Doan maakt einde aan FIFA-voetbal PSV

PSV deed deze week goede zaken in het Nederlandse voetbal. De Eindhovenaren pakten na een overwinning tegen NEC Nijmegen (1-2, red.) de koppositie in de Eredivisie en wisten midweeks voor de KNVB Beker ook af te rekenen met Fortuna Sittard. Na de dramatische uitschakeling in de Europa League lijkt de stijgende lijn weer gevonden te zijn, al weet je dat met het FIFA-voetbal van Roger Schmidt natuurlijk nooit. Ten minste, zo lang Ritsu Doan niet speelt. 

Ritsu Doan zijn rol leek uitgespeeld bij PSV. De Japanner werd in de zomer van 2020 voor ruim zeven miljoen euro overgenomen van competitiegenoot FC Groningen, waar de international sinds 2018 voor speelde. De aanvallende middenvelder kwam in zijn eerste halfjaar in Eindhoven eigenlijk niet uit de verf. De ploeg van destijds trainer Mark van Bommel (en later interim-manager Erik Faber) zat in een neerwaartse spiraal die Doan met zijn komst misschien wel moest verbreken, maar daar niet toe in staat bleek. De Japanner werd in zijn eerste half jaar in Eindhoven gewogen en te licht bevonden, maar na een succesvolle verhuurperiode bij Arminia Bielefeld kreeg de hangende rechtsbuiten, die ook in het centrum en op links uit de voeten kan, een nieuwe kans van PSV-trainer Roger Schmidt. Die mogelijkheid lijkt de vijfvoudig international van Japan met twee handen aan te grijpen. Dat levert PSV, mits Doan zijn ontwikkeling verder doorzet, veel gemak op in de aankomende kampioensstrijd met Ajax en PSV. 

Ritsu Doan en PSV

Dat Doan dit seizoen een belangrijke rol bij PSV vervult, kon je van te voren niet uittekenen, terwijl de speelminuten die de Japanner dit seizoen maakt, eigenlijk gemakkelijk te verklaren zijn. Natuurlijk is de aanvallende middenvelder als hangende rechtsbuiten niet de eerste keuze: die valt nog altijd op Noni Madueke. Dat de Engelsman zijn vliegende start aan het seizoen moest bekopen met verschillende blessures, is echter niet de belangrijkste reden om te benaderen dat Doan een (veel) belangrijkere rol in het elftal van Roger Schmidt kreeg. Dat heeft veel meer met de verschillen tussen de spelersprofielen te maken. 

Dat Madueke aan de bal snel en behendig is en dat de Engelsman voor de goal zo effectief als een spits is, maken hem in aanvallend opzicht een grote meerwaarde voor de Eindhovenaren. De snelheid van de Engelsman komt Schmidt in zijn pressingsysteem misschien nog wel meer uit. De Duitse oefenmeester legt sinds zijn entree in Eindhoven (2020, red.) veel de nadruk op het spel zonder de bal. Op het moment dat PSV de bal verliest, moet het elftal zo gepositioneerd staan dat de tegenstander snel onder druk kan worden gezet en tot een fout of lange bal gedwongen kan worden. Ook daar komt de snelheid van Madueke goed van pas: op het moment dat de Engelsman zijn versnellingsbak aanzet en begint te rennen, is hij vliegensvlug bij zijn tegenstander en heeft deze (veel) minder tijd om een beslissing te nemen – en kiest dan vaak voor een tikkie breed, balletje terug of een ros naar voren. 

Het systematische probleem van PSV ligt daarom ook niet op het moment dat de tegenstander in balbezit is. Dat is vooral het moment dat de bal veroverd wordt. Wanneer het druk zetten ervoor zorgt dat de bal op de helft van de tegenstander wordt veroverd, zorgt dat ervoor dat de PSV-spelers eigenlijk te dicht op elkaar staan om echt van deze ruimte te kunnen profiteren. De spits voert de pressing aan, de aanvallende middenvelder en buitenspelers volgen, het middenveld en de verdediging sluiten aan en op het moment dat je dan de al op de ‘tweede helft’ de kant van de tegenstander van bal verovert, heb je misschien wel veel mensen voor de bal. Dat geldt ook voor het andere team, dat niet aan opbouwen is toegekomen, nog niet in aanvallende modus staat en dus weinig ruimte weggeeft. 

