Klaassen zorgt voor probleem bij Ajax

Davy Klaassen is sinds zijn terugkeer bij Ajax een belangrijke schakel in het team van Erik ten Hag. Nu de Oranje-international een aantal weken niet beschikbaar is wegens een liesblessure, moet de trainer een andere optie verzinnen. Steven Berghuis stond de afgelopen weken bij de Amsterdammers achter Sébastien Haller en dat heeft beide Ajacieden geen windeieren gelegd. 

Davy Klaassen wordt, ondanks de resultaten sinds de blessure van de Oranje-international, gemist in het eerste elftal van Ajax. De 28-jarige middenvelder uit Hilversum maakte na uitstappen bij Everton en Werder Bremen vorig seizoen zijn rentree in de Johan Cruijff ArenA, de club waar hij tussen 2004 en 2017 voor speelde. Vanaf het moment dat de blonde middenvelder, die als vervanger van Donny van de Beek naar Amsterdam werd gehaald, zijn rentree maakte in het Ajax-shirt, is het alsof Klaassen de Amsterdamse voetbaltempel nooit verlaten heeft. Zonder enige aanpassingsproblemen kwam Klaassen eerst als controlerende middenvelder en later als aanvallende middenvelder in het team van Erik ten Hag. De Ajax-trainer heeft echter ook een alternatief gevonden op het moment dat Klaassen niet beschikbaar is. 

Davy Klaassen en Ajax 

De meerwaarde van Klaassen bij dit Ajax heeft eigenlijk geen verdere uitleg nodig. De 28-jarige aanvallende middenvelder was de afgelopen anderhalfjaar meerdere keren belangrijk met een openingstreffer, is in de opbouw altijd aanspeelbaar en weet daarna ook in veel gevallen de juiste keuze te maken om het tempo in het aanvalsspel van de Amsterdammers hoog te houden. De blessure van de Nederlander zorgde in eerste instantie dan ook voor paniek. De Amsterdammers probeerden vorig jaar spelers zoals Zakaria Labyad en Quincy Promes uit als aanvallende middenvelder, maar geen van hen had de impact die Klaassen had sinds hij op ‘zijn’ nummer 10 staat. 

Met Klaassen in de ploeg speelde Ajax soms niet met één, maar met twee spitsen. Klaassen vulde zijn positie in als een schaduwspits: de focus van de middenvelder ligt op diepgaande loopacties, spits Haller ondersteunen en ervoor zorgen dat er korte combinaties in het (volle) centrum mogelijk zijn. Inmiddels heeft Steven Berghuis die rol (voorlopig?) overgenomen van Klaassen. De 29-jarige rechtsbuiten komt op de flanken niet aan een basisplek toe op dit moment. In zijn tijd bij Feyenoord startte Berghuis wel eens vanuit het centrum, maar was hij als naar binnen komende rechtsbuiten natuurlijk wel vaak te vinden in de as van het veld. 

Die ervaringen helpen Berghuis natuurlijk de afgelopen weken. Desalniettemin kun je er niet omheen dat Berghuis de aanvallende middenvelder-positie heel anders invult dan Klaassen dat doet. Als je naar het spelersprofiel van de twee Ajacieden kijkt, is dat ook niet zo heel raar. Dat betekent echter ook dat er andere facetten van Ajax’ aanvalsspel veranderen. Op het moment dat je geen diepgaande middenvelder hebt, maar iemand die graag in de bal komt, ontstaat er een andere dynamiek in het aanvalsspel. 

Steven Berghuis

Dat Klaassen dit jaar als doelpuntenmaker een klasse apart is (0,8 schoten per negentig minuten gemiddeld, 50% doelpuntenconversie) heeft ook een ander effect. Doordat Klaassen vaak diep op het veld staat, beperkt hij ook de ruimte die spits Sébastien Haller heeft. De Ivoriaans international krijgt vaak kritiek dat hij in het meevoetballende aspect tekort komt. Op het moment dat Ajax Haller in situaties blijft duwen dat deze kwaliteiten naar voren komen – en op het moment dat Klaassen dicht bij Haller speelt, neemt hij zijn tegenstander ook mee, en komt die situatie dus vaak voor – zullen deze altijd blijven opvallen. 

