Groot Berghuis-drama in de maak

Steven Berghuis leek het helemaal voor elkaar te hebben. Na weer een goed seizoen in het shirt van Feyenoord, waar de aanvoerder zowel qua doelpunten als assists in de dubbele cijfers eindigde, leek er ook een basisplaats bij het Nederlands elftal op het EK in het verschiet te liggen. 

Bondscoach Frank de Boer veranderde zijn strijdplan echter, waardoor Berghuis buiten de boot dreigt te vallen. Dat kan nadelige gevolgen hebben voor het toekomstperspectief van de Feyenoord-aanvoerder.
Steven Berghuis is één van de spelers die profiteert van het feit dat het EK een jaar is uitgesteld. De aanvoerder van Feyenoord was vorig seizoen nog niet in beeld als basisspeler bij Oranje. Hoewel de linksbenige rechtsbuiten een vaste klant in de selectie van Ronald Koeman en later ook Frank de Boer was, veroverde de Feyenoorder de afgelopen interlandperiode pas écht een basisplaats in het Nederlands elftal. Dat was voor Berghuis nét op tijd. Ten minste, daar leek het toen nog op… 

Steven Berghuis en het Nederlands elftal

In aanloop naar de oefencampagne voor het EK, tegen Schotland en Georgië, werd langzaam duidelijk dat De Boer definitief over zou schakelen naar een nieuw systeem. De bondscoach van Oranje raakte na een goede wedstrijd in de Nations League tegen Italië ervan overtuigd dat de weg naar EK-succes het beste ingezet kan worden in een systeem zónder buitenspelers. De Nederlanders hadden tegen een topland het beste van het spel, maar wisten dat niet om te zetten in een overwinning op Italiaanse bodem. Het gelijkspel (1-1, red.) was echter een veelbelovende start voor het systeem, zo oordeelde De Boer. 

De bondscoach had voor het eerst in vier interlands voor Berghuis geen basisplaats voor de wedstrijd tegen Schotland (2-2). In plaats van Berghuis koos De Boer ervoor om Memphis Depay (Olympique Lyon) en Wout Weghorst (VfL Wolfsburg) in het centrum van de aanval te koppelen en koos voor Wijnaldum als meest aanvallende middenvelder. Berghuis kreeg wel een kans van De Boer als invaller, maar buiten een aantal dreigende momenten kon de Feyenoorder niet beslissend zijn. 

Dat betekent echter niet dat het een compleet fiasco hoeft te zijn voor Berghuis. In 2014 koos Louis van Gaal ook voor het 1-5-2-3-systeem tijdens het WK in Brazilië en dat deed de destijds bondscoach natuurlijk niet zonder Arjen Robben in zijn basiselftal op te nemen. De buitenspeler stond samen met Robin van Persie in de punt van de aanval en was vanuit die positie ook belangrijk voor het Nederlands elftal. 

Berghuis heeft echter nog lang niet de status die Robben destijds had. De aanvoerder van Feyenoord lijkt daardoor het grootste slachtoffer van de verandering in tactiek te worden. Dat moet ongetwijfeld een hard gelag zijn voor de rechtsbuiten, die de afgelopen jaren alles op alles zette om een zekerheid te zijn op het Europese eindtoernooi met Oranje. Daar lijkt dus, ondanks een plek in de definitieve selectie van De Boer, op het laatste moment een streep door te gaan. Al betekent het tactische plan dus zeker niet dat Berghuis’ rol ook uitgespeeld is. 

Perspectief Berghuis

Een basisplaats veroveren in een 1-5-3-2-systeem lijkt echter een horde te ver voor Berghuis. De buitenspeler maakte als rechtsbuiten indruk in de afgelopen interlands en voegde als invaller tegen Schotland een stukje gif toe aan het elftal, maar de concurrentie op die posities heeft op dit moment één groot voordeel ten opzichte van Berghuis. Luuk de Jong, Wout Weghorst en Donyell Malen spelen bij hun club allemaal in het centrum en hebben dus altijd al een streepje voor Berghuis omdat zij op hun natuurlijke positie spelen. 