FIFA-voetbal

Eigenlijk beperkt Schmidt PSV daarmee tot vier scoringsmogelijkheden: door een fout van de tegenstander, via een standaardsituatie, na een individuele actie of, op het moment dat de tegenstander wél in aanvallende modus staat, vanuit de omschakeling. Dat zijn elementen waar je in de Eredivisie succes mee kan boeken, maar het te dun is om het vooral Ajax voor een lange tijd moeilijk te maken om het landskampioenschap. Dat komt omdat PSV eigenlijk een soort FIFA-voetbal speelt. Het populaire voetbalspel staat bol van doelpunten uit domme fouten van de tegenstander, vrije trappen en corners of na trickstick acties. Dat moeten we omdat FIFA een slim spel is, maar niet de looplijnen in kan programmeren zodat een aanval van statisch naar vloeiend gaat. 

Op het ‘echte’ veld kan dat echter wel. En dat vloeiende spel is nodig om ook vanuit open play (wanneer PSV vanuit balbezit een kans moet creëren) voldoende doelpunten te produceren. Dat lukt PSV op dit moment niet en dat heeft óók alles te maken met het spel zonder bal. Dat Schmidt het is gelukt om van PSV een elftal te maken dat de bal binnen enkele seconden weer terug kan veroveren, is een prestatie op zich. Dat de Duitser de tactische onderbouwing mist die bijvoorbeeld Arne Slot (Feyenoord) en Erik ten Hag (Ajax) wel hebben, komt naar voren op het moment dat PSV balbezit heeft en vanuit positiespel er voor moet zorgen dat de defensie van de tegenstander aan het wankelen wordt gebracht. 

Het wordt daarnaast ook heel erg druk op een klein gebied: PSV zorgt er in de pressie voor dat de spits, buitenspelers én aanvallende middenvelder meehelpen, waardoor deze (en hun tegenstanders) in een kleine ruimte staan, waardoor je in hoog tempo en kort moet combineren om je daaruit te voetballen. Aangezien een individuele actie dan/daarna vaak de enige manier is voor PSV om ruimte te vinden die nodig is om een doelrijpe kans te produceren, is het (net als vorig seizoen) gemakkelijk om PSV te verdedigen: zet je team op ‘Ultra Verdedigend’ of ‘Verdedigend’, wacht totdat de Eindhovenaren één keer te veel risico nemen en/of teveel ruimte tussen de laatste linies en achter de verdediging weggeeft en je hebt, net als in Ultimate Team, met snelle spelers in de voorste linie altijd een kans op een (stunt)resultaat. 

Wie niet snel is, moet slim zijn

Dat Doan dit seizoen in veertien wedstrijden tot vijf doelpunten en twee assists (één beslissende actie per twee wedstrijden, gemiddeld 66 minuten speeltijd per wedstrijd) en eigenlijk niet in de buurt komt van het spelersprofiel dat Schmidt het liefst op de flanken heeft staan (sterk, snel, doelgericht) laat zien dat de Duitse oefenmeester, náást Mario Götze, nog een speler zoals Doan nodig heeft om vanuit ‘open play’ spelers zo voor het doel te zetten dat ze een vrije hoek / schotkans hebben zonder dat er een lichaamsdeel van een tegenstander tussen zit. Dat komt omdat Doan op een manier zonder bal beweegt waar Schmidt geen kaas van gegeten heeft: door al dat geren lijkt de Duitser vergeten te zijn dat je soms maar één of twee stappen nodig hebt om jezelf vrij te lopen in de ‘red zone’ (20 – 30 metergebied vanaf doel tegenstander) van het veld.

Op dit moment heeft PSV alleen met Mario Götze een speler die daar toe in staat is. Aangezien de kleine Duitse aanvallende middenvelder vaak ‘vast’ in het centrum staat, is hij vaak de aangewezen man voor de creativiteit. Als er geen ruimte is om bijvoorbeeld Madueke of Gakpo in de diepte weg te sturen, stokt de aanval vaak met een afstandsschot of een geblokte poging. Op het moment dat Götze één diepgaande optie heeft en één speler die zich in de bal aanbiedt (bijvoorbeeld Doan), ga je niet vanuit stilstand (statisch) voetballen, maar creëer je lopende mensen die tegenstanders tot keuzes dwingen in plaats van mandekking geven

Daardoor dwingt PSV de tegenstanders eigenlijk te weinig tot deze keuzes, waardoor de organisatie gemakkelijk overeind blijft staan en je afhankelijk bent van ‘toevalstreffers’ uit standaardsituaties, individuele kwaliteit en fouten van tegenstanders in plaats van dat je op basis van positiespel de juiste mensen op de juiste positie voor de goal zet. Dat Doan op basis van zijn individuele kwaliteit dit aan het team van PSV toevoegt, laat eigenlijk zien dat de selectie van PSV enorm veel potentie heeft, alleen dat het vooral aan de juiste trainer ontbreekt die ervoor zorgt dat de koppositie écht een keer stevig in handen komt van de Eindhovenaren.

Gaat RKC Waalwijk stunten tegen PSV? Zet in en win 15x je inzet terug!

>