Met Berghuis in zijn rug, lijkt de kritiek op Haller ook te zijn verdwenen. De doelpuntenwoede van de spits is daar het gevolg van. De oorzaak ligt bij de manier waarop Steven Berghuis de nummer tien positie invult bij de Amsterdammers. De Oranje-international kan met een individuele actie een mannetje in de as passeren, maar belangrijker nog: hij komt graag onder de bal en verlegt het spel dan met een lange bal naar de andere kant. Die passstijl is van levensbelang voor Haller: op het moment dat Berghuis het spel verlegt, moet de tegenstander kantelen en ontstaat er in het centrum ruimte voor Haller om zich te positioneren. Als de Ajax-back (of buitenspeler) dan de achterlijn haalt, staat de spits is in een betere positie dan voorheen, maar nog belangrijker: er staan minder tegenstanders rondom de Ivoriaans international omdat de nummer 10 van Ajax (nog) niet in de 16-meter is. Ondanks dat heb je als buitenspelers dan altijd minimaal twee, en als Berghuis is aangesloten op de rand van de zestien, dus ‘gewoon’ drie afspeelmogelijkheden in en rondom het vijandige strafschopgebied. 

Nieuw Ajax-middenveld?

Voorlopig lijkt Klaassen nog niet fit genoeg om terug te keren in de Ajax-basis. Op het moment dat de 28-jarige Ajacied dat wel is, staat Ten Hag voor een lastige keuze. Je kunt inmiddels wel stellen dat Haller beter rendeert met een spelmaker in zijn rug dan een schaduwspits. Sterker nog: door het spel te verleggen met een crosspass in plaats van met korte combinaties van links naar rechts te gaan, versnelt Berghuis het Ajax-spel zelfs. Op het moment dat Klaassen fit is, zal Ten Hag echter wel een basisplek voor hem in gedachten hebben. De vraag blijft dan: wie wordt daar het slachtoffer van? 

De naam van Ryan Gravenberch zal niet snel uit de basisopstelling verdwijnen. De 19-jarige middenvelder van Ajax maakt opnieuw veel indruk dit seizoen en is met oog op een toptransfer ook nog mogelijkheid om een transfersom van tientallen miljoenen euro’s binnen te harken. Op het moment dat Berghuis zijn doelpunten blijft maken (0,5 per negentig minuten), assists blijft geven (1 per negentig minuten) en vooral kansen blijft creëren zoals hij dat nu (2,8 per negentig minuten), dan zal Ten Hag ook geen reden hebben om de Oranje-international op de bank te houden. 

Daardoor lijkt de meest logische optie Edson Alvarez. De Mexicaan is al een jaar bezig aan een ijzersterke opmars in het team van Ten Hag en is met zijn defensieve kwaliteiten een klasse apart binnen de Ajax-selectie. Op het moment dat Ajax tegen een ploeg speelt waar defensieve kwaliteiten minder van belang zijn dan offensieve stuwkracht, kan het zomaar voorkomen dat de Mexicaan buiten de basis van de Amsterdammers valt. Zelfs als aanvallende middenvelder zorgt Klaassen dit seizoen voor 0,8 intercepties per negentig minuten en zorgt hij er 0.4 keer per negentig minuten voetbal voor dat een gevaarlijke bal weggewerkt wordt. Speelt Ajax een grote Eredivisie-wedstrijd of treft het een sterke Europese tegenstander, dan zal Ten Hag wel steevast voor Alvarez blijven kiezen. Maar als de mogelijkheid er is, kan Ajax straks dus nóg aanvallender spelen dan dat het op dit moment al doet.