Koeman nog steeds droomtrainer FC Barcelona

Ronald Koeman hoeft zich niet meer te melden bij FC Barcelona. De Nederlandse oefenmeester werd na de 1-0 verliespartij tegen Rayo Vallecano. Een doelpunt van oudgediende Ramadel Falcao zorgde er uiteindelijk voor dat Koeman zijn baan als trainer van zijn droomclub verloor. In een situatie waar Koeman eigenlijk alleen maar kon verliezen, zal hij aan het einde van de rit als winnaar uit de bus komen. 

Ronald Koeman en FC Barcelona was een match die al langer in de sterren geschreven stond. De Nederlandse oefenmeester schoot in zijn actieve carrière de Catalaanse voetbalvereniging naar de eerste Europa Cup in de geschiedenis van de club. Daarmee groeide de verdediger uit tot clublegende en moest Koeman er vanaf vorig seizoen voor zorgen dat FC Barcelona weer terug naar dat niveau zou groeien. Dat liep nét even wat anders… 

Ronald Koeman en FC Barcelona

Aan het begin van vorig seizoen klopte FC Barcelona voor de derde keer bij Koeman aan. Waar de Nederlandse oefenmeester de club twee keer een ‘nee’ verkocht, was de derde keer scheepsrecht voor de Catalanen. Koeman was op dat moment de bondscoach van Oranje en verliet die post voor een tweejarig contract in het Camp Nou-stadion waar hij de vergane glorie terug moest laten keren. Koeman werd door voormalig voorzitter Josep Maria Bartomeu aangetrokken, en eigenlijk is daarmee de hoofdreden van het ontslag van de Nederlandse trainer meteen aangewezen. 

Dat de vorige voorzitter van FC Barcelona niet alles lekker regelde, mag een understatement zijn. De Catalanen waren op het moment dat Koeman bij de club tekende op sterven na dood, onder leiding van Bartomeu werden honderden miljoenen neergeteld voor spelers die nauwelijks rendeerden en ook de keuzes van trainers waren verder van gelukkig. In één seizoen versleet Barcelona in Esterno Valverde en Quique Setién als eindverantwoordelijke. Laatstgenoemde verloor zijn baan na de oorwassing van FC Barcelona tegen Bayern München in de Champions League. 

Het sportieve aspect was niet het enige waar Koeman in zijn eerste periode bij FC Barcelona tegenaan liep. De trainer kon geen aankopen doen in zijn eerste seizoen door de nijpende financiële situatie in het Camp Nou-stadion. De corona-crisis sloeg ongenadig hard toe bij FC Barcelona, dat een groot deel van de inkomsten zag verdampen omdat het stadion niet meer gevuld kon worden en toeristen de stad niet konden bezoeken wegens reisrestricties. 

Voorzitters FC Barcelona

In veel opzichten heeft de man die Koeman aanstelde als trainer van de Catalanen ook de reden dat Koeman uiteindelijk ook zijn geliefde trainersstoel van het Camp Nou-stadion moet opgeven. De Nederlandse trainer kreeg te maken met een fenomeen dat in het verleden ook de Nederlandse enclave van Real Madrid opbrak. In Spanje worden voorzitters van de clubs gekozen door de leden van de club. Daardoor kreeg Koeman een nieuwe baas: in plaats van Bartomeu kreeg voormalig voorzitter Joan Laporta, die onder andere tijdens de tijd van Frank Rijkaard en Henk ten Cate al de baas was bij de grootmacht, de voorzittershamer van de Barcelona-leden in zijn handen gedrukt. 

Hoewel de aanstelling van Laporta, die de Catalanen al door een succesvolle periode leidde, in eerste instantie tot positieve geluiden leidde, was het ook al meteen duidelijk dat Koeman niet ‘zijn’ trainer was. Daardoor kwam Koeman terecht in de situatie waar spelers zoals Arjen Robben, Rafael van der Vaart en Wesley Sneijder inzaten op het moment dat zij bij Real Madrid speelden. De wisseling van de bestuurlijke macht zorgde ervoor dat de aankopen van de ‘vorige’ voorzitter zo snel mogelijk moesten vertrekken. Aangezien de Nederlanders allemaal onder het vorige bewind gehaald werden, waren zij ook de eersten die de deur gewezen werden. 

Dat scenario hing voor Koeman al veel langer in de lucht. Eigenlijk is de voormalig bondscoach van het Nederlands elftal zijn baan onder Laporta nooit zeker geweest. De twee belangrijke Barcelona-pionnen vochten vetes uit in de media, leken niet op één lijn te zitten qua aankopenbeleid, om nog maar te zwijgen over de manier waarop Koeman de Catalaanse grootmacht liet voetballen. Laporta wilde tikki-takka. Koeman moest voor resultaat gaan. Met een blauwdruk voor mislukking als belangrijkste gevolg. 

Uitstel van executie

Dat Koeman überhaupt nog op de trainersstoel van FC Barcelona zat, kwam door een mislukte zoektocht van Laporta aan het begin van dit seizoen. De voorzitter was niet blij met de manier waarop Barcelona zich presenteerde onder Koeman en vertelde de trainer dat er twee weken werden uitgetrokken om te kijken of er een mogelijkheid was om Koeman te vervangen. Naar verluidt werd er destijds gesproken met Josep Guardiola (Manchester City) en Xavi Hernandez (Al-Sadd), maar niemand leek echt happig om over te stappen naar La Liga. 

