Het bijzondere voetballeven van Aad de Mos

Op een glansrijke carrière als voetballer kan De Mos niet teren, maar die leegte op zijn cv heeft hij op schitterende wijze ingevuld met een prachtige loopbaan als trainer. De Mos behaalde als coach successen in Nederland en daarbuiten, hij stond bij clubs als Ajax, PSV, Vitesse, Anderlecht en natuurlijk KV Mechelen aan het roer. 

De Mos begon zijn profcarrière als voetballer bij ADO Den Haag, waar hij ook de jeugdopleiding had doorlopen. Een vaste kracht werd hij echter nooit bij de club van zijn jeugd, waarna De Mos een stap terug deed. In 1965 streek hij neer bij de amateurs van RVC Rijswijk, waarmee hij amateurkampioen werd. Via RVC Rijswijk en VV Wilhelmus kwam De Mos toch nog op het hoogste niveau in Nederland terecht. Bij Excelsior leek de laat opgebloeide carrière van De Mos dan toch vorm te krijgen. Hij speelde in het seizoen 1972/1973 in totaal 21 wedstrijden voor Excelsior, dat uiteindelijk wel degradeerde. 

Toch leek De Mos goed aan te kunnen haken in de Eredivisie, maar een hardnekkige liesblessure gooide roet in het eten. Die kwetsuur dwong hem al om te stoppen in 1973, op 26-jarige leeftijd. Zo bleef het bij die 21 wedstrijden in de Eredivisie, maar het vroege stoppen als voetballer gaf De Mos wel de kans om zich volledig op het trainersvak te storten. 

Incident met Happel 

Dat De Mos zijn eerste stappen als voetballer én als trainer bij ADO zette, is niet zo verwonderlijk. Hij werd in Den Haag geboren en was van jongs af aan al met de club verbonden. Zo deden zijn opa en oma de was bij de club en was vader Henk de Mos commissaris bij ADO. De Mos maakte als jeugdvoetballer furore en werd zelfs aanvoerder in een elftal met iconen als Dick Advocaat en Lex Schoenmaker. Met zijn drieën kregen ze een contract bij ADO, maar voor De Mos kwam het nooit tot een wedstrijd in het eerste elftal. Een incident met toenmalig hoofdtrainer Ernst Happel hielp daar volgens De Mos ook niet bij. “Happel was gek met mij, maar hij wilde me een beetje met de voetjes op de grond neerzetten. Ik was natuurlijk het binkie bij ADO. En aanvoerder. Die gasten begonnen mij te dollen, dus op een middag heb ik die zak met ballen zó weggepleurd. Naar Happel. Toen was ik aan de beurt, dat heb ik geweten. Het eerste elftal is er nooit meer van gekomen.”

De Mos, die op jonge leeftijd al als jeugdtrainer actief was bij ADO, leverde zijn contract in en gaat zoals gezegd op een lager niveau voetballen. Daar werd hij, terwijl hij ook nog gewoon als leraar werkte, gescout door Excelsior. Van zijn spelerscarrière kwam dus weinig terecht, maar De Mos is groot geworden als trainer. Zijn leerschool stond in Amsterdam, bij Ajax. 

Drie landstitels 

Als jeugdtrainer van de club uit de hoofdstad volgt hij begin 1981 Leo Beenhakker op als hoofdcoach. Hij zou tot het einde van het seizoen blijven, maar maakte indruk op het bestuur van Ajax. De Duitser Kurt Linder kwam weliswaar naar Amsterdam toe, maar De Mos kreeg de toezegging dat hij na het seizoen 1981/1982 hoofdtrainer zou worden, na een stage onder Linder. De Mos was succesvol bij Ajax, met drie kampioenschappen en een bekertitel. Toch was het achteraf geen match, zo beaamde De Mos ooit in gesprek met Voetbal International. 

“Je denkt dat je er verstand van hebt. Dat je het weet, dat je het ziet. Maar toen ben ik andere dingen gaan zien. Waar ik nog nooit van gehoord had en waarvan ik niet wist dat het bestond. Cruijff denkt driedimensionaal. Ajax heeft mij gesterkt. Niemand had verwacht dat ik zo succesvol zou worden. Ik kwam binnen als loopjongen en dacht Ajax naar mijn hand te kunnen zetten. Bij Ajax heb ik precies ontdekt wat ik zelf wilde. Iets van mezelf. Iets waar ik mijn ziel en zaligheid in kwijt kon.” In het wespennest te Amsterdam was dat niet mogelijk, maar bij KV Mechelen juist wel. 

De glorie in Mechelen 

Over de grens in België beleeft De Mos misschien wel zijn succesvolste periode in zijn carrière in de voetballerij. Het regent prijzen Achter de Kazerne. In 1987 begint dat al met de winst van het Belgische bekertoernooi, een jaar later wordt het feest compleet via het winnen van de Europacup II en de UEFA Super Cup. Uitgerekend Ajax wordt op 11 mei 1988 verslagen in de finale om de Europacup II, Piet den Boer maakt kort na rust het enige doelpunt van de wedstrijd tegen de voormalig werkgever van De Mos. De huidig analist heeft die finale meerdere malen het hoogtepunt uit zijn carrière genoemd. 

Onder De Mos wordt KV Mechelen ook voor het eerst sinds 1949 weer eens de beste in België. De aanvallen van Anderlecht, met topschutters Eddie Krncevic en Luc Nilis in de gelederen, worden knap afgeslagen door de uiteindelijke winnaar van de competitie. KV Mechelen verliest dat jaar slechts tweemaal.

