Luuk de Jong zorgt voor probleem bij PSV

Luuk de Jong moet Donyell Malen opvolgen als aanvalsleider van PSV. De ervaren aanvaller van Sevilla verscheen aan het einde van vorig seizoen weer op de radar van de Eindhovenaren. De Jong zou een terugkeer zelf wel zien zitten, al is het de vraag hoe Roger Schmidt hem in het 1-4-2-2-2-systeem gaat passen. 

Luuk de Jong en PSV is een combinatie voor in de eeuwigheid. De spits van Sevilla kwam in Eindhoven terecht nadat buitenlandse avonturen bij Borussia Mönchengladbach en Newcastle United niet opleverde wat de spits ervan hoopte, bood PSV de mogelijkheid om zich alsnog in de Nederlandse top te nestelen. Dat was de aanvaller met FC Twente al gelukt, maar de Tukkers lukten het wegens organisatorische wanorde niet om zich definitief in de top van het Nederlandse voetbal te nestelen. 

Luuk de Jong en PSV

De Eindhovenaren besloten in de zomer van 2014 De Jong alsnog een kans te gunnen in de top van het Nederlandse voetbal. Dat heeft de club uit Eindhoven geen windeieren gelegd: de entree van De Jong viel samen met een sterke fase van de Eindhovenaren. Onder trainer Phillip Cocu domineerde de Brabantse topclub voor een aantal jaar de Eredivisie. De doelpunten van De Jong, die in 204 wedstrijden voor PSV 122 keer scoorde, hadden een groot aandeel in die dominantie. De Jong werd, mede door zijn doelpuntenwoede, drie keer landskampioen met PSV, won twee keer de Johan Cruijff Schaal en kroonde zichzelf in zijn (voorlopig?) laatste Eredivisie-seizoen met 28 doelpunten tot topscorer. 

Na vier jaar PSV was De Jong echter toe aan een andere uitdaging. De honger om te slagen bij een buitenlandse club was onverminderd hoog gebleven na ongelukkige periodes in Gladbach en Newcastle. De Jong had inmiddels een leeftijd bereikt (28 jaar, red) waarna het lastig wordt om nog een toptransfer te maken. Met zijn topscorerstitel op zak was er daarnaast geen beter moment om een overgang af te dwingen. Uiteindelijk was de Spaanse subtopper Sevilla bereidt om aan de vraagprijs van PSV te voldoen. De Eindhovenaren boekten een fraaie winst op de aanvaller, die voor ruim vijf miljoen werd aangetrokken en voor 12,5 miljoen euro de deur uit liep. 

Dat na het vertrek van De Jong PSV ook als een kaartenhuis in elkaar viel, is een (te) gemakkelijke conclusie om te trekken. De lange aanvaller was als kapstok in de aanval ontzettend belangrijk voor de ploeg van Cocu. Opvolger Van Bommel kon echter niet over De Jong beschikken en koos daarom voor Donyell Malen in de punt van de aanval. De watervlugge aanvaller is het tegenovergestelde type van De Jong, maar werd in het reactievoetbal van Van Bommel wel op eenzelfde manier gebruikt. 

Roger Schmidt

De entree van Roger Schmidt zorgde ervoor dat De Jong niet langer onmisbaar was in de voorhoede. De Duitse oefenmeester verruilde het vertrouwde systeem voor een opstelling met twee spitsen. Niet alleen de posities van de poppetjes, ook de manier van voetballen nam een honderdtachtiggradendraai. In plaats van een ‘kapstok’ werden de voorste spelers dynamische aanvallers die zowel in offensief als defensief (druk zetten, red.) een belangrijke rol vertolkte. Dat daar Malens vlugge voeten goed van pas kwamen, is een understatement. Dat de Nederlandse aanvaller ook een balhandige aanvalspartner kreeg, de Israëlische spits Eran Zahavi, zorgde eerst voor een onwennige situatie in de spits van de Eindhovenaren, maar naarmate de Israëlische doelpuntenmachine zijn draai vond bij PSV, verliep dat partnerschap ook een stuk beter. 

Die situatie dreigt nu wel te veranderen voor PSV. Malen lijkt na een productief seizoen bij PSV en een aantal veelbelovende optredens op het EK onhoudbaar te worden voor PSV. De aanvaller wordt al ruim een jaar in verband gebracht met Borussia Dortmund, dat in hem een mogelijke opvolger ziet voor de naar Manchester United-vertrokken Jadon Sancho. De Duitse topclub toucheerde bijna negentig miljoen euro voor de Engels international en zou zo’n dertig miljoen euro van dat bedrag naar PSV willen overmaken voor Malen.
Die uitgaande transfer maakt het niet alleen financieel mogelijk voor PSV om De Jong terug te halen. Een selectie met Malen, Zahavi én De Jong is daarnaast wellicht wat te veel van het goede voor (het salarishuis van) PSV. Malen zou eventueel nog op de linkerflank, als ‘halve nummer tien’, kunnen spelen, maar dat is niet zijn natuurlijke positie. Daardoor lijkt een uitgaande transfer van Malen de belangrijkste voorwaarde voor de terugkeer van De Jong. Mochten de Eindhovenaren de ervaren aanvaller inderdaad terughalen, dan wacht De Jong een heel ander soort uitdaging dan in zijn vorige periode in het Philips Stadion. 

De Jong als voetballende spits? 

De voetbalvisie van Schmidt zorgt ervoor dat De Jong – mits de Duitse trainer geen concessies doet aan zijn speelplan – een heel andere rol krijgt dan dat hij gewend is bij PSV en Sevilla. De aanvaller zal niet alleen het diepe aanspeelpunt zijn van de ploeg en de verdedigers de mogelijkheid geven om met een lange bal naar voren snel toe te slaan uit een tegenaanval. De Jong zal ook in het onder druk zetten van de tegenstander bij balverlies en in de opbouw een belangrijke rol moeten spelen. Dat de 1,88 meter lange spits dat met een stuk minder snelheid moet gaan doen dan dat Malen deed, zal puzzelen worden voor Schmidt. 

Vorig seizoen zagen we Malen echter ook vaak vanuit de spits terugzakken naar de (linker)flank om zich aanspeelbaar te maken. Bij De Jong zal je dit niet hoeven verwachten, dus wordt het in dat opzicht interessant hoe Schmidt dit wil gaan oplossen. Door een groot, sterk aanspeelpunt in de aanval te hebben, zorg je er wel voor dat je door de lucht een extra optie in de diepte hebt. Dat is, helemaal wanneer je tegenstander zich ingraaft op eigen helft, een handig gegeven. Het zorgt er op hetzelfde moment ook voor dat de dynamiek in je aanval een flinke knauw krijgt, al is dat afgaande op vorig seizoen bij PSV geen overbodige luxe. 

De Eindhovenaren speelden vorig seizoen niet eens zo’n slecht voetbal. Op belangrijke momenten in het seizoen lukte het PSV echter niet om het doelpunt te maken waardoor een gelijkspel toch nog een overwinning werd. Doelpunten waar PSV onder Phillip Cocu, en dus met De Jong in de spits, een abonnement op had. Daardoor is De Jong als voetballende spits misschien een dikke achteruitgang als je dat gaat vergelijken met Malen. Wanneer je puur naar kwaliteiten in en rondom de zestienmeter van de tegenstander kijkt, is er voor PSV echter geen betere optie dan De Jong. Wellicht zal Schmidt dan wel aan zijn team sleutelen om de centrumspits beter te kunnen bedienen.