Hamstra en Huntelaar kosten Ajax miljoenen

Ajax rondde met Steven Bergwijn de eerste transfer voor het nieuwe seizoen af. Waar concurrent PSV met acht aanwinsten de selectie al rond heeft, begint de voorbereiding voor Ajax-trainer Alfred Schreuder nu pas echt. De komende weken lijken Owen Wijndal en Brian Brobbey nog toegevoegd te worden. Toch kost de eerste transferperiode onder Gerry Hamstra en Klaas Jan Huntelaar de club voorlopig miljoenen euro’s. 

Het vertrek van Marc Overmars bij Ajax was na grensoverschrijdend gedrag tegenover vrouwelijke collega’s onvermijdelijk. Dat Marc Netto niet alleen in de bestuurskamers van de Amsterdammers en andere voetbalclubs een vlugge jongen was, zorgde voor een persoonlijke drama voor de sportbestuurder. Overmars verdient inmiddels zijn euro’s bij Antwerp FC, maar de Amsterdammers krijgen deze transferperiode de rekening van Overmars’ wangedrag pas gepresenteerd. Onder leiding van het nieuwe technische duo Gerry Hamstra, die eerst de assistent van Overmars was, en zijn rechterhand Klaas Jan Huntelaar lopen de spelerszaken van de Amsterdammers nog alles behalve soepel. 

Ajax

Toegegeven: het is ook niet de meest ideale periode om directeur spelerszaken bij Ajax te zijn. De Amsterdammers lijken in de richting van een tussenjaar te gaan. Na vier seizoenen onder Erik ten Hag, waar de prijzen met aanvallend en aantrekkelijk voetbal aan elkaar werden geregen, werd de succestrainer weggekocht door Manchester United. Dat de voormalig trainer van de Amsterdammers zich meteen onpopulair maakt bij de supporters door zijn pijlen te richten op spelers zoals Jurriën Timber, Lisandro Martínez en Antony, is gezien de belofte van de trainer geen gekke gewaarwording. Daardoor wordt echter wel een negatieve spiraal binnen de technische leiding verbloemd. 

Dat Ajax te maken krijgt met spelers die naar de Europese top kunnen en willen vertrekken, is niets nieuws. Elk seizoen hebben de Amsterdammers hier mee te maken. Sterker nog: de club draait voor een groot deel op transferinkomsten. Volgens voormalig directeur Overmars moet de club jaarlijks zo’n vijftig miljoen euro verdienen om de financiële huishouding in het zwart te houden. Dat target wordt door de transfer van onder andere Sébastien Haller en de naderende overeenkomst over de overgang van Martínez wel gehaald. 

Met de transfer van het duo haalt Ajax zo’n tachtig miljoen euro binnen. De verschillen tussen de overgangen zijn wel opmerkelijk. Je ziet immers niet vaak dat een spits met meer dan dertig doelpunten in één seizoen voor een lager bedrag vertrekt dan een centrale verdediger. Dat alléén Dortmund geïnteresseerd was in Haller en Martínez de hoofdrolspeler is in een biedingsoorlog tussen Arsenal en Manchester United lijkt daar de belangrijkste reden van. Je kunt je echter wel afvragen of de Ivoriaans international óók onder Overmars voor dat geld was vertrokken.

Waarde maximaliseren

De belangrijkste kwaliteit van Overmars was het maximaliseren van de waarde van Ajax-spelers. Als we denken aan de waarde van een voetballer, gaan de eerste gedachten uit naar de geschatte marktwaarde van de speler, die weer gebaseerd is op de prestaties van het individu binnen het collectief. Daar ligt ook een verborgen waarde in de transferonderhandelingen en een tool die Overmars vaker toe leek te passen dan Hamstra en Huntelaar tot nu toe doen: de waarde van de Ajax-speler bij de andere club indexeren en kijken wat vergelijkbare spitsen in de grotere competities kosten. 

Dat lukte bij de transfer van Haller niet. De vertrekwens van de Ivoriaanse spits heeft ongetwijfeld een rol gehad in de onderhandelingen voor de transfer van maximaal 35 miljoen euro. De situatie van Dortmund was duidelijk: het móést een nieuwe aanvalsleider aantrekken nadat het Erling Haaland voor zo’n 75 miljoen euro verkocht aan Manchester City. Timo Werner (Chelsea) was ook in beeld, maar zijn spelersprofiel komt eerder in de buurt van Donyell Malen dan de Noorse superspits. Aangezien de filosofie van Dortmund gebouwd is op een sterke aanvalsleider, was het duidelijk dat Dortmund eigenlijk maar één spits wilde: Haller. Dat Ajax daar, ondanks een doorlopend contract en een doelpuntrijk seizoen van Haller, een winst van 12 miljoen euro uitsleept, lijkt een enorme deal. 