De Mos nam afscheid met een absolute hoofdprijs, want in 1989 maakt hij als trainer een toptransfer in België. Anderlecht neemt de coach over van KV Mechelen en in zijn eerste seizoen als trainer in Brussel, bereikt De Mos opnieuw de finale van de Europacup II. Op weg naar de eindstrijd maakt Anderlecht gigantisch veel indruk door FC Barcelona uit te schakelen. In eigen huis wordt het elftal van trainer Johan Cruijff met 2-0 verslagen, twee weken later leek het kort na rust mis te gaan in Camp Nou. Met grootheden als Andoni Zubizarreta, Ronald Koeman, Eusebio Sacristán en Aitor Begiristáin binnen te lijnen maakt Barça kort na rust twee doelpunten, toch sleept Anderlecht er een verlenging uit. Daarin zorgde Marc Van Der Linden met een doelpunt voor de uitschakeling van FC Barcelona. De feestvreugde voor De Mos en Anderlecht stopte pas in de finale, toen Sampdoria na verlenging te sterk bleek. Gianluca Vialli schoot zijn team met twee doelpunten in de verlenging van de finale naar de eindzege. 

Romário, Ronaldo, Nilis 

Na ruim zes jaar komen de Belgische jaren van De Mos ten einde. Na het seizoen 1991/1992 mag hij vertrekken bij Anderlecht en een jaar later klopt de volgende topclub aan. PSV gaat met De Mos in zee, maar een succes wordt dat niet. “Na Anderlecht had ik nooit naar PSV moeten gaan. Het is de enige keuze waar ik écht spijt van heb”, zei De Mos eerder over dat besluit. Sportief beleefde PSV geen successen onder De Mos, die bij zijn aanstelling te horen kreeg dat de selectie flink gewijzigd zou worden. In de tijd dat De Mos rondliep in Eindhoven, werd afscheid genomen van spelers als Romário, Gerald Vanenburg, Adri van Tiggelen, Wim Kieft, Juul Ellerman, Jan Heintze, Erwin Koeman, Gheorghe Popescu en Berry van Aerle.

De Mos kreeg te maken met een elftal dat niet op elkaar was ingespeeld. De vele nieuwe namen kregen het niet voor elkaar om goed samen te spelen, maar onder De Mos werd wel een mooie fundering gestort. Spelers als Marciano Vink en Jan Wouters kwamen naar Eindhoven, net als de uiteindelijk bijzonder succesvolle Luc Nilis. De komst van Nii Lamptey, waar weer een compleet ander verhaal over te schrijven is, was geen succes, maar in de tijd van De Mos kwam ook ene Ronaldo naar Brabant toe. Zonder enige twijfel een van de beste spelers die ooit het PSV-shirt heeft gedragen. Ronaldo en De Mos zijn tot de dag van vandaag nog goede vrienden. 

Het mislukte avontuur bij PSV was de eerste keer dat De Mos in zijn trainerscarrière geen succes had. “Mijn grote successen zijn in mijn beginjaren geweest, in de eerste helft van mijn carrière. Daar heb je gewoon mee te maken, zo werkt de voetballerij. Mijn eerste drie clubs waren zó succesvol, dat je een stempel krijgt van succestrainer. Als je hem haalt, win je prijzen. Ze verwachten dat je alles wint, dat je tovenaar bent. Dat stickertje zit op je hoofd. Dat je een garantie voor succes bent.” 

De wijde wereld 

Na succesvolle periodes bij Ajax, KV Mechelen en Anderlecht ging het dus minder bij PSV en ook daarna kon De Mos weinig successen meer boeken. Hij ging de wereld over, met werkzaamheden in Duitsland (Werder Bremen), België (Standard Luik), Spanje (Sporting Gijón), Japan (Urawa Red Diamonds), Saoedi-Arabië (Al Hilal), de Verenigde Arabisch Emiraten (bondscoach) en Griekenland (AE Kavala). Het avontuur bij AE Kavala volgde tussen twee Nederlandse clubs door: De Mos was in de Eredivisie nog actief bij Vitesse en Sparta Rotterdam. Die laatste club is vooralsnog zijn laatste werkgever geweest. De Mos nam afscheid met een degradatie: hij kon Sparta Rotterdam niet uit de play-offs houden in het seizoen 2009/2010. Tegen uitgerekend Excelsior, de club waar De Mos als speler debuteerde in het betaald voetbal, bleek Sparta Rotterdam niet opgewassen. Het ging mis in het zicht van de haven, vlak voor tijd maakte Guyon Fernandez namens Excelsior de cruciale uitgoal en degradeerde Sparta Rotterdam officieel naar de Eerste Divisie.

Het is een zure afsluiting van een mooie trainerscarrière. De Mos was met Sparta Rotterdam een paar minuten verwijderd van knappe handhaving in de Eredivisie, maar het liep allemaal anders. Toch is De Mos jaren na die deceptie nog een graag geziene gast op televisie en radio. Daar voegt de inmiddels 74-jarige oud-trainer nu een nieuw scenario aan. Per januari 2022 gaat De Mos aan de slag in de wereld van de podcasts. In een wekelijkse podcast van OnlineWedden24.com genaamd ‘Twee Viertje met Aad de Mos’ zal de routinier zijn mening geven over wedstrijden in de Eredivisie, Champions League, Europa League, Conference League en Premier League. “Ik ben blij dat ik mijn analyses over voetbal en mijn ervaring nu ook kan delen via een podcast, dat is nieuw voor mij.”

De podcast ‘Twee Viertje met Aad de Mos’ komt vanaf 4 januari élke dinsdag online en is HIER te beluisteren!