Feyenoord wordt slotstuk AZ-opmars

Feyenoord kan de borst natmaken dit Eredivisie-weekend. De Rotterdammers moeten op bezoek bij directe belager AZ. De nummer drie van de Eredivisie heeft sinds de laatste ontmoeting met Feyenoord niet meer verloren. Feyenoord kan AZ de eerste competitienederlaag in vier maanden toedienen, maar zal er voor moeten waken dat het zelf niet aan de zegekar van AZ gebonden wordt.

Feyenoord – AZ was november vorig jaar een waar spektakelstuk. De tweestrijd kende een veel eerdere aftrap dan begin november. Het startsignaal van die strijd werd in het voorjaar al gegeven, op het moment dat uitlekte dat destijds AZ-trainer Arne Slot in gesprek was met de Rotterdammers over een dienstverband. Dat schoot de Alkmaarders in het verkeerde keelgat: de nummer drie van de Eredivisie ontsloeg Slot op staande voet nadat de trainer de gesprekken met de Rotterdamse topclub bevestigde. Het eerste treffen tussen Feyenoord en AZ stond daarom vooral in het teken van de hoofdtrainer van de Rotterdammers. Pascal Jansen volgde Slot destijds als interim-trainer op en kreeg later een vaste aanstelling van de clubleiding van de Alkmaarders. In het eerste treffen dit seizoen werd er nog minimaal verloren van de concurrent uit Rotterdam, maar inmiddels zijn het andere voetbaltijden in Alkmaar dan een aantal maanden geleden.

AZ – Feyenoord

De wedstrijd tussen Feyenoord en AZ was geen goede, maar wel een spectaculaire wedstrijd. Slot zou het, afgelopen november en in aanloop naar de aankomende topper in de Eredivisie, nooit toegeven. Maar inmiddels staat wel vast dat de trainer van Feyenoord van één club in ieder geval niet wil verliezen. Hij is de enige Feyenoorder die, ook op dit moment, liever verliest van Ajax dan van AZ. Dat de Alkmaarders in het eerste treffen tussen de directe concurrenten uiteindelijk het gelijke spel niet over de streep konden trekken door een laat doelpunt van Cyriel Dessers, doet niets af van de partij die de mannen van Jansen in De Kuip lieten zien.

In het AFAS Stadion zullen er, ondanks de verschillen op de ranglijst tussen toen en nu, geen grote variaties in het spelbeeld zijn ten opzichte van de vorige ontmoeting. In dat treffen schoot Feyenoord als een bezetene uit de startblokken, zette het AZ al heel vroeg onder druk en zorgde daarmee voor een storm in de openingsfase van de wedstrijd. De Alkmaarders wisten zich soms ternauwernood te redden. Nadat de eerste Feyenoord-storm na een minuut of twintig ging liggen, kwam het werkelijke beeld van de wedstrijd naar voren en werd het vooral een wedstrijd van koppeltjes op het middenveld, het winnen van tweede ballen na persoonlijke duels tussen verdedigers en aanvallers en vooral het profiteren van elkaars fouten.

Of Feyenoord in Alkmaar net zo aanvallend van start gaat als in eigen huis, valt echter nog te bezien. De Eredivisie is er een van de lange adem en Feyenoord geniet op dit moment nog steeds zes punten voorsprong op de directe belager uit Alkmaar. Met andere woorden: de Rotterdammers hoeven niet per se, maar zullen wel willen. Het gat met nummer twee PSV bedraagt is op dit moment nog maar één punt. Het eerste duel ging misschien nog wel over het oude zeer, maar de aankomende strijd is er een die het restant van het seizoen voor zowel de Rotterdammers als de Alkmaarders kan bepalen.

Twee gezichten

Afgaande de eerste wedstrijd zijn er in de basis twee soorten wedstrijdbeelden mogelijk. Zoals gezegd: het is niet uit te sluiten dat Feyenoord of AZ vanaf minuut één de tegenstander onder een immense druk willen zetten. Het nadeel daarvan is dat je dit nooit negentig minuten lang volhoudt. Sterker nog: in De Kuip duurde die immense druk een klein half uur. Dat kostte veel energie, maar leverde uiteindelijk niet het resultaat op waarvoor Slot dat in eerste instantie deed: fouten afdwingen in de opbouw van de tegenstander of de tegenstander zo ver terug dwingen dat de keeper maar één optie heeft en de bal naar voren kan rossen. Dat lukte in de eerste wedstrijd niet goed genoeg. Dat kwam echter niet per se door de verschillen in pressingintensiteit, deze heb je in negentig minuten voetbal altijd, maar meer door de gelijkenissen in de strategieën van de clubs.

Feyenoord is met de aanstelling van Slot de AZ-weg ingeslagen. Niet direct qua spelersbeleid, maar in ieder geval wel met de manier van voetballen. De Rotterdammers hebben in vergelijking met vorig seizoen een metamorfose ondergaan. Met name de invulling van het middenveld en het moment dat de buitenspelers aangespeeld worden – een stuk hoger op het veld dan onder Dick Advocaat – zorgen voor een nieuwe dynamiek in het spel van de Rotterdammers. Een die in Alkmaar natuurlijk erg herkenbaar is, waardoor de tegenstander van aanstaande zondag ook gemakkelijk kan inspelen op de bijwerkingen van dat aanvallende systeem.

