Mazraoui dwingt Ajax tot wanhoopsaanbod

Noussair Mazraoui maakte de winnende treffer tijdens PSV – Ajax (1-2). De Marokkaanse verdediger pakte na afloop de mogelijkheid om na zijn heldenrol in de Topper zichzelf een dienst te bewijzen en zijn vertrek bij Ajax aan te kondigen. De kans dat hij bijtekent, is volgens de rechtsback nihil. Daar heeft de contractaanbieding van Ajax echter niets mee te maken. 

Dat Noussair Mazraoui bij Ajax ging vertrekken, stond eigenlijk al met potlood opgeschreven. De Marokkaanse rechtsback speelt al zestien seizoenen voor de Amsterdammers en voelde dat het tijd werd voor een nieuwe uitdaging. Ondanks zijn basisplaats in de ploeg van Erik ten Hag, een gewonnen concurrentiestrijd met megatalent Sergiño Dest (werd voor 20 miljoen euro aan FC Barcelona verkocht toen Mazraoui de basisplaats definitief veroverde) en maandenlange onderhandelingen over een nieuw Ajax-contract, lijkt het erop dat Mazraoui gaat profiteren van de ontwikkeling van Ajax. 

Noussair Mazraoui

De opkomst van de Marokkaans international staat eigenlijk symbool voor een belangrijke verandering in het internationale topvoetbal. Wanneer je vroeger partijtje koos op de training of je als leider van een juniorenelftal de opstelling moet maken voor een wedstrijd, was het bijna gebruikelijk om de minst getalenteerde speler als rechts- of linksback op te stellen. Van oudsher is dat de positie waar je als speler eigenlijk het minste risico loopt: je basistaak is de buitenspeler van de tegenstander tegenhouden en er zijn altijd genoeg afspeelmogelijkheden (vooruit, breeduit, achteruit) om de mindere technische kwaliteiten te kunnen verbloemen met simpel spel. 

De afgelopen jaren, waar de naar binnen trekkende buitenspelers steeds populairder werden in trainerskeuzes, veranderde daarmee ook de rol van de back. De vleugelverdediger werd in veel gevallen, vooral bij teams die aanvallend en dominant voetbal willen spelen, eigenlijk een halve buitenspeler. Dat gold ook voor de backs van Ajax, die onder andere tijdens de succesvolle Champions League-campagne uit het seizoen 2018/2019 een belangrijke rol speelde in de halve finale plek van de Amsterdammers. 

Dat uitgerekend een ‘bal-wel-of-niet-over-de-lijn-moment’ de topper tussen PSV en Ajax besliste – en dat rechtsback Mazraoui die bal achter Joel Drommel werkte – laat eigenlijk zien dat in het Ajax-spel de vleugelverdedigers een defensieve kracht, extra middenvelder centrale middenvelder én een ‘klassieke’ vleugelaanvaller in één is. Dat er weinig spelers zijn de technische én tactische kwaliteiten hebben om deze rol in te vullen, staat buiten kijf. Dat is ook de reden waarom Mazraoui zijn contract bij Ajax niet wil verlengen; de Marokkaan weet immers wat hij waard is voor de Amsterdammers. En nog belangrijker: wat hij waard kan zijn voor topclubs uit de grote competities. 

PSV – Ajax

In de Eredivisie houden teams tegenwoordig rekening met de bijzondere invulling van de backpositie bij Ajax. Zo ook PSV, dat voor de tweede Eredivisie-topper op rij het hele tactische plan omgooide om het de Amsterdammers zo moeilijk mogelijk te maken. Dat was in eerste instantie al opmerkelijk: PSV won één keer van Ajax onder Schmidt (Johan Cruijff Schaal, red.) en deed dat met extreme pressie, goede positioneringen en snelle uitbraken via de vleugels. In het eerste Eredivisie-duel waren die vormen echter verleden tijd en koos PSV voor de tactiek van vorig seizoen (4-2-2-2, red.), iets wat resulteerde in een walk-over in Amsterdam. 

Voor de thuiswedstrijd verzon Schmidt echter een list om het spel van vooral Mazraoui en Daley Blind (linksback) tegen te werken. Dat deed PSV door het middenveld en de aanval anders op te bouwen dan normaal gesproken. Vanuit de startopstelling speelde PSV haar ‘gewone’ 4-2-3-1-opstelling. In de praktijk zag je echter twee verschillende uitvoeringen op het veld: op het moment dat Ajax in balbezit was, speelde PSV een platte 4-3-3-opstelling. De drie centrale middenvelders van de Eindhovenaren (Erick Gutierrez, Marco van Ginkel en Joey Veerman, red.) stonden in een horizontale lijn naast elkaar. De buitenste middenvelders dekten daarmee eigenlijk de zone af waar de backs van Ajax hun meerwaarde hebben. Het mes sneed echter aan twee kanten: niet alleen werd de bewegingsvrijheid van de backs op die manier ingedamd, ook werden daarmee de passlijnen naar Steven Berghuis, het creatieve brein achter de Ajax-aanvallen, én richting het aanvalstrio afgeschermd. 

Daardoor kwam er vrijwel geen tempo in de eerste vijfenveertig minuten van de wedstrijd. Beide teams waren eigenlijk meer bezig met elkaar te verdedigen dan zelf aan te vallen. Bij de 1-0 van Ajax kon je goed zien hoe de Amsterdammers daar gedurende de wedstrijd op inspeelde: niet alleen Steven Berghuis week uit naar de flanken, ook centrale middenvelder Ryan Gravenberch (en Steven Berghuis aan de andere kant) deed dat op het moment dat er ruimte lag aan de zijkant van het veld en de back stond te ver weg om daar gebruik van te maken. Op die manier kwam ook de eerste Ajax-treffer tot stand: Tadic kon van binnen naar buiten trekken om gebruik te maken van de ruimte achter de back van PSV en gaf de voorzet die een geblesseerde Brobbey binnen knikte. 

