Koeman verklapt Nederlands elftal-joker

Ronald Koeman kan nog een paar dagen puzzelen aan zijn basisopstelling tegen Frankrijk. De bondscoach nam Brian Brobbey tot grote verbazing van veel voetbalfans mee als derde spits. Dat terwijl spelers als Thijs Dallinga (Toulouse) en Sheraldo Becker (Union Berin) hoge ogen gooien in de Ligue 1 en Bundesliga, terwijl Steven Bergwijn-vervanger Donyell Malen de reservespits van Ajax in eerste instantie ook voorrang moest verlenen. Maar, eh… Hoe dan?

Brian Brobbey en het Nederlands elftal

De uitverkiezing van Brian Brobbey bij het Nederlands elftal was één van de verrassingen in de selectie van Ronald Koeman. De 21-jarige spits beleeft een déjà vu bij Ajax. Brobbey moet na Sébastien Haller en Mohammed Kudus nu Dusan Tadic voorrang verlenen in de basisopstelling…

Dat weerhield Koeman er echter niet van om de keuze alsnog op de bonkige aanvaller te laten vallen. Opmerkelijk, aangezien spelers als Thijs Dallinga (Toulouse), Sheraldo Becker (Union Berlin) en de als vervanger van Steven Bergwijn opgeroepen Donyell Malaen (Borussia Dortmund) op basis van hun clubprestaties meer in aanmerking lijken te komen.

Thijs Dallinga

Dallinga sprak na de bekendmaking van de selectie zijn verbazing uit over het ontbreken van teamgenoot Branco van den Boomen, een verdedigende middenvelder die via Ajax en sc Heerenveen in de Ligue 1 terecht kwam.

Dallinga had zelf ook reden tot stille hoop op een uitnodiging. De oud-spits van Excelsior werd begin dit seizoen weggekocht door Toulouse. Na 36 doelpunten en negen assists in 44 wedstrijden telde de Fransen twee miljoen euro neer om de doelpuntenmachine van de Keuken Kampioen Divisie een kans op een hoogste niveau te geven.

In de Frankrijk heeft de Nederlandse aanvaller ook weinig moeite om het net te vinden. Na 31 wedstrijden staat de teller op veertien doelpunten (tien in Ligue 1, vier in Coupe de France). Wat daar vooral aan opvalt, zijn de posities die Dallinga kiest voordat hij een schot lost in de Franse competitie.

De spits schiet gemiddeld 2,2 keer per negentig minuten, met 0,5 doelpunten per negentig minuten (=23% op de juiste positie om een doelpunt te maken). En Brobbey bij Ajax? In de Eredivisie schoot hij gemiddeld 3,3 keer per negentig minuten met 0,8 doelpunten als gevolg (=24% op de juiste om een doelpunt te maken).

Verschil van voetbalomgeving

Met andere woorden: de bondscoach had de keuze tussen twee spelers die even rendabel zijn voor het doel. Maar: ook twee spitsen die deze doelpunten in twee totaal verschillende situaties produceerden.

Brobbey speelt in een zeer aanvallend ingesteld team, is gewend om altijd in de dekking te staan en is altijd op zoek naar de diepgaande loopactie om van dat ene metertje ruimte te profiteren. Daardoor komt de spits bij Ajax niet veel in het basisverhaal voor, want Ajax creëert onder John Heitinga die ruimtes achter de defensie juist door de spits (Dusan Tadic, red.) in of uit te laten zakken. Als Brobbey invalt, Ajax speelt volle druk naar voren en heeft een buitenspeler met zijn ‘goede’ been aan die kant (Tadic op links, red.), komt hij pas in zijn kracht te spelen als er geen ruimtes achter de defensie liggen.

Dallinga is de eerste spits van een middenmoter in Frankrijk. Toulouse heeft een negatief doelsaldo, waaruit blijkt dat de ploeg vaker moet verdedigen dan in de aanval is en voor doelpunten vaak afhankelijk is van counters. In dat geval komt zo’n grote (1,90 meter) centrumspits met voeten die in een ‘tussen-de-palen-hoek’ schieten wel van pas. In een team dat over het algemeen de bovenliggende partij is, zorgt dat voor een andere spelsituatie. Dan verandert Dallinga van een grote en voor zijn  lengte snelle counterspits in een targetman met ‘harde voeten’ in plaats van de soepele heupen die daar in grote delen van de wedstrijd nodig zijn – en daarom Memphis waarschijnlijk weer de eerste spits onder Koeman zal zijn.

