Kudus kent verrassende vervanging bij Ajax

Mohammed Kudus werd in de eerste wedstrijd sinds zijn knieblessure niet gemist bij Ajax. De Ghanese middenvelder raakte in het Champions Leauge-duel met Liverpool geblesseerd aan zijn meniscus en werd in de historische wedstrijd tegen VVV-Venlo (0-13) vervangen door Jurgen Ekkelenkamp. Dat was echter niet het enige wat veranderde door de absentie van de zomeraankoop. 

De schrik zat er goed in toen Mohammed Kudus in de Champions League-wedstrijd tegen Liverpool na negen minuten op het gras bleef zitten. De Ghanese aanvallende middenvelder, die zich in korte tijd in de basiself van Erik ten Hag speelde, moest zijn debuutwedstrijd in het Miljardenbal vroegtijdig beëindigen. Even was er hoop dat de kwelling aan zijn knie mee zou vallen, maar daags na de wedstrijd werd duidelijk dat Kudus de komende maanden noodgedwongen aan de kant staat. 

Vervanger Kudus

Kudus kende ogenschijnlijk weinig aanpasmoeilijkheden bij zijn nieuwe club. De van FC Nordsjaelland overgenomen aanvallende middenvelder speelde zich geruisloos in het basiselftal van de Amsterdammers en leek voor de komende weken een ‘zekerheidje’ op tien. Met zijn dribbels, passes, loopvermogen en neusje voor de goal had hij een belangrijk aandeel in de overwinningen van de Amsterdammers, maar daar kwam na de wedstrijd tegen Liverpool dus voorlopig een einde aan. 

Dat Ten Hag niet terugpakte naar het eerder uitgeprobeerde concept met Quincy Promes als aanvallende middenvelder, zegt genoeg over de uitkomst van dat experiment. Of dat nu te maken had met de vormdip van de international van het Nederlands elftal of dat zijn kwaliteiten elders op het veld beter tot zijn recht komen; tegen VVV-Venlo koos Ten Hag voor jeugdproduct Jurgen Ekkelenkamp achter spits Lassina Traoré. 

Jurgen Ekkelenkamp

Dat de 21-jarige middenvelder twee keer scoorde tegen VVV-Venlo, nodigt uit om te spreken van een succesvolle vervanger van de geblesseerde Kudus. Dat de recordwedstrijd van Ajax – met 0-13 scherpte de club haar eigen doelpuntenrecord aan – geen goede opmaat is voor een vergelijking tussen de twee aanvallende middenvelders, moge duidelijk zijn. Desalniettemin is Ekkelenkamp met zijn doelpuntenproductie en diepgang wel daadkrachtiger gebleken dan wanneer Promes op die positie speelde. 

Het jeugdproduct van de Amsterdammers speelde in Venlo als een verkapte tweede spits naast Traoré. In die zin vertolkte hij dezelfde rol als Promes tegen bijvoorbeeld FC Groningen en Vitesse, alleen kreeg Ajax in Limburg de hulp van de thuisploeg, die de Amsterdammers in de opbouw niet onder druk zette.

Daardoor konden centrale verdedigers Daley Blind en Perr Schuurs naar hartenlust met de bal het middenveld inlopen zonder ook maar één tegenstander tegen te komen. Omdat de defensie aan het begin stond van de opbouw – en niet het verdedigende middenveld, zoals normaal het geval is – had Ajax automatisch meer mensen voor de bal staan en kon Ekkelenkamp het zich dus veroorloven om dicht tegen de spits aan te spelen. 

Bewegingsvrijheid voor Tadic

Doordat Ekkelenkamp zo diep speelde en VVV geen druk op de bal zette, ontstond er op twintig tot dertig meter van de goal ruimte waar Antony en met name Dusan Tadic in de eerste helft veel gebruik van maakte. De aanvoerder van de Amsterdammers zwierf tussen de linies en was daardoor de spil van veel aanvallen van Ajax in de eerste helft. 

Dat de Servische aanvaller bij aanvang van de tweede helft in de kleedkamer achterbleef, was met het oog op de komende Europese wedstrijd(en) meer dan logisch. Het verbeten gezicht van de aanvoerder van Ajax sprak echter boekdelen over de instelling van Tadic. Terwijl de score van de Amsterdammers opliep en VVV dieper in de eigen ellende wegzakte, ontstonden er in de tweede helft nog meer gaten in het centrum van het veld waar Tadic maar wat graag ingedoken was om zijn doelpuntentotaal nog wat op te schroeven. 

Davy Klaassen

Dat Ajax in Venlo de tegenstander constant onder druk hield, kwam echter niet alleen door het dramatisch spelende VVV. Davy Klaassen speelde daar een belangrijke rol in. Dat de teruggekeerde middenvelder ook bij absentie van Kudus als controlerende middenvelder werd opgesteld, zegt veel over de waarde die hij toevoegt op die positie. 

Door zich steeds goed te positioneren is Klaassen constant aanspeelbaar voor zijn teamgenoten, nadat hij de bal heeft afgespeeld is hij één van de weinige spelers die meteen doorloopt en wanneer Schuurs of Blind het middenveld indribbelt, is hij de eerste die zich laat terugzakken om daarna een ‘tweede bal’ op te vangen en het spel weer snel voort te zetten. 

Echte test 

Daardoor wordt de absentie van Kudus eigenlijk niet opgevangen door één speler, maar creëerde trainer Erik ten Hag een nieuwe dynamiek op het middenveld waardoor de buitenspelers (Tadic en Antony) meer ruimte krijgen zich van hun creatieve kant te laten zien. 

Dat er nu een speler op tien staat die veel diepgang in zijn spel heeft en niet, zoals Promes dat deed, zich veel in de breedte aanbiedt, zorgt ervoor dat Ajax in offensief opzicht een mannetje meer heeft staan. Dat dit goed kan uitpakken voor het doelsaldo, heeft met na 0-13 uitslag geen verdere uitleg nodig.
De echte test laat aankomende week op zich wachten, wanneer Ajax het in de Champions League opneemt tegen Atalanta Bergamo. 

Hoewel een speler met de klasse van Kudus gemist wordt in het team van Ten Hag, lijkt de Ajax-trainer met de Ekkelenkamp-variant op het middenveld een nieuwe manier gevonden te hebben om door een muur van verdedigers door te spelen. Of dat ook op het allerhoogste niveau (Champions League) genoeg is om een zwaarwegend resultaat te halen, zullen we snel genoeg weten.