Daardoor voelt het ontslag van Koeman meer als een uitgestelde executie dan het pijnlijke gevolg van een eerlijke kans. Natuurlijk: een negende plek in La Liga en derde plek in de Champions League, waar met drie punten uit drie duels nog wel overwinterd kan worden, zijn niet om naar huis te schrijven. Op het moment dat je niet het volledige vertrouwen van je baas voelt en de omstandigheden van de club zijn zo dramatisch dat er louter transfervrije spelers gehaald kunnen worden (en dat sterspelers zoals Lionel Messi niet langer betaald konden worden), dan kun je jezelf afvragen of dit ontslag wel een nachtmerrie voor Koeman is. 

Sterker nog: misschien is de grootste nachtmerrie uit Koemans carrière wel voorbij. De Nederlandse trainer blinkt niet uit in gelukkige keuzes maken – overstappen in het verleden leren dat Koeman er lang niet altijd op vooruitgaat. De situatie in Barcelona was vrijwel aan elke kant een afbreuk van zijn reputatie, maar aan de andere kant kan FC Barcelona de komende maanden er óók voor zorgen dat die reputatie weer wordt opgebouwd. 

Xavi Hernandez

Volgens diverse bronnen, media en transferspecialisten zoals Fabrizio Romano, stellen dat Xavi Hernandez en FC Barcelona sinds enkele weken met elkaar in gesprek zijn over een nieuwe samenwerking. De voormalig middenvelder van de Catalanen, die Laporta nog kent uit zijn actieve carrière, is op dit moment trainer van Al-Sadd uit Qatar, de club waar de middenvelder na FC Barcelona voor speelde en zijn trainerscarrière begon. 

Het is niet vreemd dat Laporta opnieuw bij Xavi uitkomt: de voorzitter is een fervent voorstander van het tikki-takka-spelletje waar Xavi het creatieve middelpunt van was. De belangrijkste kritiek op het spel onder Koeman was dat de voorzitter het Barcelona-spelletje niet zag, Koeman gaf aan dat het team simpelweg te weinig kwaliteit in de gelederen had om het zo geliefde tikkie-takka-spelletje te spelen.

Xavi mag naar alle waarschijnlijkheid het antwoord op dat geschil geven. De 41-jarige trainer zou, in tegenstelling tot aan het begin van dit seizoen, nu wel open staan voor een nieuw dienstverband bij de Catalanen. Opmerkelijk is wel dat Xavi bij Al-Sadd met uitzondering voor een 4-3-3-opstelling met de punt naar achteren kiest. De Spanjaard wisselt veel van strategie: 4-3-2-1, 3-4-1-2 en 5-3-2 komen vaker voor. Aan de andere kant moet je ook het spelersmateriaal hebben voor tikkie-takka-voetbal. Xavi moet de buitenwereld praktisch gaan bewijzen dat FC Barcelona die spelers op dit moment wél heeft. 

Droomtrainer FC Barcelona

Dat Laporta de financieel geplaagde club dwingt om Koeman een ontslagvergoeding van naar verluidt twaalf tot dertien miljoen euro moet uitkeren en waarschijnlijk ook een vergoeding moet betalen om het tot 2023 lopende contract van Xavi af te kopen, hoor je voorlopig niet over. Desalniettemin tikt Barcelona nu pakweg vijftien tot twintig miljoen euro af die ook in de selectie gestoken had kunnen steken. 

Daarmee doet Laporta eigenlijk precies hetzelfde als dat hij Bartomeu verweet: zijn eigen plan trekken en de club daarvoor laten opdraaien. De voorzitter legt het sportieve lot van de club liever in de handen van een onervaren trainer die bij een topclub in Qatar zijn enige kilometers in het hoofdtrainersvak maakte over een bewezen teambouwer die realisme predikte en wantrouwen terug kreeg. Daardoor leek het sowieso einde verhaal voor Koeman: of dat door ontslag was, of wanneer zijn contract in 2022 afliep.
Toch kan Xavi vooral bewijzen dat Koeman nog steeds de droomtrainer van FC Barcelona is. Natuurlijk kunnen de puzzelstukken voor de voormalig middenvelder van de Catalanen in elkaar vallen zoals dat in het verleden bij Pep Guardiola gebeurde. Maar ook wanneer dit niet gebeurd, hoeft Xavi niet te vrezen voor de koude douche die Koeman over zich heen kreeg het afgelopen seizoen. De voormalig middenvelder zal veel langer de tijd krijgen dan Koeman, simpelweg om het feit dat hij nu de keuze van de voorzitter is. Zelfs al speelt FC Barcelona de rest van het seizoen countervoetbal: Xavi zal in ieder geval een voorzitter hebben die wel naar hem luistert, en alleen daarom is zijn kans op succes al veel groter dan die van Koeman. Kopen doet Koeman daar niets voor; is die ontslagvergoeding toch nog ergens goed voor.