucht)duel te hoeven uitvechten met een sterkere centrale verdediger. Met Dessers in de punt spelen heeft als voordeel dat de middenvelders, vooral Guus Til, en de buitenspelers van Feyenoord veel meer bewegingsvrijheid hebben in de tweede helft van de helft van de tegenstander (‘final thirth’ of de ‘redzone’ zoals PSV-trainer Roger Schmidt dat noemt) – vooral omdat dit de zones zijn waarin Linssen zich vaak aanspeelbaar maakt.

Er kleeft echter ook een nadeel aan de keuze van Slot. De manier waarop de Feyenoord-trainer het middenveld laat spelen, zorgt er al voor dat er veel ruime tussen de verschillende pionnen in de as ontstaat op het moment dat er aangevallen wordt. Dat is handig voor de aanval, maar ook risicovol voor de counter. In de Eredivsie komen de Rotterdammers daar vaak mee weg, want de gemiddelde Eredivisie-club heeft geen Payet op het middenveld lopen. Dat is een speler die juist floreert op het moment dat er in de as veel ruimte ligt: dan kan Payet gemakkelijk ruimte zoeken en zijn extreem hoge handelingssnelheid, balbehandeling en passtechniek in de strijd gooien om de spelers van Feyenoord – die dan op de terugweg zijn van de aanval – te verrassen.

Doordat Fredrik Aursnes vaak in de ruimte duikt die de opkomende back laat en Til vaak rond de zestien te vinden is, is Kökçü vaak de enige Feyenoord-speler die dan in de as te vinden is – en Payet niet als directe tegenstander heeft. Daardoor heeft de Franse aanvallende middenvelder alleen maar voordelen op het moment dát een Feyenoord-aanval stuk loopt in plaats van doel treft of naast gaat. En aangezien de eerste wedstrijd liet zien dat die verhouding in het voordeel van de ‘gemiste kansen en balverlies’ valt, maakt dat de kans op een counter ook alleen maar groter. 

Andere Feyenoord-details 

Daardoor kan het zijn dat Slot alsnog voor Linssen kiest voor de return in Frankrijk, waardoor de linies van Feyenoord automatisch dichter op elkaar komen te staan en dat ook betekent dat Marseille minder ruimte tussen de linies kan vinden. Slot kan ook de keuze maken om een aantal details in zijn team aan te passen. Natuurlijk is het mogelijk om alle Payet-passlijnen af te schermen, door bijvoorbeeld met drie verdedigers, twee (verdedigende) middenvelders en twee teruggetrokken wingbacks te spelen. Dan moet Feyenoord echter zó van het normale spelletje afwijken dat er ook weer extra ruimte ontstaat omdat de spelers niet gewend zijn in een dergelijk systeem te spelen. Slot weet ongetwijfeld dat er ook in zijn huidige startformatie (4-3-3/4-2-3-1) voldoende variatiemogelijkheden zijn om de invloed van Payets passes tot het minimum te beperken. Dat kan ook mét Dessers in de spits, maar misschien niet vanaf de start. 

Het maakt immers niet uit of Slot één van zijn middenvelders opoffert om Payet van constante mandekking te voorzien – wat óók invloed heeft op de aanvallende impulsen van de backs, zijn middenvelders een stuk defensiever op het veld neerzet of zelfs met twee verdedigende middenvelders gaat spelen en een inschuivende Guus Til als centrale middenvelders: in elke variant heeft Feyenoord vooral een spits nodig die ballen kan vasthouden zodat Feyenoord niet verzuipt in de druk van een ploeg met meer individuele kwaliteit én een hogere windrang dan de Rotterdammers. 

En zoals Slot al meerdere keren heeft aangegeven: als de wedstrijd daar om vraagt, hoeft dat Dessers niet te zijn. Helemaal niet als je in de slotfase mogelijk een stormram kan gebruiken en daarmee de Belg ook echt gebruiken voor waar hij goed in is: zoveel mogelijk in de vijandige zestien zijn. En daarbij: als Dessers is goed in het ‘basisspits van Feyenoord zijn’, maar blinkt in dit soort wedstrijden over het algemeen uit als gouden wissel van de Rotterdammers.

TIP: Pak 3.1x je inzet bij Circus als Feyenoord van Marseille wint!