Waarom Brobbey dan de voorkeur krijgt boven Dallinga? Bij Oranje komt de 22-jarige spits dan niet in het vaarwater van de Ajax-spits, maar van Wout Weghorst.

En de basisspeler van Manchester United níét opnemen in de selectie van het Nederlands elftal? Dat zou de trekkers opnieuw de snelwegen opdwingen.

De erfenis van De Jong en Janssen

Maar zonder grappen: Brobbey zou volgens velen de gestopte internationals Luuk de Jong (PSV) en Vincent Janssen (Royal Club Antwerp) mogen bedanken voor zijn selectieplaats. Op basis van reputatie is dat ongetwijfeld zo. Eén ding: Brobbey is niet de Oranje-spits die écht profiteert van het fenomeen reputatie.

Daarom krijgt een als spits van de Turkse topclub Besiktas meer kansen nodig heeft voor een doelpunt (0,5 doelpunten per negentig minuten, 3,3 schoten per negentig minuten = 15%) dan Dallinga bij een Franse middenmoter (23%), nog steeds de voorkeur van de Oranje-keusheer en de andere zeventien miljoen bondscoaches.

In de Premier League scoort de 30-jarige aanvaller meer complimenten van zijn trainer dan doelpunten voor zijn team. Dat is genoeg voor Koeman om hem te verkiezen boven een beter scorende speler uit de Ligue 1, maar ook reden om de verkeerde erfgenaam aan te wijzen voor het vertrek van De Jong en Janssen. Daar past het spelersprofiel van Dallinga en Weghorst eerder bij dan het ‘topspitsenspel’ van het Ajax-talent.

De Jong, Janssen, Weghorst, Dallinga: in Oranje zijn het de stormrammen die ingezet kunnen worden als de technisch onderlegde spelers zich geen manier door het dicht gebouwde centrum kunnen dribbelen, passen of bewegen. Bij Ajax bewees Brobbey al eerder het beste mét zo’n speler in de aanval te kunnen functioneren – want dan kan de Ajacied profiteren van een bliksemafleider, zoals bij Sébastien Haller het geval was.

Met Brobbey in de selectie heeft Koeman echter na Depay en ‘de stormram’ nog een derde manier om een doelpunt te forceren.

Het voordeel van een verwend toptalent

Brobbey speelt over het algemeen als een topspits. Niet dat de 21-jarige Ajacied die reputatie heeft, maar meer dan doelpunten maken en aanspeelbaar zijn tegen de laatste linie zit er nog niet in het palet van de spits. Dat komt goed van pas op het moment dat er ruimtes achter die laatste linie liggen of je bent als spits (kop)sterker dan de centrale verdediger. Dat is bij Ajax en ook in het grootste geval van de Oranje-wedstrijden niet het geval.

Ten minste, niet in de eerste zeventig minuten.

In de slotfase van elke wedstrijd laat de tegenstander meer ruimtes achterin vallen – of dat nu komt wegens aanvallende intenties of vermoeidheid, ligt aan de spelsituatie. In dat geval is het ideaal om Brobbey te kunnen brengen in plaats van Weghorst, Dallinga, Malen en ook Union-uitblinker Becker, die nog meer dan Brobbey en Malen afhankelijk is van ruimte achter de defensie.

Op die manier heeft Koeman technische opties (Depay en Malen), een stormram (Weghorst) en een aanvaller die dit seizoen in de Eredivisie bewijst dat er geen betere ‘laatste-twintig-minuten-spits’ uit Nederland rondloopt dan de bonkige aanvaller van Ajax. Dat Koeman hiermee vooral bewijst drie stappen vooruit te denken als het gaat om het selectiebeleid van de spitsen, maakt het niet minder zuur voor spelers als Dallinga en in eerste instantie Malen.

In dat nadeel schuilt ook het voordeel voor Oranje. Als Brobbey de kans krijgt in de slotfases van de wedstrijd(en) tegen Frankijk en/of Gibraltar, kan hij in zijn kracht komen te spelen én heeft hij nu een omgeving waar de spelers die in de wereldtop staan of stonden hem erop kunnen wijzen dat je meer moet leveren dan doelpunten om te slagen als eerste spits van het Nederlands elftal. Voor de status van Oranje-joker in de aanval, is het nu al voldoende.