‘Giroud van Ajax’ schiet droomspitsprofiel aan flarden

Ajax maakte trainer Erik ten Hag in de winterstop van vorig seizoen blij met Sébastien Haller. De Ivoriaans international kwam voor een recordsom over van West Ham United. In zijn eerste halfjaar kreeg de spits veel kritiek. Dit voetbaljaar maakt de oud-spits van Auxerre, FC Utrecht, Eintracht Frankfurt en West Ham zijn torenhoge prijskaartje waar. Daar mag de spits Ten Hag, net als in zijn eerste periode bij FC Utrecht, voor bedanken.

De transfer en ontwikkeling die Ajax-trainer Erik ten Hag triggert bij Sébastien Haller, heeft wel wat weg van de manier waarop de Franse spits Olivier Giroud zich ontwikkelde. De ervaren aanvaller staat na avonturen bij Arsenal en Chelsea inmiddels onder contract bij AC Milan. De inmiddels 35-jarige aanvaller begon zijn voetballoopbaan net als Haller in de lagere regio’s van het Franse voetbal. Via Grenoble en Tours kwam Giroud uiteindelijk bij Montpellier terecht. Met de Franse spits als dragende kracht won de Franse ploeg het landskampioenschap. Giroud werd beloond met een transfer naar de Premier League, waar Arsene Wenger destijds nog met de scepter zwaaide. Een trainer die, net als Ten Hag, spelers technisch en tactisch aantoonbaar beter kan maken. De 28 doelpunten in 27 wedstrijden die Haller dit seizoen maakte, zijn het resultaat van een tweedelig proces dat Ten Hag inzette op het moment dat Haller bij Ajax tekende.

Ajax

De basis voor de spits die Haller nu is, legde Ten Hag echter niet bij Ajax maar bij FC Utrecht. In de tijd dat de Tukker voor de groep in de Galgenwaard stond, werd Haller eerst een jaar gehuurd van Auxerre en daarna definitief overgenomen door de Eredivisionist. Aan de hand van Ten Hag ontwikkelde Haller zich, naast een sterke spits die zijn neusje voor de goal steeds scherper maakte, ook op het technische, tactische én mentale vlak van het spel. Het werk van de trainer kreeg voor Utrecht een waardevolle waardering: twee jaar nadat de Utrechters 750.000 euro betaalde om Haller definitief over te nemen, tikte Eintracht Frankfurt twaalf miljoen euro af om Haller over te nemen. De 33 doelpunten en 19 assist in 77 wedstrijden voor de Duitsers leverde de spits uiteindelijk een overstap naar West Ham United op.

In Engeland had Haller misschien de moeilijkste tijd uit zijn carrière. De spits heeft in de 54 wedstrijden die hij speelde voor West Ham United wel geleerd hoe hij zijn sterke lichaam moet gebruiken in de duels, iets wat hem in de veel minder fysieke Eredivisie en Champions League een groot voordeel oplevert. Zijn doelpuntenproductie in Engeland was niet echt om naar huis te schrijven (veertien doelpunten) en dat werd ook als argument aangehaald om Haller vóór zijn eerste Ajax-minuten al af te schrijven. Tijdens zijn eerste half jaar in Amsterdam vonden analytici én fans genoeg andere redenen om te zeuren over de prestaties van de spits.

Het contrast tussen de Haller van vorig seizoen en dit jaar is misschien wel het beste te illustreren aan de wedstrijden tegen FC Twente. Op bezoek bij de Tukkers stond Haller vorig seizoen in de spits, maar lukte het de Ivoriaans international niet om het net te vinden. In de slotfase hadden de Amsterdammers de geslepen Klaas Jan Huntelaar nodig om de stand gelijk te trekken en uiteindelijk ook nog de overwinning over de streep te trekken. Die rol vertolkte Haller hoogstpersoonlijk in de wedstrijd van afgelopen weekend. Dat komt in de eerste plaats door de ontwikkeling die de spits heeft ingezet sinds de geboren Fransman weer met Ten Hag werkt. Dat de trainer van Ajax weet wat er nodig is om een spits als Haller te laten renderen, is terug te zien in het algemene spel van de Amsterdammers.