In perspectief is het vooral een koopje voor Dortmund. Helemaal in de wetenschap dat Champions League-spitsen voor het dubbele weggaan bij hun clubs, Dortmund geld beschikbaar had én een belangrijke vacature had open staan. In dat geval pakt Tottenham Hotspur-voorzitter Daniel Levy de onderhandelingen een stuk effectiever aan. Als je gaat kijken naar de onderhandelprestatie, is het knapper dat het Levy is gelukt om een overbodige speler met winst door te verkopen dan een Champions League-uitblinker voor eenzelfde bedrag de deur uit laat gaan. Dat Bergwijn op basis van zijn spelersprofiel (veel) beter binnen het Ajax-systeem past, staat daar los van. Haller was zo belangrijk voor Ajax omdat hij vooral in de zestienmeter zijn meerwaarde had en de rest van het elftal vooral daarbuiten uitstekend is. 

Inkoopprijs minimaliseren

Wat Levy en Tottenham bij de transfer van Bergwijn deden, was eigenlijk het handelsmerk van Ajax de afgelopen seizoenen. Dat de Amsterdammers uiteindelijk méér dan de hoofdprijs van 25 miljoen euro neertellen voor de Nederlandse buitenspeler, komt niet alleen door de goede prestaties van Bergwijn in Oranje, dat zijn contract nog een paar jaar doorliep of omdat Everton met een financieel beter aanbod voor club en speler de deal probeerde te kapen. Het afgelopen half jaar ging het eigenlijk maar over één ding als het ging over Bergwijn: zijn transfer naar Ajax. Iedereen binnen de club vertelde dat Bergwijn de belangrijkste transfertarget was en heeft zo eigenlijk bijgedragen aan de onderhandelingspositie van Ajax.
Totenham wist immers: de Amsterdammers willen Bergwijn héél graag hebben, de club heeft voldoende budget en hoeft de speler niet per se te verkopen. Met andere woorden: 

Tottenham stond er veel beter voor in de onderhandelingen en dat is, gezien de hoogte van de transfersom en het tijdsbestek dat een akkoord in beslag nam, ook te merken aan de voorwaarden na het afronden van de langverwachte Bergwijn-overgang naar Ajax. Als dat de enige inkomende transfer was waar dit van toepassing was, dan had het nog onder het kopje uitzonderingen kunnen vallen. Bij twee van de drie toptransfers die Ajax dit seizoen op de planning heeft staan, is dat bij twee derde wel het geval. 

Owen Wijndal kan wegens de nieuwe omstandigheden van de speler (een ontsnappingsclausule voor tien miljoen euro, red.) worden weggekocht. Bij de transfer van Brian Brobbey ligt het er nóg dikker bovenop dat Ajax een definitieve overgang wil verwezenlijken. Dat Ajax ondertussen eerste spits Sébastien Haller kwijtraakte en er voorlopig geen alternatief voor handen is – ook niet voor Brobbey – zorgt ervoor dat de noodzaak van Ajax om te kopen hoger is dan de noodzaak van RB Leipzig om Brobbey van de hand te doen, waardoor je automatisch meer gaat betalen voor een speler en de inkoopprijs eerder maximaliseert dan minimaliseert. 

Miljoenenstrop

Nu kan deze tendens, hogere inkoopsommen en lagere transfersommen bij uitgaande transfers, met de financiële mogelijkheden van Ajax nog wel even doorgaan. Eén van de gevolgen daarvan is dat Ajax extreem hoog in de boom gaat zitten bij de verkoop van bijvoorbeeld Lisandro Martínez en Antony. Dat daarmee ook weer een signaal naar de Zuid-Amerikaanse markt wordt gegeven en talenten met Ajax in plaats van een doorgang een sta-in-de-weg naar de weg naar de Europese top gaat worden, lopen de Amsterdammers een hoop potentiële talenten (en transferwinsten) mis omdat de spelers die eerst voor Ajax kozen vanwege het opstap-model elders hun geluk gaan beproeven. 

Dat het wel mogelijk is om een deel van de transferdeal buiten de media te houden, bewees PSV deze transferzomer al twee keer. De Eindhovenaren kwamen plotseling op de proppen met Walter Benitez van OGC Nice. De transfer van Xavi Simons, waar alle transferexperts berichtten dat het om een huurtransfer ging en de Nederlander alsnog tot 2027 tekende, is een nog beter voorbeeld daarvan. En als Ajax de transfersklappers blijft mislopen, hoge inkoopsommen moet blijven betalen en ook de eigen spelers in de weg blijft zitten met het vervolg van hun carrière, kosten Gerry Hamstra en Klaas Jan Huntelaar de club niet alleen miljoenen, maar ook de status als belangrijkste titelkandidaat en exportproduct van het Nederlandse voetbal.

TIP: Wint Ajax de Eredivisie? Pak 1.65x je inzet!