Na de immense druk van Feyenoord in het eerste half uur van de wedstrijd, ontstond er vooral een strijd op het middenveld. Aangezien Feyenoord en AZ een vergelijkbare rolverdeling hebben in het middenrif (een passer, een loper en een slot op de deur) zorgt dat voor vaste koppeltjes op het middenveld. Met andere woorden: dan is het extra moeilijk om ruimte te vinden, aangezien je als middenvelder altijd in de mandekking staat. Dat die centrale middenvelders van groot belang zijn in de opbouw, en door zowel AZ als Feyenoord afgeschermd werd, zorgde voor een wedstrijdbeeld met veel lange ballen, een strijd om de tweede bal en op het moment dat deze verloren werd, een tegenaanval via de vleugels.

Voordeel AZ

Als het op individuele kwaliteit aankomt, dan is de selectie van Feyenoord sterker dan die van AZ. Dat was ook de reden dat de Rotterdammers, ook wanneer de tegenstander niet onder druk werd gezet, de bovenliggende partij was. Dat Feyenoord op papier de bovenliggende partij is, slechts één punt achterstand op PSV heeft en AZ op ruime achterstand heeft staan (zes punten, red.) zorgt er voor dat zowel AZ als Feyenoord niet moeten, maar mogen. Voor Feyenoord valt op de ranglijst het meest te winnen, ook al is het bij een positief resultaat ook afhankelijk van een stunt van Sparta Rotterdam, dat zondag om 16:45 uur aftrapt op Het Kasteel. Dat Feyenoord de favorietenrol heeft en het meeste baat heeft bij de drie punten aanstaande zondag, hoeft niet meteen een nadeel te zijn voor de Alkmaarders.

Met spelers zoals Owen Wijndal, Jordy Clasie, Vangelis Pavlidis en Jesper Karlsson hebben de Alkmaarders alle ingrediënten in huis om te kunnen profiteren van een fout in de opbouw of balverlies in de aanval van Feyenoord. Het toverwoord voor de mannen van Pascal Jansen zal geduld zijn: Feyenoord houdt de linies in elke spelsituatie (over het algemeen) goed afgesloten, dekt de ruimtes die de opkomende back(s) achterlaten af met verdedigende middenvelder Fredrik Aursnes en creëert daarmee automatisch ruime voor spelers als Orkun Kökçü om in de (kleine) ruimtes tussen de linies te duiken en de aanval van Feyenoord aan elkaar te passen.

Aangezien de koppeltjes op het middenveld ervoor zorgen dat de passlijnen richting het aanvallende middenveld en de aanval dicht staan, zal AZ het grootste voordeel halen uit de passes van Clasie. De oud-middenvelder van Feyenoord maakt dit seizoen indruk in het shirt van AZ en is met zijn traptechniek, handelingssnelheid en spel zonder de bal een belangrijke troef om de verdediging van de Rotterdammers in één pass open te breken en de snelheid van spelers als Pavlidis, Karlsson en Zakaria Aboukhlal te gebruiken om achter de laatste linie van de Rotterdammers te kruipen

Wint AZ van Feyenoord? De odd is 2,70!

Voordeel Feyenoord

Desalniettemin heeft Feyenoord nog steeds de beste papieren om ook in het AFAS Stadion aan het langste eind te trekken. De ploeg van Slot vergat zichzelf in De Kuip eerder te belonen voor het sterke spel dat de ploeg op de mat legde. Dat is echter niet de enige reden waarom de Rotterdammers de aangewezen ploeg is om de opmars van AZ een slotstuk te geven. Het resultaat in de vorige wedstrijd ook niet. Het spelbeeld echter wel, al zal Feyenoord er goed aan doen om een sterke spits zoals Cyriel Dessers eerder te brengen, of zelfs te laten starten in plaats van Bryan Linssen.

De kleine aanvaller verdiende ook onder Slot een basisplek als spits. Linssen bewijst wekelijks met zijn werklust en balvastigheid zijn waarde, als diep aanspeelpunt in een wedstrijd die steeds vastloopt op het middenveld, is de geboren Limburger niet de aangewezen man. Dat is Linssen wel als het gaat om het moe laten strijden van de centrale verdedigers en het defensieve middenveld. De tomeloze energie van de oud-speler van onder andere Vitesse, FC Groningen en VVV-Venlo was eigenlijk de assist op Dessers die de winnende treffer in De Kuip betekende. Het is aan Slot om te bepalen of Dessers dat ook zonder de moegestreden verdedigers kan.

In theorie kan een grote, sterke spits hét verschil maken voor Feyenoord. In dat geval maakt het niet uit dat er weinig ruimte op het middenveld is, dat de tegenstander eigenlijk volgens dezelfde voetbalfilosofie opereert of dat de Alkmaarders al maandenlang ongeslagen in de Eredivsiie zijn. Dan kan je met één lange bal vanuit de defensie en één gewonnen kopduel spelers zoals Luis Sinisterra, Guus Til en Alireza Jahanbakhsh alsnog in stelling brengen in de gebieden waar Feyenoord normaal via een combinatie uitkomt.

Dessers wéér de laatste doelpuntenmaker van Feyenoord tegen AZ? De odd is 7x!