Sébastien Haller

De progressie die Haller op persoonlijk vlak boekte, is toe te schrijven aan zichzelf. Dat zijn rendement dit seizoen explosief is gestegen, is echter het resultaat van een ander meesterwerk van Ten Hag. Met Haller had Ajax vorig seizoen al een groot en sterk aanspeelpunt in de opbouw en een spits die met de grootste en sterkste Eredivisie-verdedigers een (lucht)duel aan kan gaan met een grote kans om het ook te winnen. Haller had in zijn eerste periode bij Ajax eigenlijk twee problemen: de spits kon ballen in alle standen aannemen en onder controle houden, maar maakte daarna vaak niet de juiste keuze of voerde de juiste keuze, bijvoorbeeld een pass geven of een individuele actie maken, niet secuur genoeg uit. Daardoor leed de spits balverlies, dribbelde Haller te ver door of hield hij de bal te lang vast en kwam hij door zijn gebrek aan topsnelheid steevast nét te laat om de voorzet binnen te werken.

Die snelheid zorgt ervoor dat een Brian Brobbey in de opbouw van waarde kan zijn en op het moment dat de bal op de vleugels is, ‘in de bal’ kan lopen op het moment dat er een voorzet komt. Naast dat de spits snel genoeg is om menig centrumverdediger te kloppen, is de negentienjarige jeugdinternational ook sterk genoeg om die verdedigers van zich af te houden en de voorzet ‘vrij’ te kunnen afwerken. Op die manier kwam de huurling van RB Leipzig tegen FC Utrecht, waar de door Ajax opgeleide spits twee keer tot scoren kwam, al in goede scoringsposities. Haller moet het doen met minder snelheid, maar heeft daar wel een groter lichaam om tegenover te stellen.

Daardoor is hij in de opbouw belangrijk, maar handelt de spits daar nu een aantal versnellingen hoger. Met andere woorden: dan gaat het tempo in de aanval omhoog, kan er een combinatie over meerdere schijven ontstaan en kan er zodoende tijd gecreëerd worden voor Haller om in positie te komen, de tegenstander van zich af te houden én ervoor te zorgen dat er minimaal één schotlijn richting de (vrije) hoek open ligt.

Champions League

Het is al eerder aangekaart: die ruimtes liggen er voor Haller in de Champions League over het algemeen meer dan in de Eredivisie. De doelpuntenwoede van de Ivoriaans international in de groepsfase van het Miljardenbal maakt Haller voorlopig de topscorer in Europa’s elitecompetitie. Dat de Amsterdammers Benfica lootte als tegenstander in de eerste knock-out ronde, verandert daar weinig aan. Dat leidt tot de enigszins bizarre situatie dat het voor Haller aanstaande woensdag ‘makkelijker’ is om een doelpunt te maken dan in de Eredivisie-wedstrijd tegen Willem II die voor aanstaande zaterdag op het programma staat.

Het treffen met de Tilburgers is wel een mooie testcase voor Haller en Ajax. De Amsterdammers lijken opnieuw op weg naar een vormpiek, met twee ruime overwinningen op subtoppers Vitesse en FC Twente (beide 5-0) in de zak, maar krijgen op bezoek bij de Tilburgers een andere uitdaging. De ploeg van Fred Grim zal er alles aan willen doen om één of meerdere bonuspunten te pakken in de tweestrijd met de koploper van de Eredivisie. Dat betekent voor Haller opnieuw ballen aannemen terwijl er minimaal twee tot drie verdedigers om je heen staan, nog steeds de bal bij de juiste kleur krijgen én ervoor zorgen dat je die tegenstanders uit de loop- en schotlijnen houdt.

In de Champions League-wedstrijd tegen Benfica zal de individuele tegenstand van de verdedigers op alle niveaus hoger zijn dan in de Eredivisie. Het belangrijkste voordeel daarbij is dat deze ploegen ook meer ruimtes tussen de linies laten. Dat wil echter niet zeggen dat Benfica (vol) op de aanval gaat spelen. De Portugezen weten immers dat de Amsterdammers het vrijwel elke ploeg lastig kan maken, maar zullen in de thuiswedstrijd wel moeten bewijzen om door te kunnen bekeren in de Champions League. Daardoor staan de linies al minder dicht op elkaar dan in de Eredivisie: er zijn immers geen bonuspunten te verdienen, alleen een kwartfinaleplaats. Voor de ‘Giroud van Ajax’ nog veel meer. Aangezien de Franse spits van AC Milan op zijn 35e nog in de top speelt, is er nog genoeg tijd voor laatbloeier Haller om altijd op Champions League-niveau te kunnen spelen. Daarmee wordt hij nooit de droomspits van Ajax. Alleen steeds meer de spits die de club nodig heeft.

Ajax wint Champions League? Jij wint 15x je inzet!