Feyenoord duwt Kökçü richting Europese top

Orkun Kökçü was gisteren één van de doelpuntenmakers bij Feyenoord. De Turks international maakte met zijn goal de 2-1 overwinning in de Conference League tegen Slavia Praag mogelijk. De talentvolle middenvelder ziet De Kuip niet als zijn eindstation. Slavia-thuis bewees óók dat Kökçü die stap uit zijn hoofd moet zetten. Nog eventjes. 

Er is in een jaar veel veranderd voor Orkun Kökçü bij Feyenoord. De 20-jarige centrale middenvelder is onder de nieuwe trainer Arne Slot net als onder Dick Advocaat een basisspeler bij de Rotterdammers. De rol die de Turks international vervult op het middenveld, verschilt echter wel een hoop met de manier waarop Advocaat de centrale middenvelder gebruikte in zijn systeem. Door de veranderingen in het strijdplan komt Kökçü beter in zijn eigen spel, en daar heeft ook de rest van de ploeg profijt van. Die nieuwe spelersrol laat echter ook zien dat de jonge Turk nog een aantal stappen moet maken voordat hij ervoor kan zorgen dat Feyenoord niet één, maar twee helften kan domineren. 

Orkun Kökçü en Feyenoord

Kökçü is pas twintig jaar en toch heb je het gevoel dat hij al tot het meubilair van de Feyenoord-selectie behoort. De Turks international werd door kampioenenmaker Giovanni van Bronckhorst bij het eerste elftal gehaald in 2018/2019 en is daar sinds dien niet meer weggegaan. In het laatste seizoen van de succestrainer van Feyenoord, die met vijf prijzen één van de meest succesvolle trainers van de Rotterdammers is, kwam Kökçü elf keer in actie in de Eredivisie. De middenvelder had in die fase van zijn carrière ook al een impact op het spel van de Rotterdammers. Van Bronckhorst gaf de jonge middenvelder het volle vertrouwen, gunde hem basisplekken en dat betaalde de jonge Turk met drie doelpunten en twee assists meer dan terug. 

Net als Van Bronckhorst gebruikten Jaap Stam en vooral Advocaat Kökçü ook als aanvallende middenvelder. Vanuit die positie moest de Turks international voor verbinding zorgen tussen de aanval en het middenveld en dat lukte de middenvelder alleraardigst. Ondanks de defensieve instelling van Advocaat zorgde de Turk ervoor dat er gemiddeld twee kansen per negentig minuten van zijn voet afkwamen. Daarnaast zorgde hij er met 1,2 geslaagde individuele acties ervoor dat hij ook voor zichzelf ruimte kon creëren. Eén ding speelde echter ook door die goede prestaties van de middenvelder: het grote verschil in prestaties binnen negentig minuten. 

Consistentie is niet alleen de grootste vijand van de 20-jarige Turks international. Elk talent heeft een tijdje nodig om de stap te maken van talent naar gevestigde orde, ook al is Kökçü de komende drie jaar nog steeds een talent – als je het vanuit het perspectief van de grotere Europese competities bekijkt. In de Eredivisie, en helemaal bij topclubs zoals Feyenoord, ben je als doorgebroken talent uit de eigen jeugdopleiding op je 20e echter al ‘oud’. Daardoor gaan we ook andere zaken verwachten van Kökçü. Dat weet de middenvelder ook ongetwijfeld, al heeft hij in Arne Slot een trainer die hem daar bij kan helpen. 

Spelverdeler Feyenoord 

Niet alleen de instelling van het team van Feyenoord, ook de spelersrollen zijn veranderd door de entree van Slot in Rotterdam. De voormalig trainer van Feyenoord legt andere accenten in zijn elftal dan Advocaat deed, en dat heeft ook gevolgen voor het spel van Kökçü. De Turks international is een linie naar achteren gezakt en speelt nu veel meer als een spelmaker (voor de defensie) dan aanvallende middenvelder. Daardoor komt de middenvelder van Feyenoord in beginsel al minder vaak in de situatie dat hij tussen veel spelers van de tegenstander staat en de juiste oplossing moet vinden, hij komt minder vaak in een fysiek duel met een directe tegenstander en ook een stuk minder vaak voor het doel. 

Daar tegenover staat dat Kökçü zich nu kan richten op de zaken waar hij al in uitbonk: zijn medespelers in posities krijgen van waar uit ze gevaar kunnen stichten en/of een doelpunt kunnen maken. Daar ligt op dit moment ook het grote pijnpunt van de middenvelder van Feyenoord. Omdat Kökçü nu op een meer controlerende positie staat, wordt hij automatisch meer in het spel betrokken. Onder Advocaat had Kökçü gemiddeld 74,8 balcontacten per negentig minuten. Dit seizoen is dat 103 balcontacten. 

Met andere woorden: Kökçü komt onder Slot 38% vaker aan de bal dan onder Advocaat. Op het moment dat je in een centrale positie meer aan de bal komt, mag je met de kwaliteiten van Kökçü verwachten dat er ook een stijging te zien is in het aantal gecreërde kansen en het aantal assists per wedstrijd. Het aantal gecreëerde kansen van Kökçü steeg echter met 10% (2,2 onder Slot, 2 onder Advocaat) waardoor Kökçü onder Slot juist minder effectief is geworden met zijn passes dan dat hij onder Advocaat was. Daar tegenover staat bijvoorbeeld wel een stijging in het aantal balveroveringen en intercepties, iets wat een logisch gevolg is van een minder offensieve startpositie. 

Europese top 

Helemaal als je nagaat dat Kökçü (103 balcontacten) in vergelijking met Jens Toornstra (76,2) en Guus Til (37,6) veruit het meest de bal heeft op het middenveld, is de Turks international op dit moment dé aangewezen man om de aanvallen van Feyenoord vorm te geven. Op dit moment doet hij dat dus minder effectief dan vorig seizoen. De afspeelmogelijkheden van een speler in het centrum worden natuurlijk bepaald door het spel zonder bal van je medespelers, maar ook door het inzicht, de passkwaliteiten en vooral de rust die een speler heeft op het moment dat hij onder druk komt te staan. 

Op dit moment laat Kökçü zien dat hij daar nog te wisselvallig in is, en dat heeft zijn effect op de rest van het elftal. Op het moment dat de middenvelder met het meeste balbezit ook het minst effectief met die passing is, dan blijf je situaties krijgen waarin je een deel van de wedstrijd goed speelt en een ander deel van de wedstrijd een mindere fase doormaakt. Op het moment dat Kökçü én Slot een manier verzinnen om de passeffectiviteit van Kökçü naar het niveau te krijgen dat hij onder Advocaat haalde, zorgt Slot er voor dat de belangrijkste creatieve kracht van het elftal meer met zijn belangrijkste ambacht (passing) doet. Dat kan door de positionering van de medespelers in aanvallend opzicht of door zelf met Kökçü aan de gang te gaan met zijn wedstrijdkeuzes (onder druk van de tegenstander). 

Wanneer Kökçü die stap zet, gaat niet alleen Feyenoord beter draaien. Dan zorgt Kökçü er ook voor dat de sluimerende interesse van bijvoorbeeld Arsenal, dat al jaren aan de Turks international gelinkt wordt, concreet gaat worden. Op dit moment lijkt dat echter nog (veel) te vroeg, en dat is ook helemaal niet gek: Kökçü heeft nog zo’n twee jaar ontwikkeling in het vooruitzicht voordat hij écht constant moet gaan presteren.