Berghuis zou eventueel nog op andere posities uit de voeten kunnen dan als één van de twee aanvallers. De aanvoerder van Feyenoord zwerft als rechtsbuiten bij zijn club vaak over het veld en komt zodoende vaak op de positie van de aanvallende middenvelder terecht. Nu speelt Oranje in het 1-5-3-2-systeem niet echt met een aanvallende middenvelder, maar wellicht liggen daar ook kansen voor Berghuis. 

Als derde en laatste optie zou De Boer ook nog een andere oude truc van Van Gaal toe kunnen passen. De topcoach in ruste stelde Dirk Kuyt op als rechtervleugelverdediger en die positie vulde de aanvaller ook prima in. Berghuis heeft natuurlijk een andere kwaliteiten dan Kuyt, maar kan met zijn uitstekende traptechniek in de slotfase ervoor zorgen dat de spitsen van Oranje vanaf de vleugels aanvoer krijgen in de vorm van voorzetten. Daar ontbrak het vooral tegen Schotland aan, waardoor spelers zoals Weghorst niet volledig uit de verf kwam. 

Berghuis-drama

Hoe dan ook is het vooral voor Berghuis een bittere pil dat De Boer ondanks het teleurstellende resultaat tegen Schotland vasthoudt aan zijn gekozen tactiek. De druk werd afgelopen week flink opgevoerd om terug te switchen naar het oude, vertrouwde systeem. Onder andere Matthijs de Ligt en Memphis Depay lieten zich uit over het gekozen systeem van De Boer. Voor zowel de verdediger van Juventus als voor de transfervrije aanvaller was het wennen om in het systeem te spelen. 

Terug naar een 1-4-4-3-systeem lijkt echter onbespreekbaar voor De Boer. Zowel in de interland tegen Schotland als tegen Georgië kwam Berghuis echter wel in het veld, maar werd het ‘oude’ systeem niet in ere hersteld. De bondscoach koos ervoor om een verdediger eraf te halen en Marten de Roon terug te schuiven naar de defensie. Daardoor ontstond er een systeem met twee centrale middenvelders en drie aanvallers, waar Malen (links) en Berghuis (rechts) op de vleugels plaatsnamen en Memphis Depay als een valse spits fungeerde. 

Een dergelijke opstelling heeft misschien wel drie verdedigers, maar loopt je wel een groot risico om op het middenveld overlopen te worden omdat daar maar twee spelers staan tegenover (minimaal) drie van de tegenstander. Nóg groter dan bij een 1-4-3-3-systeem, omdat je als centrale verdediger moet instappen op het moment dat de tegenstander voorbij het centrale middenveld van Oranje is. Daardoor lijkt het onwaarschijnlijk dat Oranje veel in dit systeem zal gaan spelen, hoogstens de laatste minuten om een (winnend) doelpunt te forceren. Op het moment dat dit de enige manier is om Berghuis in te passen in het systeem, waar het nu dus wel op lijkt, zal het drama voor Berghuis compleet zijn. 

EK als springplank

Dat is vooral voor Berghuis een pijnlijke conclusie. De aanvoerder van Feyenoord maakte er de afgelopen twee jaar geen geheim van dat hij als grote droom het spelen van het Europees kampioenschap had. De buitenspeler leek op het juiste moment in de basis te komen, maar wordt dus nu ‘genaaid’ door De Boer. Daardoor valt er niet alleen een droom in duigen voor de linksbenige rechtsbuiten, maar kan Berghuis het podium ook niet gebruiken om zich in de kijker te spelen bij Champions League-clubs. 

Tot nu toe hoeft Berghuis met de belangstelling van VfL Wolfsburg, PSV en in (veel) mindere mate Ajax niet te klagen. Het Europees kampioenschap was echter hét moment om jezelf te laten zien aan de grotere clubs van Europa. Helemaal gezien het feit dat Berghuis voor vier miljoen euro, een kwart van zijn huidige marktwaarde, is op te halen, kan de tactische wijziging van De Boer dubbel drama betekenen voor de Feyenoord-aanvoerder.