Heitinga helpt Ajax aan nieuwe trainer

John Heitinga wist wat hij moest doen om zijn baan als hoofdtrainer van Ajax te behouden. Minimaal tweede worden. De beker winnen zou naar verluidt contractverlenging opleveren. Heitinga probeerde een andere variant. Opnieuw met hetzelfde resultaat: voetbal waar de tegenstander beter in is.

Ajax – PSV en de KNVB Beker-finale

De pijnlijkste statistiek van de bekerfinale tussen Ajax en PSV is niet de 2-3 stand na strafschoppen. Zelfs niet de beslissing om een paar minuten voor tijd twee ervaren, aanvallende krachten (Steven Bergwijn en Davy Klaassen, red.) naar de kant te halen.

PSV schoot in de bekerfinale één keer minder op doel dan de Amsterdammers (13 om 12). Dat bij Ajax geen één van die ballen eigenlijk op doel ging, is het resultaat van een keuze die alleen Heitinga zichzelf kan aanrekenen.

Brian Brobbey was als spits de aangewezen man om de belangrijkste voorwaarden voor de bekerwinst te maken (doelpunten, red.). De 21-jarige aanvaller mocht voor het eerst sinds tijden in de punt beginnen, speelde 120 minuten en kon ook tijdens de strafschoppenserie geen schot op doel produceren.  

De zestien miljoen euro kostende aankoop kwam als ‘nieuwe Kluivert’ aankloppen, koos voor het geld bij Leipzig en keerde naar verluidt voor hetzelfde geld als in Duitsland weer terug in Amsterdam. In de wedstrijd tegen PSV had Brobbey wel wat weg van de oud-topscorer van het Nederlands elftal.

Voetballen met boerenverstand

Niet uit zijn Barcelona- of Ajax-tijd. Meer die uit Newcastle. Toch had ook die karikatuur van de Kluivert die zichzelf sinds ’95 naar de Europese top schoot waarschijnlijk meer inbreng gehad in de wedstrijd van afgelopen zondag. PSV voetbalde met het boerenverstand.

Voor mensen die dorp-tegen-dorp-voetbal hebben meegemaakt, mag het nauwelijks een verrassing zijn dat die Brabander (Van Nistelrooy) daar toch beter in was dan die Amsterdammer (Heitinga).

Want ja: het Bavaria-pilske smaakt toch anders dan het Amstel-biertje. Van Nistelrooij leerde dat al in zijn jonge jaren. Heitinga ruim 120 minuten te laat.

Het was ook voor Van Nistelrooij al duidelijk dat Ajax anders ging spelen dan in competitiewedstrijd. Dat gaf de trainer van PSV twee opties: opnieuw meer aanvallend voetballen of gewoon schijt hebben aan de Hollandse voetbalnormen en de Spaanse wetten naar het Nederlandse te brengen.

Het gelijk van Sangaré

De historie wijst uit dat het er nogal heftig aan toe kan gaan. Ibrahim Sangaré kreeg tijdens de bekerfinale zijn gelijk: het was de Nederlandse Clàsico. Of ja: de  spelers hadden de fijne voetbalschoenen thuisgelaten en besloten op klompen het veld te betreden.

De  Ivoriaanse verdedigende middenvelder kreeg weer de voorkeur boven Erick Gutiérrez. Ajax had in de bekerfinale, ondanks de keuze voor Brobbey in de spits, minder aanvallende intenties dan in de competitie. PSV voelde op zijn beurt ook niet de noodzaak om Ajax zo intensief onder druk  te zetten als in Eindhoven. Dan komt een speler als Sangaré op het middenveld helemaal goed uit.

Wat PSV nog beter uitkwam, was die voormalig speler van Sevilla en FC Barcelona in  de punt van de aanval. De Jong speelde daarnaast lang genoeg op de Brabantse velden om het ‘als ge nie beter kan speulen, moete anders skuppe’ te begrijpen.

Door zijn tijd in Spanje heeft De Jong iets wat in zijn eerste periode bij PSV nog ontbrak: een winnaarsmentaliteit die het bloed onder andermans nagels haalt. In combinatie met een trainer die bij Real Madrid in de ‘grote Clàsico’ speelde, bleek dat tot twee keer toe teveel gevraagd voor Ajax.  

De Schreuder-factor

Hoe lastig Heitinga’s situatie op het beginpunt ook was en in welke staat de selectie van Ajax (kwalitatief) ook verkeert: je kunt niet zoals Schreuder blijven terugvallen op de situatie waarin de club verkeert. Dat heeft PSV en Feyenoord immers ook niet verder gebracht dan Ajax op dit moment.

De keuzes die Heitinga maakte in de afgelopen twee wedstrijden hebben, hoe sterk de eerste periode van de Ajacied ook was, een te hoge Schreuder-factor.

De Ajax-leiding heeft dat in zekere zin zelf vormgegeven. Na een transferzomer met een rekening van meer dan honderd miljoen euro en geen zilverwerk als rendement, kun je niet volledig neerleggen  een trainer die ervoor zorgde dat Champions League-voetbal überhaupt weer een optie werd.

In Studio Voetbal werd bekend dat de Ajax-leiding contact na de bekerfinale contact opgenomen zou hebben met Peter Bosz. Met een trainer die nóg aanvallender denkt dan Schreuder en zijn elftal veel minder stabiel ‘wegzet’ dan Heitinga (Peter Bosz, red.), zorgt dat bij het uitblijven  of mislukken van (weer) een dure transferzomer, dezelfde verhalen in de headlines verschijnen.

Toekomst van Heitinga

Dat laat vooral zien dat niet alleen bij Heitinga,  maar ook binnen andere Ajax-lagen de keuzes in de categorie ‘louter te begrijpen binnen de ring’.

Waar dat boerenverstand te halen valt? Uit de streek waar ooit Hakim Ziyech vandaan getoverd werd. Wat Ten Hag bij Manchester kreeg, kan voor Ron Jans de kers op zijn voetbaltaart worden.

Als Ajax er dan voor kiest om Heitinga te vervangen, is het te hopen dat de clubleiding de afweging maakt tussen een trainer die bij Ajax en daarbuiten bewees dat zijn voetbalstijl net te frivool bleek om prijzen te pakken (Bosz) of de trainer die een gritzwarte bladzijde uit de historie van FC Twente omsloeg.

Aan de andere kant heeft Heitinga met wedstrijden tegen AZ, FC Twente en FC Utrecht nog meer dan voldoende mogelijkheden om te laten zien dat hij ook volgend seizoen de man is die Ajax aan een nieuwe trainer helpt. Dat de huidige hoofdcoach daarvoor moet hopen op een wonder, weet hij zelf waarschijnlijk ook: met die instelling speelde Ajax al twee keer tegen PSV.