PSV-opening 

Doordat PSV zichzelf zo opstelde en met Götze een valse nummer negen had, zorgde ervoor dat PSV eigenlijk Ajax’ Europese succesformule kopieerde. Op het moment dat Götze de bal kreeg in de zone van het aanvallende middenveld, probeerden Cody Gakpo en Ritsu Doan achter de laatste linie van de Amsterdammers te kruipen om zo gebruik te maken van de ruimte in de rug van Ajax’ defensie. Dat lukte de Eindhovenaren, net als de Amsterdammers, voor de eerste treffer eigenlijk niet of nauwelijks. Daardoor werd het een wedstrijd waarin de backs vooral richting de achterlijn werden gestuurd om met een lage voorzet gevaar te stichten – in een zestienmetergebied waar naast veel teamgenoten nog meer tegenstanders staan om de bal weg te werken. 

Dat PSV via Cody Gakpo, Joey Veerman en uiteindelijk Götze met de gelijkmaker profiteerde van een fout van Jurriën Timber, is tekenend voor de Eindhovense ploeg. Zelf creëren de manschappen van Schmidt op basis van positiespel (veel) te weinig om het de Amsterdammers moeilijk te maken. Pas als Ajax – of in veel gevallen ook andere teams – een fout maakt, heeft PSV écht de opening die het nodig heeft om ook een uitgespeelde kans te creëren. Dat winteraankoop Veerman de as van het veld van de nodige creativiteit voorziet, en tegen Ajax zich onderscheidde met een aantal schitterende passes, zorgt ervoor dat de Eindhovenaren nu in ieder geval een speler in de basiself hadden staan meer creatieve dan mentale/fysieke kwaliteiten heeft. 

Eén passer maakt echter nog geen zomer, bewees de wedstrijd tegen Ajax nog maar eens. Helemaal niet wanneer PSV een kans ruikt en steeds offensiever gaat voetballen. Dat gebeurde ook na de gelijkmaker van Götze: na de tweede treffer van de wedstrijd vergaten Ajax en PSV de grote belangen van de wedsdtrijd en gingen ze meer voetballen dan strategisch spelen. Dat kwam het spelbeeld ten goede, alleen zorgde de ploeg van Schmidt er daardoor wel voor dat het minder gedisciplineerd ging voetballen, en dat had weer zijn effect op de ruimtes die de backs van Ajax kregen. 

Wanhoopspoging voor Mazraoui?

Het ongeluk van PSV (op het moment dat het geloof krijgt in een overwinning, stormt het zichzelf vaak voorbij) was het geluk voor Ajax en vooral Mazraoui. De rechtsback verkeert in een bijzonder luxe positie: hij is zonder twijfel de eerste rechtsback van Ajax, bewijst dit seizoen bijna wekelijks dat hij een klasse apart is op zijn positie én in zijn rol als complete aanvallende vleugelverdediger (mixvorm tussen de ‘aanvallende back’ van nu, de ‘verdedigende’ back van een paar jaar terug en de ‘naar binnen komende back’ van vroeger). We zijn het in Nederland misschien normaal gaan vinden, maar het feit dat een rechtsback in een reguliere aanval van Ajax richting de rand van de zestien sluipt en de bal met de overtuiging van een spits achter de doelman jaagt, is de reden dat de grootste clubs ter wereld achter Mazraoui aanzitten. 

Mazraoui weigerde toe te geven dat hij uitgeleerd was bij Ajax. Op basis van de eerste helft, waar Mazraoui zich géén weg door de strak georganiseerde opstelling van PSV wist te lopen of te dribbelen, is dat ook waar. Op het moment dát de rechtsback uitgeleerd was bij Ajax, had hij zich ook in de eerste helft in de posities kunnen manoeuvreren waar de Marokkaan in de tweede helft vaker uit kwam. De reden dat Ajax graag wil(de) dat het product van De Toekomst die ontwikkeling zou maken in de Johan Cruijff ArenA, is door het doelpunt van Mazraoui tegen PSV nog maar eens onderstreept. 

Aan de andere kant: geef Mazraoui eens ongelijk. FC Barcelona, Real Madrid, Manchester City. Het zijn niet de minste clubs waar de rechtsback voor zou kunnen tekenen. Er zijn in Europa nu eenmaal weinig spelers die verdediger, middenvelder en aanvaller in één kunnen zijn en ook de fysieke fitheid hebben om dit ook wekelijks op de mat te kunnen leggen. Dat Mazraoui zich (waarschijnlijk door zijn zaakwaarnemer) bewust is van dat feit, zorgde ervoor dat zijn onderhandelingspositie veel beter was dan die van Ajax. Dat Mazraoui daardoor eisen stelde die de club niet wilde inwilligen en dat de rechtsback de kans op bijtekenen nu als “nihil” omschrijft, zorgt ervoor dat de Ajax-fan de komende maanden een beetje huilt op het moment dat Mazraoui weer uitblinkt. Ajax zal daar immers niet van profiteren. Ten minste, als Marc Overmars de zaakwaarnemer van Mazraoui (Mino Raiola, red.) niet heeft opgebeld na PSV – Ajax met de mededeling dat de rechtsback kan krijgen wat hij wil in de Johan Cruijff ArenA.

Wordt Ajax of PSV kampioen van de Eredivisie? Zet in en win bij bet365!